VOV4.Sêdang - Tung pơla pơtê hriâm xuân cho rôh vâi hdrêng ối a hngêi vâ ví pơreăng tâ tú, xua mê, tung pơla vâi hdrêng ki kŭn xúa mâu kế tơmeăm kong ngê̆, ngăn um tơvi hên. Maluâ châ pơxúa ing mâu kong ngê̆ thong tin, la xua ing troăng hyôh  internet xuân pro mơdêk kơxô̆ mơngế vâi hdrêng chiâg tơngôu hêi xah game, châ ngăn mâu um ki hơniâp ro ing mâu clip ki ‘mêi, mê cho tơdroăng pro pơxúa ăm internet lơ ing internet chiâng tíu ki chiâng ‘nêk mơ’nêa vâi hdrêng. Pro tiah lâi vâ rak vế vâi hdrêng hluăn ing mâu tơdroăng ki ‘mêi ing troăng hyôh internet, kum vâi o ai môi rơnó pơtê hriâm hơniâp ro, tơniăn lĕm.

Hơnăm kố, xua pơreăng COVID-19 tâ tú rơ-iô, mê hngêi trung tơbleăng rĕng ăm pơtê hriâm, o Nguyễn Khánh Linh, hok tro lâm 6, môi hngêi trung râ má péa a pơlê krâm Cầu Giấy ôh tá êa hriâm online, o xuân môi tiah mâu vâi pú dêi tơná ai chôu châ pơtê po ngăn măng internet, mơjiâng khu tơpui tơno tung măng pơlê pơla, rơtế ƀă dêi rơpó xah hêi tung măng internet môi tiah xup pro video clip tâ tung Youtube lơ Tiktok.

Xua nôu pâ lăm pêi cheăng plâ hâi mê vâi hdrêng ai hên chôu châ po ngăn veăng xah tung măng internet la ôh tá ai ngế ki lâi séa ngăn vâi:

“Á hlo ai mâu video ki ‘nâ ôh tá tơtro ƀă hơnăm. Pơtih môi tiah ki ‘nâ mơhno tối mâu tơdroăng ki tơxiăn tơpâm dêi rơpó, tơhôu tơhêng ‘nâ hía tơpui ‘mêi troh mâu ki vâi ô eăng. Ai mâu ki ‘nâ hơ’muăn tối tơdroăng ki xâu rơ-iô , rơ-ân, hlối krâ mơhno um to mơheăm chhá la a xuân ối vâ ngăn. Drêng á râng phôn a rơhêng vâ tơkŭm tung tôh ki chat ƀă vâi pú hmâ, xah hêi ngăn Tik tok ƀă á lối tơngôu xah mê a ôh tá ‘nâi hiăng xah ton to lâi chôu”.

Tiô séa ngăn “Rơkong tơpui dêi vâi hdrêng Việt Nam” xua Viê̆n tí tăng ‘nâi plĕng Rak ngăn mơnhông mơdêk Krá tơniăn (MSD) tơrŭm ƀă Khu tơrŭm Tŏng kum mâu vâi hdrêng séa ngăn a hơnăm nah, tung 3 ngế vâi hdrêng mê kô ai 2 ngế ai troăng tơdiêp internet. A pơla hdrối ai pơreăng tâ tú, riân tơchoâm vâi hdrêng xúa internet ing 2-3 chôu tung môi hâi, laga, tung pơla kố tâk luâ péa hdroh, thăm nếo luâ tâ 3 hdroh drêng vâi hdrêng ối a hngêi vâ ví kơ pơreăng. 

