Cho kong pơlê ki ai tơnêi kong [ă ki xâp dêi kong kân ke\ng tâng vâ pơchông [ă mâu kong pơlê tung kơpong Tây Nguyên, tơdroăng rak ngăn kong, mơnhông cheăng kâ ing kong đi đo châ kong pơlê Kon Tum tơmâng ngăn, to\ng kum khât.

Păng ‘nâng ăm hlo, troăng hơlâ mơhá ăm liăn ‘na rak ngăn kong drêng châ tối tơbleăng, pêi pro tung kong pơlê hiăng pro pơxúa tung rak ngăn, kring vế [ă thăm mơdêk pêt kong. Môi tiah, hiăng ai xiâm liăn ngăn vâ ‘no liăn mơhá tơdroăng rak ngăn, kring vế, mơnhông mơdêk pêt kong, tơdroăng cheăng dêi kuăn pơlê xuân kơhnâ tung rak ngăn [ă pêt kong, châ hơ’lêh tơ-[rê tơrêm hơnăm, malối [ă kuăn pơlê ki rêh ối tung kong, ối achê kong [ă a kơpong hngế hngo, kơpong kơtiê xơpá.

Pôa Võ Minh Văn, kăn pơkuâ rak ngăn kong tơring Kon Plông ăm ‘nâi:

‘’Tâng riân môi hâi môi hơnăm ki iâ gá thế tâi 6  troh 7 rơtuh liăn. Tâng riên 300 rơpâu liăn tung môi ha, 20 ha ai 6 rơtuh. Tiah mê, môi [ă chêk pêi môi rơnó pôm bú châ 6 rơtuh la thế trâ văng dreăm chôu, tơnêi hiu tiu têa hbrông. Châ rak ngăn kong hơnăm ki lâi xuân ai liăn. Kuăn pơlê tơxup dêi rơpó rak ngăn kong. Cheăm Đăk Nên, Đăk Ring, Măng Buk kuăn pơlê rak ngăn kong le\m oh tá tro ko ‘nhiê’’.

Tiô tí tăng ngăn dêi mâu khu pơkuâ rak ngăn kong  a Kon Tum ăm hlo, ai 153 ngế kuăn pơlê tung thôn, 160 khu rơpo\ng [ă lối 1 rơpâu 500 rơpo\ng, mâu ngế rak ngăn kong tơniăn ton [ă tâi tâng tơnêi kong ki rak ngăn vâ chê 109 rơpâu ha. Châ xo tơ’mot liăn ngân rêm hơnăm tâng riên rêm rơpo\ng xo rak ngăn dâng 05 rơtuh ha long, kuăn pơlê châ dâng 88 rơtuh liăn, khu rơpo\ng dâng 37 rơtuh liăn.

Kơnôm châ mơhá kơxo# liăn tơniăn, mâu tíu pêi cheăng dêi khu pơkuâ rak ngăn kong hiăng hbrâ tung rak ngăn kong, pak^ng mê, mơnhên ki rơkâ, kơpong ki xiâm vâ rah xo mâu túa rak ngăn kong ăm tơtro. Xuân kơnôm ing kơxo# liăn mơhá ăm rak ngăn kong, tơdroăng cheăng rak ngăn kong châ pêi pro đi đo, kơdroh khu ‘mêi châ lăm tong ko ‘nhiê kong.

Ngoh A Ngoan, Khu pơkuâ ngăn lêng cheăm Ngọc Réo, tơring Đăk Hà, ăm ‘nâi:

‘’Klêi kơ’nâi khu rak ngăn kong pơcháu ăm Khu pơkuâ ngăn lêng cheăm mê hiăng ai liăn vâ mơhá ăm khu ki lăm séa ngăn, lăm mot tung cheăm [ă drêng lăm séa ngăn kô châ kơjo kum mâu vâi ngoh môi iâ kơxo# liăn kâ, liăn têa kơxăng [ă liăn mơhá hâi pêi cheăng. Mê tung tơdroăng cheăng rak ngăn kong châ pro tơniăn rak ngăn đi đo pêi cheăng kâ châ tơ-[rê tâ. Pak^ng mê, xo iâ kơxo# liăn ‘măn kơd^ng vâ mơhá ăm tíu pêi cheăng rak ngăn kong.

Troh nôkố kơ’nâi 6 hơnăm tối tơbleăng pêi pro tiô troăng hơlâ mơhá liăn ăm ‘na rak ngăn kong, kong pơlê Kon Tum ai lối 360 rơpâu ha kong tung khu kong ki mơhá liăn hnoăng rak ngăn. Tung mê, ai 23 tíu pơkuâ rak ngăn kong cho tơku\m rak ngăn lối 289 rơpâu ha, 74 Vi [an cheăm, pơlê kân rak ngăn vâ chê 26 rơpâu ha, lối 3 rơpâu 600 rơpo\ng kuăn pơlê [ă 22 ngế  kuăn pơlê châ tơnêi têa pơcháu ăm tơnêi, pơcháu kong rak ngăn vâ chê 45 rơpâu ha.

Pôa Nguyễn Xuân Linh, Ngế pơkuâ rak ngăn kong Đăk Hà, ăm ‘nâi:

 ‘’Hdrối nah ôh tá ai hên kơxo# liăn mơhá ăm ‘na rak ngăn kong mê kong châ pơcháu iâ ăm kuăn pơlê rak ngăn, kuăn pơlê oh tá hâk vâ [ă tơdroăng rak ngăn kong. Sap ing ai liăn mơhá chía tơniăn ăm hnoăng rak ngăn kong, rế hía rế hên iâ, ai kơjo kum ăm tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê. Drêng hiăng ai liăn kum tơdroăng rêh ối [ă ki hlê ple\ng dêi  kuăn pơlê rế trâu iâ.

Drêng ai tơdroăng pơkâ mơhá liăn rak ngăn kong mê kuăn pơlê khoh chiâng ai tơdroăng cheăng pêi. Má môi, cho pơcháu rak ngăn mâu kong ki achê kuăn pơlê vâ kuăn pơlê rak ngăn chía hlâu. Kơdroh ‘na ko kong muih chêk. Má péa, mơdêk tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê tung tơdroăng mơhá ăm rak ngăn kong. Má pái, kuăn pơlê hiăng hlê ple\ng iâ ‘na rak ngăn kong’’.

Khoa Điềm chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng