VOV4.Sêdang - Mâu hơnăm hdrối mê hía nah, Đảng ủy, khu xiâm pơkuâ ngăn mô đô̆i gak tơkăng kong hiăng hbrâ tí tăng ‘nâi plĕng ăm Đảng tơnêi têa, Khu xiâm pơkuâ ngăn lêng tơkăng kong pơkâ hên troăng rơhlâ, hnê mơhno ăm Mô đô̆i gak tơkăng kong hên tơdroăng pêi pro ki nếo, tơ-ƀrê tiô pơkâ, ngăn a kuăn pơlê, xo kuăn pơlê pro xiâm, kuăn pơlê cho ki xiâm” vâ rak ngăn, kring vế tíu tơkăng kong dêi tơnêi têa. Ing mê, mơjiâng tíu tơkăng kong hbrâ mơdat COVID-19 ƀă mơdât mot lo hmâng vâ a kơpong tíu tơkăng kong.

Pêi pro hnê mơhno dêi Đảng ủy, Khu xiâm pơkuâ Mô đô̆i gak kring tíu tơkăng kong ‘na mơhnhôk tơdroăng ‘’Tâi tâng kuăn pơlê veăng hbrâ, mơdât pơreăng COVID 19 ƀă mot lo tung tơnêi têa ôh tá tro luât’’ a kơpong tíu tơkăng kong, sap ing hâi lơ 13/5 troh nôkố, mâu đông mô đô̆i gak kring tíu tơkăng kong dêi 44 kong pơlê, pơlê kong kơdrâm hiăng tơrŭm ƀă 923 cheăm, pêi pro roh pơtâng tối, mơhnhôk pơlê pơla veăng pêi ƀă tơkŭm po ăm 5.229 thôn, pơlê kĭ tơkêa ƀă cheăm, rơpâu rơpŏng kĭ tơkêa ƀă thôn ‘na hbrâ, mơdât COVID 19, ôh tá mot lo tung tơnêi tá tro luât, ôh tá veăng kum, kơtôa ăm tơdroăng mot lo ôh tá tro luât. Ing mê, mơhnhôk tâi tâng kuăn pơlê veăng hbrâ mơdât mot lo ôh tá tro luât a kơpong tíu tơkăng kong, mơdât ôh tá ăm pơreăng xông tâ tú ing pa kong mot a tơnêi têa.

Ki má môi môi tiah tơdroăng mơ’no tung rơ’jíu ‘na tơdroăng hbrâ mơdât COVID 19 xua Đông mô đô̆i gak kring tơkăng kong Huổi Luông, Mô đô̆i gak kring tơkăng kong Lai Châu tơrŭm ƀă khu râ kăn pơkuâ châ mơ’no 6 chôu kơxê rêm hâi, pơtâng tối troh vâi krâ hdroâng kuăn ngo Hà Nhì, Dao, Mông tung kong pơlê. Xua ai troăng tơkăng kong tơ’lêi hlâu ƀă bu kal kơteăng chêng tê mê hiăng troh tơkăng kong ‘na tá, xua mê, cheăm Huổi Luông đi đo ai tơdroăng tơkâ hluâ tơkăng kong.

Ing mâu tơdroăng xua kuăn pơlê tơbleăng ăm, khu mô đô̆i gak kring tơkăng kong Lai Châu hiăng châ hlo ƀă djâ klâ kơtăn a tíu tê mơdró ngi kong têa ê Ma Lù Thàng 48 roh, 101 ngế mot tung tơnêi têa ôh tá tro luât vêh a tơnêi têa. Pơkâ vêh a pơlê 49 roh, 85 roh tơmiât vâ lăm ôh tá tro luât ngi kong têa Sinuâ; mơdât 3 roh, 3 roh ngế Sinuâ ai tơmiât vâ mot tung tơnêi têa pin. Ing mâu tơdroăng mơ’no tung rơ’jíu tơ’lêi plĕng ƀă tơ’lêi pâ, kuăn pơlê ôh tá xê to mơdêk hiâm mơno kơchăng hdrối mâu tơdroăng pơlông djâ ƀă mâu tơdroăng mot ôh tá tro luât tung tơnêi têa; ki ê nếo, cho vâi krâ hiăng chiâng tíu kơnôm ăm khu mô đô̆i gak kring tíu tơkăng kong, pro chiâng kế ‘’tơneăn kuăn mơngế’’ tung hnoăng cheăng hbrâ mơdât pơreăng a pơlê.

