Thôn 11, cheăm Nâm N’Jang, tơring Dak Song, kong pơlê Dak Nông ai kơpong ki pêi cheăng kâ [ă kơpong kuăn pơlê rêh ối pá tá têa pró. Sap ing hdrối nah troh nôkố, tơdroăng ki prôk lăm, pơto chơ kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng pơrá athế tơkâ luâ môi to kông ki mơgăn pơtân hiăng tơ’nhiê, rơ-iô [ă hiăng ai hên tơdroăng ki trâm xía vâ.

Rơpo\ng pôa Hoàng Quốc Hùng, mố đo#i hiăng krâ hneăng hdrối xuân ối pa tá têa kroăng [ă ai [ăng tơnêi pêi chiâk deăng dâng 15ha. Hlo tơdroăng ki prôk lăm pá puât, tung pơla liăn ngân kong pơlê tá hâi ai tơdroăng ki vâ ‘no cheăng, hơnăm 2016, rơpo\ng xuân môi tiah kuăn pơlê ki ê tung kơpong vâ ăm tơdroăng ki prôk lăm tơ’lêi hlâu tâ. Vâ kế tơmeăm kố châ rak tơniăn dâi le\m, pôa Hùng hiăng mung môi tíu cheăng tiâ mơnhên ‘na tơdroăng ki séa ngăn, kơchuâ chêh kông ai ki xo\n 18m, rơdâ 3m, xo\n a ‘ngêi vâ chê 7 m, ki hngăm vâ chê 18 ta#n. Bu klêi kơ’nâi 3 khế mơjiâng pro, kông ki kố châ pro klêi [ă hiăng pơxiâm xúa.

‘’Á xuân a thế mơ-eăm vâ ai tơdroăng cheăng kâ mê nếo klêi pêi pro tơdroăng kố, mê cho tơdroăng ki tơmiât dêi á xuân hiăng châ lối 6 – 7 hơnăm kố vâ hbrâ. Drêng cheăng kâ hiăng tơniăn, mê nếo kâi tơpui tối [ă rơpo\ng hngêi, pơxiâm nah kơdrâi kuăn á xuân ôh tá ăm phêp xua kơxo# liăn ‘no gá hên, drêng hiăng ai tu\m liăn mê xuân athế tơpui tơno [ă kơdrâi kuăn xua kơxo# liăn ki mê gá hên la tơdroăng ki pơxúa ăm gá teăm hâi ai’’.

Pôa Cù Xuân Kinh, a thôn 11, cheăm Nâm N’Jang ăm ‘nâi, mâu hơnăm hdrối mê hía nah, tơdroăng ki prôk lăm a kơpong kố gá pá khât, malối cho a rơnó kong mê, têa kân lân lu xâu rơ-iô khât xua athế prôk tơkâ luâ kông loăng ki pro pơtân hiăng tơ’nhiê kố.

Rơnó mêi kố, vâi krâ nho\ng o hiăng hmiân tuăn prôk lăm, chơ phon rơvât tung kơpong ki pêi chiâk deăng [ă chơ kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng troh a hngêi gá tơ’lêi hlâu tâ.

‘’Ai kông ki kố kuăn pơlê ngin prôk lăm xuân hiăng chía niân tâ, hdrối nah prôk tơkâ luâ kông ki ton tơná á chơ péa kơxâk kơphế [ă rơxế hon đa hnối klêh tung têa, mê drêng hiăng ai kông ki nếo tơdroăng ki prôk lăm gá hiăng tơ’lêi hlâu’’.

On veăng pôa Hùng prôk dêi a kông ki tơná prế mơjiâng pro

{ă pôa Mã Văn Lực, thôn 11, cheăm Nâm N’Jang ăm ‘nâi, rơpo\ng ai 2 ha chiâk pêt tiu pa tá têa. Sap ing hơnăm nah troh nôkố, kơnôm ing ai kông ki rơpo\ng pôa Hoàng Quốc Hùng ‘no liăn mơjiâng pro mê tơdroăng ki prôk lăm, chơ kế tơmeăm ki pêi lo ing chiâk deăng hiăng tơ’lêi hlâu tâ’’.

