Cheăm Krông Na, tơring {uôn Đôn, kong pơlê Dak Lak ai troăng tíu tơkăng kong vâ chê 47 km tơkăng [a\ kong pơlê Mondulkiri, kong têa Kul. Cheăm ai 13 hdroâng mơngế rêh ối, tung mê ki hên cho hdroâng kuăn ngo. Hên rơpo\ng ai nho\ng o rêh ối peăng pá tá tơkăng kong, xua mê tơdroăng prôk lăm pôu dêi pó ga hmâ ai đi đo. Ối tung cheăm, khu mô đo#i gak kring tơkăng kong rơtế khu kăn pơkuâ cheăm hiăng troh a pơlê pơtâng tối, tơbleăng hnê ‘na luât, kum kuăn pơlê mơdêk hiâm tuăn hlê ple\ng, rak vế hnoăng pơkuâ tơnêi tơníu. Xua mê, drêng lăm pôu nho\ng o peăng pá tá tơkăng kong vâi krâ hiăng hbrâ troh k^ [a\ kăn [o#, mô đo#i gak kring tíu tơkăng kong.

Mô đo#i gak tơkăng kong Dak Lak lăm pơtrui kơpong tíu tơkăng kong

Pôa Y Sao Me, Kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng cheăm Krông Na, tơring {uôn Đôn tối ăm ‘nâi, pro tiô Luât tíu tơkăng kong Tơnêi têa, Luât Mô đo#i gak kring tíu tơkăng kong, mâu tơdroăng pơkâ tíu tơkăng kong dêi kuăn pơlê tung cheăm hiăng châ tơ-[rê. Drêng châ hlo mâu ngế mot ‘nhê tơdroăng gak kring tíu tơkăng kong, kuăn pơlê hiăng tơbleăng ăm Mô đo#i gak kring tíu tơkăng kong [a\ khu kăn pơkuâ cheăm vâ tơleăng.

‘’Tung la ngiâ, ngin kô pơtối pêi pro tro tơdroăng pơkuâ [a\ gak kring troăng tíu tơkăng kong, tơneăn hdró xuân môi tiah pơtâng tối vâ kuăn pơlê thăm hlê ple\ng nhên hnoăng cheăng dêi kuăn pơlê [a\ tơdroăng gak kring hnoăng tíu tơkăng kong dêi tơnêi têa’’.

A tíu tơkăng kong Ea Súp, rơtế [a\ rak ngăn vâ mơnhông mơdêk cheăng kâ, rêh ối pơlê pơla, mâu khu râ Đảng, khu kăn pơkuâ tơring đi đo tơtro\ng troh tơdroăng mơjiâng [a\ gak kring hnoăng pơkuâ tíu tơkăng kong. Troh nôkố mâu cheăm tíu tơkăng kong dêi tơring Ea Súp hiăng mơjiâng khu pơkuâ kring vế, gak ngăn thôn pơlê [a\ hr^ng ngế veăng tơplâ mơdât mâu ngế xôi [a\ tơdroăng pro xôi tung pơlê pơla.

Ing mâu tơdroăng ki kuăn pơlê tơbleăng ăm khu râ kăn pơkuâ rơtế [ă khu mô đo#i gak kring tíu tơkăng kong hiăng mơdât tơdroăng tơkâ hluâ tíu tơkăng kong ôh tá tro luât, châ hlo [a\ rup hên ngế ko ‘nhê kong, tê mơdró trếo matu\i tung tíu tơkăng kong. Pôa Nguyễn Văn Đông – Kăn hnâ ngăn Vi [an tơring Ea Súp tối:

‘’Tung mâu hơnăm hiăng luâ, kuăn pơlê tơkâ hluâ tíu tơkăng kong ki hên cho kếo tong loăng [a\ lăm lúa kuăn kiâ kong. Ngin hiăng rơtế [ă Mô đo#i gak kring tíu tơkăng kong êng mơnhên mâu kuăn pơlê ki pro xôi. Vâ kơdroh kuăn pơlê pro xôi tiô pơkâ luât a tíu tơkăng kong, ngin hiăng tơku\m pơtâng tối tung loa, rơ’jíu cheăm tung kơpong. Mâu cheăm tíu tơkăng kong, ngin tơku\m po mâu roh pơtâng tối, hnê khe\n kuăn pơlê. Mâu cheăm, ngin dế mơnhông túa hnê Khu ngăn vâi kơdrâi ôh tá pro xôi ‘na luât tíu tơkăng kong. Khu ngăn vâi kơdrâi kố kô mơhnhôk vâi krâ, kơnốu xuân môi tiah kuăn ‘ne\ng ôh tá chiâng tơkâ hluâ tíu tơkăng kong, pro xôi luât tíu tơkăng kong’’.