A kơpong tơkăng kong peăng mâ hâi luô pá hdroh, vâi krâ mâu hdroâng kuăn ngo xuân dế plâ hâi plâ măng tơdjuôm ivá rơtế khu mô đô̆i gak kring tơkăng kong ƀă khu râ kăn pơkuâ, mơdât mot lo ôh tá tro luât, hbrâ mơdât pơreăng, gak kring tơdroăng ki tơniăn dêi tơnêi têa. Pêi pro tâi tâng kuăn pơlê veăng hbrâ mơdât pơreăng COVID 19 ƀă hbrâ mơdât mot lo ôh tá tro luât, bu tung pơla tá hâi châ 2 măng tĭng, 100% kuăn pơlê mâu cheăm bêng tơkăng kong pơrá kĭ tơkêa tŏng kum khu mô đô̆i gak tơkăng kong, tơdrêng amê tơbleăng khu râ kăn pơkuâ pơlê drêng châ hlo dêi nhŏng o ƀă mâu tơmối tơkâ tơkăng kong mot a Việt Nam. Pôa Lê Quốc Anh, Kăn hnê ngăn Vi ƀan pơlê kong kân Hà Tiên tối ăm ‘nâi:

‘’Tơdroăng kố hiăng kum mơdêk hlê plĕng dêi kuăn pơlê Hà Tiên a drô tơkăng kong. Pơlê kong kơdrâm Hà Tiên kô pơtối po rơdâ tơdroăng kố vâ tâi tâng troăng 13 km, kuăn pơlê pơrá hlê plĕng tŭm. Pakĭng mê, a troăng têa kơxĭ, mâu khu mô đô̆i gak tơkăng kong ƀă kuăn pơlê xuân kô cho mơngế ki ti tăng séa ngăn dêi khu hbrâ mơdât pơreăng’’.

Pro đông tung cheăm Phú Lợi ƀă cheăm Phú Mỹ, tơring Giang Thành, kong pơlê Kiên Giang cho đông mô đô̆i gak tơkăng kong Phú Mỹ. Kố cho cheăm ai lối 40% vâi krâ mơngế hdroâng kuăn ngo Khmer rêh ối. Ƀă vâi krâ Khmer tiô luât Phop, Chuô cho tíu vâi krâ pơtroh tơdroăng loi tơngah a Phop, pêi pro tiô luât vâ rơnêu pât dêi châ tơná tung tơdroăng hnê ‘na tơdroăng lĕm dêi Phop, tơdroăng ki hnê dêi mâu ƀok Phop. Ing mâu ƀok phop ƀă hên troăng pơtâng tối ki phá tơ-ê dêi mâu mô đô̆i gak tơkăng kong, vâi krâ mâu hdroâng kuăn ngo akố ôh tá xê to mơdêk hlê plĕng mê ối thăm tŏng kum mâu mô đô̆i tung roh tơplâ mơdât pơreăng. Hên rơpŏng kuăn pơlê kơpong tơkăng kong xuân hiăng vâ veăng pleăng ivá tơná tung tơdroăng gak tơkăng kong.

Pôa Lý Văn Nhợi ối a cheăm Phú Mỹ (tơring Giang Thành, kong pơlê Kiên Giang) cho vâ pơtih. Apoăng hơnăm nah, sap ing pro kơtăng tơdroăng prôk lăm a tơkăng kong, on veăng pôa Nhợi hiăng rơtế nhŏng o đông tơkăng kong Phú Mỹ mơjiâng mâu tíu gak tât pơreăng ƀă tŏng kum tíu pơtê ăm kăn ƀô̆ mô đô̆i.

‘’Mô đô̆i gak tơkăng kong ƀă kŏng an cheăm akố ƀă á môi tiah kuăn muăn tung hngêi. Akố, á rơtế kâ rơtế ối, rơtế pá puât, phiu ro ai dêi pó. Á thế hbrâ mơdât pơreăng COVID 19 tê. Kơmăng mâu vâi muăn lăm séa ngăn, hbrâ mơdât tê mơdró liu, mot lo ôh tá tro luât. Tơdroăng ôu kâ môi tiah 1 rơpŏng. Mâu mô đô̆i gak kring tơkăng kong, kŏng an, lêng kuăn pơlê, troh 1 – 2 chôu kơmăng nếo vêh troh’’.

Mơnhông hnoăng dêi pơlê pơla mâu hdroâng kuăn ngo kơpong kong ngo rơtế tơdroăng ki veăng kơhnâ khât dêi khu mô đô̆i gâk kring tơkăng kong – Mê cho ‘’tơneăn meăm ki krá kâk’’ kum gak kring châ tơƀrê pơkâ troh tah pơreăng xuân môi tiah, mơdât tŭm rêm tơdroăng mot lo ôh tá tro luât, rak vế hnoăng pơkuâ gâk kring tơkăng kong tơnêi têa.

Hải Huyền – VOV4 chêh

A Sa Ly tơplôu ƀă tơbleăng