‘’Ngin ki ối a kố, hngêi ki lâi xuân ai chiâk ki pa tá têa pró mê xuân pá tung rơnó mêi mê, sap ing pôa Hùng mơjiâng pro kông ki kố mê ôh tá xâu rơ-iô xếo [ă gá tơ-ê [ă kông ki pro pro [ă loăng hdrối nah, kông loăng prôk gá hliâk, kơtong, rêm roh chơ kơphế gá kơtong klêh tung têa’’.

Pôa Hoàng Quốc Hùng, Mố đo#i hơnăm hiăng krâ pơlê xiâm a Vĩnh Phúc. Hơnăm 1992, pôa rơtế [ă dêi rơpo\ng hngêi lăm rêh ối a cheăm Nâm N’Jang, tơring Dak Song, kong pơlê Dak Nông pêi cheăng ki nếo. Sap ing 3 ha chiâk ki apoăng, rơpo\ng pôa po rơdâ pêt kơphế. Kơhnâ tung pêi cheăng, kơd^ng liăn, rêm hơnăm rơpo\ng pôa ối roê tơ’nôm hên tơnêi chiâk deăng.

Troh nôkố, [ă 15 ha tơnêi, rơpo\ng pôa pêt hên mâu hdrê loăng môi tiah kơphế, tiu, mac-ca, [ơr. {ă 6 ha hiăng ai plâi, rêm hơnăm châ xo ôh tá riân kơxo# liăn ‘no hrê mê rơpo\ng pôa ối châ lối hr^ng rơtuh liăn.

Tiô mơnhên tối dêi pôa Phạm Cường, kăn hnê ngăn Khu ngăn mâu mố đo#i hơnăm hiăng krâ cheăm Nâm N’Jang, tơring Dak Song, rơpo\ng pôa Hoàng Quốc Hùng ôh ti xê to cho rơpo\ng ki djâ troăng ahdrối tung pêi cheăng rơkê mê ối djâ troăng ahdrối tung mâu tơdroăng tơ’noăng xua khu tơru\m pơlê pơla tối tơbleăng. Malối, [ă tơdroăng ki ‘no dêi kơxo# liăn lối 350 rơtuh vâ pro kông tơkâ luâ têa ku\n, kum ăm tơdroăng tơ’lêi hlâu tung prôk lăm, tơniăn ăm kuăn pơlê tung cheăm kố, pôa tơxâng châ khe\n kơdeăn khât.

‘’ ’No dêi liăn mơjiâng pro kông ki hdrối tâ cho vâ kum ăm dêi rơpo\ng, [ă vâi krâ nho\ng o tâ tá mê rêm roh kong mê, kố cho tơdroăng pêi ki ‘ló. Tung hơnăm 2017 – 2018 cheăm kô pơkâ mơjiâng thôn pơlê nếo, [ă ngế ki djâ troăng a hdrối cho pôa Hùng cho ngế ki xiâm. Tung la ngiâ ah kal po rơdâ ngế ki djâ troăng a hdrối mâu ho#i viên vâ pêi [ối [ă xo ah hmôi pêi pro mâu túa pơkâ ki ê vâ kum ai pơxúa ăm vâi krâ nho\ng o a cheăm kố’’.

{ă tuăn hiâm ki kơhnâ, chiu pá, pôa Hoàng Quốc Hùng, mố đo#i hơnăm hiăng krâ a thôn 11, cheăm Nâm N’Jang, tơring Dak Song, kong pơlê Dak Nông ôh ti xê pro kro mơdro\ng ăm to rơpo\ng hngêi mê ối veăng kum ăm tơdroăng ki mơnhông mơdêk cheăng kâ rêh ối pơlê pơla tơring, cheăm.

{ă tuăn hiâm ki le\m tro dêi môi ngế lêng pôa Hồ, pôa Hoàng Quốc Hùng đi đo mơdêk tuăn hiâm pôu râng dêi hnoăng cheăng, djâ troăng ahdrối ‘’rế tơpui rế pêi’’, châ Khu ngăn mố đo#i hơnăm hiăng krâ kong pơlê Dak Nông [ă Vi [an hnê ngăn tơring Dak Song hiăng hên hdroh ô eăng [ă khe\n kơdeăn.

Hoàng Qui chêh

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng