Mâu kong Tơdế tơnêi têa Tây Nguyên (ing kong pơlê Quảng Nam troh Bình Phước) ai troăng tơkăng kong lối 1000km, ai dâng 90 rơpâu rơpo\ng, 350 rơpâu pơ’leăng mâ mơngế dêi 28 hdroâng kuăn ngo rơtế rêh ối. Kố cho kơpong ki ai kơxo# rơpo\ng kuăn pơlê kơtiê hên; mâu tơdroăng ’na kuăn ngo, loi t^ng, tiô khôp, khôi túa tơná lăm rêh ối hmâng vâ, re\ng xo on veăng hâi tro hơnăm, xo dêi rơpó ối achê hdrông hdrê [ă hên tơdroăng ối tơvâ tơvân, ki ôh pa tơtro xếo.

Kơ’nâi hnê mơhno dêi Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh ăm phêp pơtối tơbleăng tơdroăng hnê ‘na luât ăm mâu kăn [o#, mâu ngế ki pêi cheăng dêi kơpong tơkăng kong chuăn, rơlố tơdroăng kố hiăng tơbleăng khât sap ing râ kong pơlê troh cheăm bêng. 

Pak^ng hnê tối [ă hên tơdroăng ăm mâu hlá mơ-éa chêh hnê, hlá mơ-éa chêh hlâu ‘na mơ-éa luât, kơđiah DVD… tung mê ai pro pơro hnê tối ‘na luât, mâu đông lêng tơkăng kong, khu ra ối tơru\m tơdrêng [ă tơdroăng hnê tối tơbleăng, hnê luât ing mâu rôh mơđah hơdruê xuâng, mơđah phim; kơvâ ngăn ‘na Luât [ă tơbleăng tung Rơ’jiu, um tơvi hiăng mơjiâng mâu tơdroăng hnê xua hnoăng pơkuâ kring vế tơniăn tơkăng kong, ‘na cheăng lêng kring gak rak tơniăn tíu tơkăng kong ăm tâi tâng kuăn pơlê, tí tăng ‘nâi ple\ng ‘na luât; tơru\m [ă mâu kăn kong pơlê tơku\m po hôp tơpui tơno tơleăng mơnhên mâu tơdroăng ối tơvâ tơvân tung kuăn pơlê tơbleăng mâu tơdroăng tơleăng mơnhên ki lăm troh tơleăng ukố umê; veăng mơdêk hlê ple\ng rak vế pêi pro tro tiô luât tơnêi têa.

Tiô Đăi tă Phạm Hữu Chiến, Chính ủy Khu pơkuâ ngăn lêng gak tơkăng kong Dak Lak, [ă tơdroăng cheăng ki phá krê dêi kơpong tơkăng kong ối trâm hên xahpá, tơdroăng tơbleăng hnê ‘na luât ăm mâu kuăn pơlê châ mâu tíu pêi cheăng tơru\m [ă mâu tơdroăng pêi pro veăng hnê tối, kum kuăn pơlê mơnhông tơdroăng rêh ối:

‘’Nho\ng o hiăng ai mâu tơdroăng pơloăng mơnúa, troăng hơlâ pêi pro tơdro. {ă mâu tơdroăng ki nhên khât, rơtế kâ, rơtế ối, rơtế pêi [ă ing mê pin hnê tối vâ kuăn pơlê hlê ple\ng. {ă a mâu tíu tơkăng kong, xuân ai mâu túa, pêi vâ kuăn pơlê hlo, klêi mê, á vâ po rơdâ túa ki mê. Hên tơdroăng cheăng pêi nhên khât’’.

Tiô tơdroăng tối tơbleăng a hneăng hôp, [ă hên túa hriăn pro [ă tơtro [ă tối pêi cheăng; tơru\m pơla hnê mơhno [ă veăng hnê tối, ki hlê ple\ng rak vế pêi pro tro tiô luât  a kơpong cheăng kâ rêh ối pơlê pơla kring vế tơniăn a tíu tơkăng kong a kơpong Tơdế Tơnêi têa, kơpong Tây Nguyên hiăng châ hơ’leh nhên khât.