Vâ mơjiâng hiâm mơno krá kâk tung kuăn pơlê, kong pơlê Dak Lak hiăng mơhnhôk mơ’no mơjiâng 28 tơmeăm mơnhông cheăng kâ – rêh ối pơlê pơla, tơru\m tơniăn ‘na cheăng lêng – gak kring a kơpong tíu tơkăng kong, [a\ tâi tâng kơxo# liăn châ lối 369 rơtal liăn. Mô đo#i gak kring tíu tơkăng kong tơru\m mâu kơ koan, tíu cheăng mơjiâng vâ chê 200 toăng hngêi tuăn pâ, ‘’Hngêi mô đo#i tíu tơkăng kong’’, ‘’Hngêi ăm mâu ngế kơtiê a tíu tơkăng kong’’. Tơdrêng amê, mơhnhôk 12 rơpâu hâi veăng pêi cheăng, khăm pơlât, xing xoăng pơkeăng tê kơtê ăm lối 14 rơpâu roh ngế. Kăn [o#, mô đo#i tung đông gak kring tíu tơkăng kong hiăng mơhnhôk hr^ng ngế hok tro ki lôi hriâm pơtối vêh hriâm, tung mê tơdah rak ngăn 42 ngế hok tro kơtiê [a\ kơlo to\ng kum rêm ngế rêm khế ai 500 rơpâu liăn.

Mô đo#i gak kring vế tíu tơkăng kong dêi kong pơlê Dak Lak hiăng to\ng kum tơmeăm kâ, pơkeăng, hnhâng troăng kơxái on tơhrik, mơjiâng hngêi pêi cheăng ăm mô đo#i gak kring tíu tơkăng kong, Ko\ng an kong pơlê Mondulkiri, kong têa Kul [a\ tâi tâng kơxo# liăn vâ chê 13 rơtal liăn. Đăi tă Phạm Quang Hùng, Kăn pơkuâ Mô đo#i gak kring tíu tơkăng kong dêi kong pơlê Dak Lak tối ăm ‘nâi, đông lêng đi đo mơnhông hnoăng dêi kuăn pơlê tung tơdroăng pêi, hnoăng cheăng gak kring hnoăng pơkuâ, gak kring tíu tơkăng kong:

‘’Ivá ki rơdêi ‘na cheăng lêng a kơpong tíu tơkăng kong cho ó khât, tu\m têk tâ, tơdroăng rêh ối vâi krâ châ mơdêk, hlê ple\ng dêi kăn [o#, kuăn pơlê a kơpong tíu tơkăng kong hiăng ‘nâi mâu troăng hơlâ, pơkâ thế pro dêi Đảng. Ki rơhêng vâ tối, khu Mô đo#i gak kring tíu tơkăng kong hiăng châ mơ’no tu\m tơmeăm vâ mơdât mâu tơdroăng ki pro tơ‘nhê dêi khu ki hêng hôu tơnêi têa, gak kring troăng tíu tơkăng kong dêi kong pơlê tơniăn, krá le\m’’.

{a\ hiâm mơno rơtế kâ, rơtế ối, rơtế pêi mê Mô đo#i gak kring tíu tơkăng kong dêi kong pơlê Dak Lak hiăng chiâng tíu ki kơnôm tơngah kum rơtế kuăn pơlê kơpong tíu tơkăng kong châ mơjiâng, thăm krá tơniăn tâi tâng kuăn pơlê veăng kring vế, gak ngăn tíu tơkăng kong dêi tơnêi têa.

Tuấn Anh chêh

A Sa Ly tơplôu [a\ tơbleăng