Vâi hdrêng ki rơkê vâi xúa kŏng ngê̆ kơxô̆ la mâu vâi o hâi tŭm hơnăm, hâi ai tŭm ngôa ki vâ ’nâi kơno 'nâi rah xêh mâu tơdroăng ki tro ƀă ki lâi tơdroăng ôh tá tro, ki lâi tơdroăng ‘mêi.  Ƀă tuăn ngôa ối rơhêng vâ ‘nâi hlối rơhêng vâ ngăn, vâi o kô trâm tơdroăng ki oh tá mơhuá, ki ‘mêi tung măng internet. Môi tiah mâu clip ki ôh tá xê khât, ki rơtoh, ki ‘mêi tung bâng Thơ Nguyễn lơ achê kố cho Timmy Tivi, ai hên tơdroăng mơhno ki pơlông thế vâi o mơnúa pro, mơnúa pơloăng tơdroăng ki rơ-iô môi tiah thế hdriê dêi rơnŏng, mơnúa xah ƀă mâu trếo pơkeăng, xah hmuâ tung kơmăi roh hmân ếo ƀă hên ki ê. Hên mâu nôu pâ hiăng kơdrâ drêng châ ‘nâi dêi kuăn cháu tơná ngăn mâu clip ki mê...

"Hâi chôu ki mâu vâi kuăn ngăn tơvi ƀă ipad hên mê á tô tuăn ‘nâng kơ mâu vâi kuăn. A púi vâ ai troăng hơlâ pơkâ lơ troăng hơlâ hriăn plĕng ki lâi ‘ló ăm mâu kuăn a kơdroh po ngăn lơ kơdroh hâi chôu ngăn măng internet”.

Tiô kơxô̆ riân ngăn dêi Khu xiâm ngăn vâi hdrêng, Khu xiâm ngăn cheăng pêi -Mô đô̆i tro rong ƀă rêh ối pơlê pơla xuân ăm hlo, tung 16 hơnăm, Tổng Đài ngăn ‘na kơxô̆ phôn tơnêi têa kring vế vâi hdrêng ƀă kơxô̆ phôn 111 hiăng tơdah xo hmâng lối 4 rơtuh rôh krếo tơpui kơ-êng ‘na tơdroăng tơdjâk troh vâi hdrêng.  Bu krê to tung khế 5 ai dâng 40 ngế krếo ăm Tổng Đài 111 kơ-êng tối ‘na vâi hdrêng tro ‘nêk mơnhâu tung măng internet.

Jâ Nguyễn Thị Nga, Kăn xiâm phŏ ngăn ‘na vâi drêng - Khu xiâm ngăn cheăng pêi - Mô đô̆i tro rong ƀă rêh ối pơlê pơla tối pơchân, mâu tơdroăng xía vâ ôh tá mơnúa mơnhâu vâi hdrêng hmâ trâm tung măng internet, mê cho xúa vâi hdrêng po ngăn hên tơdroăng ki ôh tá xê khât tung măng internet, tro vâi hdjip mơnhâu hôu, tơpui ‘mêi mơ’no tơdroăng pơlăm pơlối tung măng internet ƀă hên ki ê.

Jâ Nguyễn Thị Nga tối:

“Sap tơdế hơnăm 2020 troh achê kố, drêng mâu kơ koan khu râ pơkuâ cheăng, tung mê ai Tổng Đài tơnêi têa Kring vế vâi hdrêng 111 xo hmâ mâu tơdroăng tối tơbleăng, tơdroăng tối môi tiah tơná vâi hdrêng dế cho mơngế ki tro vâi djip tơpui mêi, pro ‘mêi um méa  vâi  hdrêng tung măng pơlê pơla lơ drêng mâu kuăn pơlê po ngăn mâu ƀâng ki mê hlo ga pro xôi pơkí ‘na tơdroăng rêh ối krê dêi mâu vâi o, drêng krếo phôn Tổng Đài 111 , Khu xiâm ngăn vâi hdrêng hiăng teăm ‘nâi tối ăm mâu tơdroăng, tơrŭm ƀă Khu xiâm ngăn ‘na rak tơniăn tơdroăng dêi Khu xiâm ngăn hyôh rơ’jiu internet, Khu xiâm kŏng an xuân hiăng teăm tơleăng mơnhên tơdroăng mê”.