Tung mê, ăm hlo nhên tâ cho mơdêk pê lo kế tơmeăm, kơdroh re\ng xo on veăng ki hâi tro hơnăm, kơdroh ‘na kuăn pơlê lăm prôk ối hmâng vâ [ă kơdroh mâu tơdroăng tơbriât tơnêi tíu ki chiâng tơhôu tơhêng ó.  La tíu tơkăng kong [ă kơpong Tơdế Tơnêi têa - Tây Nguyên xuân cho kơpong ki hrá mơnhông tơ-[rê, ối hên kuăn pơlê ki oh tá hlê ple\ng, ối rak khôi túa ki oh tá tro ton nah.

Vâ mơjiâng kơpong tơkăng kong krá tơniăn, tiô pôa Nguyễn Trung Hiếu, Ngế pho\ pơkuâ ‘na Luât kong pơlê Dak Nông tối, tơdroăng hnê tơbleăng ‘na luât dế châ kong pơlê pêi pro [ă veăng tơru\m tơdrêng tâi tâng:

‘’Ngin hbrâ tơru\m [ă khu ngăn hdroâng kuăn ngo, khu ngăn ‘na Mơhno túa le\m tro, séa ngăn, tối mâu troăng hơlâ, khôi túa tơlá mâu kuăn ngo a mâu tơring cheăm. Tơmâng xo mâu khôi túa vêa vong ki tro pơtối rak vế. Ngin xuân pơtối rak vế [ă mâu tơring séa ngăn vâ ăm hlá mơ-éa rơpo\ng hngêi ăm kuăn pơlê [ă ing mê ‘nái ple\ng tá mâu ngế ki re\ng xo on veăng tá hâi tro hơnăm.

Klêi mê thá tơtro\ng mâu kăn kong pơlê tơring cheăm thế tăng ngăn vâ ‘nâi ngê ki lâi hâi pro hlá mơ-éa. {ă mâu ngế ki ‘nâi ối tơru\m [ă mâu ngế ki ê lăm  mơhnhôk thế vâi vâi lăm hriâm nếo‘’.

Tiô thie#u tă Đỗ Văn Danh Vương, Chính ủy, Khu xiâm pơkuâ mố đo#i tơkâng kong, khu hnê mơhno tơdroăng tơkêa bro tơmâng hriâm pêi mâu tơdroăng ki tro, mâu tơdroăng tơbleăng, hnê hriâm hnê ‘na luât ki tro, châ tơbleăng a hneăng hôp.

Mâu tơdroăng ối tơvâ tơvân tung tối tơbleăng xuân châ tơmâng xo, tơ’nôm a hlá mơ-éa tối tơbleăng ki pơtroh ăm Kăn xiâm pơkuâ ngăn lêng tơkăng kong, tối mâu tơdroăng ki kal troh chin phuh [ă mâu khu xiâm, kơvâ cheăng ki tơdjâk troh vâ ai troăng hơlâ tơbleăng pêi, hnê ‘na luât châ tơ-[rê a kơpong tơkăng kong, chuăn rơlố. Ing mê, kum kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo tíu tơkăng kong hlê [ă pêi tro luât tơtro tâ, veăng chôa lâng kơdroh re\ng xo on veăng tá hâi tro hơnăm, pôi tá xo on veăng ối tơdjuôm mơheăm hdrông hdrê, pôi tá ai tơdroăng lăm prôk ối hmâng vâ. Pa k^ng mê, mơnhông pêi cheăng kâ, rêh ối mơjiâng tơkăng kong krá rơdêi tung tu\m tơdroăng.

Dương Đình Tuấn chêh

Gương tơplôu [ă tơbleăng