Mâu tơdroăng châi êi troăng krôk:

Êi krôk: Drêng kong prâi hơ’lêh, malối a rơnó hngiú, mê êi krôk cho pơreăng ki tơ’lêi tro má môi tá mâu hiăng kân [ă mâu vâi ‘ne\ng. Ki xiâm tơdroăng châi kố gá pro êi châi tung krôk drêng rơnôa têa hế lơ drêng kâ kế, pro kơxông krôk, ai mâu rôh ki ‘nâ kơ-o xua tro têng tíu êi a krôk [ă hlối pro chiâng lo têa môh.

Ki xiâm tơdroăng châi kố xua ing vi khuân, ai hên ngế xua virus pro. Tâng ôh tá châ pơlât teăm tơdrêng kô pro thăm rế châi ó [ă kô êi xôu [ă pro chiâng châi plâi nuih, châi a tơxui plâi nuih. 

Êi tơxui xôu:

Tơdroăng châi kố hmâ hlo sap mâu ối ku\n troh hiăng kân, tâng ôh tá ‘nâi hbrâ mơdât tro tơdroăng, hmâ hlo gá pro êi drêng kong prâi hơ’lêh, lơ klêi tro êi krôk, gá pro êi tung pơla mâu tru\m kơxêng môh, kơxêng ngiâ (vâi tối êi xoang) tâng ôh tá teăm pơlât prêi.

Ai hên ngế xua tơngôu, ‘nâ hía ôh tá re\ng tơmâng pơlât drêng hiăng hlo vâi ‘ne\ng lo to têa môh, kơ-o ton hâi, la mâu nôu pâ ôh tá re\ng vâ hmâng pơlât ăm prêi le\m hlối mê mâu vâi ‘ne\ng chiâng êi, rơtốu tung krôk, tâng râ tâ mê nếo kô pro êi tơxui xôu ki rơ-iô, tâng hlo vâi ‘ne\ng tơngê hmân, kơ-o lo têa kơhêa ngiât, lơ kơhêa tr^ng, ngăn tâng hlo vâi ối hmôu pơ rơlâi rơlo ‘nâ hía koi puk pâk, thế re\ng djâ pơlât a hngêi pơkeăng.

Tơngê kơ-o kơ ôk:

Vâi ‘ne\ng cho mâu ngế ki tơ’lêi tro pơreăng kố, xua mơheăm [ă châ chăn vâi ‘ne\ng hâi teăm kêi pro virus ki pro tơngê kơ-o kơ ôk mê tơ’lêi  mot hlối, chiâng pro tơngê.

Xiâm ki hmâ hlo a vâi ‘ne\ng tơngê iâ ‘nôi, pôu pr^ng ko, châi ko, kơ-o châi krôk, drêng ‘nâ vâi hâ môh, ôh tá lo\n kâ kế [ă malối, lo to têa môh ‘nâ hía hlối kơchêi.

Ngăn tiô kơ ivá dêi rêm ngế hôm kâi trâng vâ tơplâ [ă pơreăng [ă túa pơlât ki pơreăng kố re\ng prêi lơ ôh, lơ pro rế châi nếo.

Mâu tơdroăng châi troăng klêa:

Mâu tơdroăng châi tung troăng klêa ki hmâ hlo ai hên ngế tro châi klêa tung khế 8 troh khế 12. Ki ăm hlo mê pro châi klêa pơyâng lo têa ‘nâ pro kơdrâ chiâng châi klêa râ. {ă mâu vâi ‘ne\ng, drêng hiăng tâ pơreăng kố vâi tơngê hmân (38 – 40 độ C) ki hên pơreăng pro lo têa môh, hâ môh, kơchêi, kơ-0o [ă châi krôk. Tâng châi ó kô pro lăm pơyâng lo têa hên, ‘nâ hía hêng hêa, lo hêa xua troăng klêa mâu vâi ‘ne\ng hâi kêi môi tiah mâu hiăng kân.

Troăng mơheăm ngôa, troăng mơheăm kơtâu tung châ, troăng klêa [ă kế ki ê tung klêa kliâm, kơkốu tung pơla nếo klêh klêa, tung klêa xuân hâi mơjiâng kêi, ivá vâ pro le\m tung châ hâi kâi pêi cheăng rơdêi mâu mơheăm, kéa xuân hâi mơjiâng  klêi.

Mâu tơdroăng châi ‘na kơxêng:

Pak^ng tơdroăng châi ‘na kơxêng, mâu kóu kơxêng ki hmâ trâm a mâu hơnăm hiăng hên, [ă mâu hơnăm hiăng krâ, tơdroăng châi kóu kơxêng a vâi ‘ne\ng ki sap 5-15 hơnăm xuân hmâ hlo.

Tơdroăng châi kố rế pro châi ó nếo drêng kong hngiú lơ drêng kong prâi hơ’lêh dế tô kơdrâ mêi hngiú. La ga, châi kóu kơxêng kal thế teăm pơlât vâ mơdât ki vêh pro châi nếo, lơ pro chiâng châi troh plâi nuih.

Mâu nôu pâ thế ngăn đi đo dêi kuăn ‘ne\ng, drêng hlo vâi tơviah, thế re\ng djâ vâi khăm pơlât a hngêi pơkeăng ki achê vâ teăm pơlât tro tơdroăng. Vâi ‘ne\ng thế pâk tu\m pơkeăng, malối pâk pơkeăng hbrâ mơdât pơreăng ki hmâ trâm drêng kong prâi hơ’lêh.

{ă mâu ngế hơnăm hiăng krâ:

Ki xiâm hmâ hlo cho châi drêng kong prâi hơ’lêh pro vâi vêh châi nếo tơdroăng châi tung troăng krôk, mâu tơdroăng châi xua ing hyôh kong prâi, mâu tơdroăng châi ki pơreăng tâ tú ing mâu hne\ng, rơkong, malối nu\m nheăn, kơtêi kơtâu têi, châi plâi nuih, châi kliâm, châi kơkốu pro mâu kế vâ mơjiâng chiâng mơheăm rế pá kâi rơdêi, pro tơ’lêi chiâng ai tơdroăng châi tung troăng krôk.

Tơdroăng châi ki hmâ trâm hlo a mâu hơnăm hiăng krâ rế châi ó tâ tâng vâ ngăn [ă mâu vâi  ‘ne\ng, malối [ă mâu ngế ki ôh tá ăm ‘nâi hdrối tơdroăng châi, xua mê, mâu hơnăm hiăng krâ hmâ lăm khăm, drêng vâi hiăng tâ châi ó.

Vâi kơdrâi dế mơ-êa:

Xuân cho mâu ngế ki kal thế ‘nâi rak vế ivá mo dâi, vâ ai ivá kâi tơplâ mơdât [ă pơreăng tung pơla dế mơ-êa kuăn ngá, xua pơla kố châ vâi ôh tá kâi hro. Ngế nôu tâng tro châi tamo, kơ-o, kơ ôk ôh tá khên ôu pơkeăng xâu tơdjâk troh kuăn ngá, pro tơdroăng châi chiâng hrá prêi, [ă drêng mê tung châ kô rơlâi rơlo.

Xua mê, tơdroăng hbrâ mơdât pơreăng thế pêi pro apoăng [ă ngế nôu, [ă tơdroăng pêi pro mê, pôi tá ối a chê mơngế ki dế tơngê, châi tung troăng krôk.

Mâu kơdrâi ki ai tơdroăng châi tung troăng krôk châi tiô rơnó xuân kal thế khăm pơlât ngăn đi đo vâ ‘nâi ivá tơná hôm mo le\m tung pơla dế mơ-êa kuăn ngá.

Mâu tơdroăng hbrâ mơdât [ă túa pơlât tơdroăng châi drêng kong prâi hơ’lêh:

-Rak ăm dêi châ mo le\m đi đo [ă tơdroăng kơhnâ pơtâp ivá

-Kâ tu\m trếo kơhiâm [ă mâu trếo ki vâ mơdêk ivá mo le\m kâi tơplâ [ă pơreăng

-Pâk pơkeăng vaccine hbrâ mơdât pơreăng

-Thế rak vế ivá, ối krúa le\m đi đo, hngêi ối thế krúa, bâ phuâng, pôi tá ăm ai kơtâk

-Kơdât dêi môh, rơkong drêng kơ-o, lơ kơchêi, tâng kơdât rơkong [ă ko\ng, klêi mê thế xếo krúa dêi kơpeăng ko\ng [ă kơ[o\ng, pôi tá  kơchôu hmâng vâ

-Pôi tá kâ kế ki hngiú, thế ‘nâi ra ăm dêi châ tơtô le\m drêng kong hngiú

-Ôu tu\m pơkeăng ki [ok thái ăm thế ôu pơlât tơdroăng châi tiô rơnó vâ pôi tá vêh châi nếo, tâng vêh châi nếo gá kô pro châi ó tâ.

Tơdroăng ‘’ Ivá ăm rêm ngế’’ troh akố hiăng tâi. Pó kô tơmâng ngin tối a rôh kơ’nâi ah nếo.

Gương tơplôu [ă tơbleăng