Mâu ki rơkê tung tơdroăng rak tơniăn mâu tơdroăng mê tối tiah kố, tung tơdroăng rêh ối, vâi hdrêng châ kring vế hên tơdroăng mơjiâng pro pơlê pơla môi tiah rơpŏng hngêi, nhŏng o hdrông hdrê, hngêi trung, Tíu rak ngăn ƀă veăng kum vâi hdrêng ƀă hên ki ê. Laga, tơdroăng ‘na măng internet, nôkố  pơkâ tơdroăng kal pêi pro ‘na mơjiâng tơdroăng tơkêa bro ƀă mâu tơdroăng pêi pro nhên, ai pơxúa vâ kring vế vâi hdrêng a tung măng.

Pôa Hoàng Minh Tiến, Kăn xiâm phŏ ngăn ‘na rak tơniăn mâu tơdroăng, Khu xiâm ngăn hyôh rơ’jiu internet ăm ‘nâi troăng hơlâ pêi pro dêi Khu xiâm tung la ngiâ:

“Kal khât thế ai môi khu ki rơkê ‘na kơxô̆ lơ chiâng krếo cho tơmeăm ki mơjiâng chiâng troăng lĕm ăm vâi hdrêng. Vâ châ pêi pro tơdroăng mê kal thế veăng ai khu cheăng kal kí tơmâng ki kal má môi akố cho Khu xiâm ngăn cheăng pêi - Mô đô̆i rong ƀă rêh ối pơlê pơla, Khu xiâm kŏng an, Khu xiâm ngăn hnê hriâm ƀă hnê mơjiâng tuăn ngôa rơkê cho mâu ki pro xiâm.

Klêi tơdroăng kô châ pơkâ mê ngin xuân mơjiâng tơ’nôm măng internet hlâu vâ tŏng kum ƀă kring vế vâi hdrêng tung măng internet, tiu ki mê xuân chiâng vâ tơdah xo tơdroăng kơ-êng tối ‘na rêh ối pơlê pơla, tơdroăng mâu ngế, khu tơrŭm ‘na êng mâu tơdroăng ki tô tuăn, hêng hôu, lơ tơdroăng ki ôh tá tơtro lơ mâu tơdroăng ki mâu vâi hdrêng tro vâi ‘nêk mơnhâu pro ‘mêi tung măng internet vâ ing mê ‘nâi kơnó teăm klâ tơdrêng, rĕng pơtroh ăm mâu kơ koan khu râ pơkuâ cheăng”.

Hên ngế tối tiah kố, vâ ai tơdroăng po ngăn tung măng lĕm tro ăm vâi hdrêng, hdrối tơkôm mâu khu râ pơkuâ cheăng vâ tơmâng mê nôu pâ kal thế hbrâ rơnáu kring vế dêi kuăn ‘nĕng tơná ing mâu tơdroăng pêi pro tro kih thuât, ai app tung kơmăi vi tính, tung phôn râng kŏng. Malối, nôu pâ, thế mơdoh hên chôu ngăn dêi kuăn ‘nĕng, pro pú hmâ ƀă dêi kuăn. Malối xuân kal tơmâng, hmâng mâu tơdroăng puí vâ dêi kuăn ‘nĕng tơná vâ ai troăng hơlâ pêi pro tơtro kring vế mâu kuăn ‘nĕng tung măng internet.

Tơdroăng “Kring vế ƀă tŏng kum vâi hdrêng vâ ‘nâi tơdroăng ki lĕm, hriăn plĕng ki nếo ‘lo tro ‘na tơdroăng tung măng pơlê pơla sap hơnăm 2021-2025” nếo châ Ngế pro xiâm hnê ngăn Chin phuh kĭ ăm phêp apoăng khế 6, châ tơngah kô mơjiâng pro phần mềm vâ hnê kring vế ăm vâi hdrêng hlê po ngăn ‘na tơdroăng ki ‘ló tro tung măng internet; pơtối hriâm mâu tơdroăng ki ‘ló tro, mơdêk rơkê plĕng ‘na tơdroăng xua mâu tơmeăm ki lĕm, ‘Na tơdroăng xúa kơmăi Việt Nam ăm mâu vâi hdrêng hriâm, po ngăn, xah hêi mâu tơdroăng ki nếo lĕm tro.

Kim Thanh - VOV1

Gương tơplôu ƀă tơbleăng