VOV4.Sêdang - Tiô tơdroăng riân ngăn dêi Khu xiâm pơkuâ ko\ng an, sap ing hơnăm 2011-2018, tung lâp tơnêi têa hiăng ai 3.285 roh tơdroăng ki ai tơdjâk tro khu ‘mêi pơloăng, châ tong rup, 4.800 ngế ki tro pơloăng djâ tê ngi kong ê, tung mê hiăng ai 7.200 ngế ki tro rup tê mơdró. Mâu tơdroăng ki tê rôe kuăn mơngế hiăng ai tung lâp 63 kong pơlê, pơlê kong kân ai vâ chê 90% cho châ tê mơdró troh a kong têa ê, tung mê, ki hên má môi tê troh a kong têa Sinuâ, ai 430 roh cho tê mơdró mơngế pá kơdâm 16 hơnăm.

Tơdroăng pêi pro dêi mâu roh tê mơdró mơngế cho pá vâ châ ‘nâi [a\ hên troăng pêi pro môi tiah rup tong, mơnhâu pâm xiăn vâi hdrêng vâ rôe tê, lu lêa, tong rup, rôe vâi hdrêng kuăn ngá, drêng dế mơ-êa, klêi mê tá tơdroăng tê rôe vâi hdrêng [a\ troăng tơdah kuăn păn lơ mung mơngế mơ-êa mơhum kuăn ngá.

Kố cho tơdroăng ki rơ-iô khât rêm ngế thế re\ng ‘nâi pơkâ thế mâu kơ koan ki tơdjâk, Tơnêi têa [a\ tâi tâng kuăn pơlê thế mơdêk hlê ple\ng [a\ thăm gâk kring tơniăn châ chăn ăm vâi hdrêng.

Hâi lơ 4/8/2020 châ ngăn cho hâi ki tơxâng pâ drêng tâi tâng 187 kong têa ối tung Khu xiâm pơkuâ cheăng pêi lâp plâi tơnêi dó inâi ILO hiăng k^ ăm pêi pro Tơdroăng tơkêa bro mơngế pêi cheăng cho vâi hdrêng vâ thăm mơ-eăm gâk kring vâi hdrêng hluăn ing tơdroăng pro pơlăm pơlối, pơklât pêi cheăng [a\ tôu pâm tôu xiăn dêi pó. Ki tơtro\ng má môi, tơdroăng châ tơ-[rê hơ’leh hên kố bu châ to lâi khế ahdrối Hơnăm lâp plâi tơnêi xut tah mơngế pêi cheăng cho vâi hdrêng a hơnăm 2021 [a\ pơkâ xiâm mơdêk hlê ple\ng [a\ kum thăm re\ng pêi pro ‘na tơdroăng kố. Pôa Guy Ryder, Kăn xiâm pơkuâ Khu xiâm pơkuâ cheăng pêi lâp plâi tơnêi ILO tối rơdêi: ‘’Hâi kố cho môi tơdroăng xông tơtêk kal khât. Laga xuân u ối 152 rơtuh ngế pêi cheăng cho vâi hdrêng, vâ chê tơdế tung kơxo# mê xúa mơngế pêi cheăng cho vâi hdrêng, xua mê pin ối ton vâ mơgêi roh tơplâ mơdât kố. Mâu tơdroăng ki pin thế pêi nôkố, cho re\ng mơdât tah lôi tâi tâng tơdroăng xúa mơngế vâi hdrêng pêi cheăng. Kố ôh tá xê cho môi tơdroăng ki pói tơngah. Tung tơdroăng hneăng hôp dêi Khu lâp kong têa 2030, ngin hiăng pơkâ ăm lâp plâi tơnêi pơkâ kố’’.

A Việt Nam, nếo achê kố, Vi [an kong pơlê Điện Biên nếo ai pơkâ môi tuăn tơdah kơxo# liăn to\ng kum dêi Khu tơru\m cheăng Troăng tơmiât pêi Lâp plâi tơnêi a Việt Nam, [a\ kơnâ 37 rơtal liăn vâ pêi pro tơdroăng tơkêa bro ‘’Hbrâ mơdât tê mơdró vâi kơdrâi [a\ vâi hdrêng kơdrâi’’. Tơdroăng tơkêa bro châ pêi pro a 2 tơring Tuần Giáo [a\ Mường Chà, hneăng hơnăm sap lơ 1/3/2020 troh hâi lơ 28/2/2023.

Po rơdâ tơdroăng tơkêa bro vâ kơdroh kơxo# vâi kơdrâi [a\ vâi hdrêng a tơring: Mường Chà [a\ Tuần Giáo, tung hơnăm sap 12 – 30 hơnăm tro tê, mơ’nêa, pâm xiăn; tung mê pơkâ xiâm: Vâi kơdrâi sap 19 – 30 hơnăm châ pơcháu hnoăng gâk kring dêi tơná [a\ pú hmâ hluăn ing tơdroăng tê mơdró mơngế, mơ’nêa [a\ pâm xiăn ing tơdroăng ki veăng tung mâu tơdroăng pơlê pơla; vâi hdrêng châ pơcháu hnoăng kring vế, rak ngăn dêi châ tơná [a\ pú hmâ dêi tơná hluăn ing mâu ngế ki tê mơdró mơngế, mơ’nêa [a\ pâm xiăn ing tơdroăng veăng mâu tơdroăng pơlê pơla; vâi kơdrâi, vâi hdrêng kơdrâi châ pơcháu hnoăng ing tơdroăng thăm krá tơniăn tơdroăng cheăng kâ dêi tơná.

Vâ po rơdâ pêi pro Tơdroăng tơkêa bro Vi [an kong pơlê Điện Biên pơcháu Vi [an kuăn pơlê 2 tơring Tuần Giáo [a\ Mường Chà pơkuâ, tơru\m [a\ Khu pơkuâ roh tơdroăng a kong têa ê dêi kong pơlê, Khu tơru\m cheăng troăng tơmiât pêi lâp plâi tơnêi a Việt Nam [a\ kơ koan, tíu cheăng ki tơdjâk tơdah, pơkuâ [a\ xúa kơxo# liăn ngân vâ po rơdâ tơdroăng tơkêa bro tro tiô pơkâ châ, pơkâ pêi nôkố dêi Tơnêi têa [a\ dêi khu to\ng kum.

Pơrea\ng kân Covid 19 hiăng tơdjâk ó troh pơlê pơla. Môi tung mâu khu kal châ to\ng kum [a\ tơmâng hên má môi cho vâi hdrêng. Khu tơru\m cheăng Plan International Việt Nam pơxiâm pêi pro tơdroăng tơkêa bro ‘’Kring vế vâi hdrêng hdroâng kuăn ngo hluăn ing pơrea\ng Covid 19’’ pơxiâm sap ing hâi lơ 1 khế 4 troh tâi hâi lơ 30/9/2020 a tâi tâng mâu pơlê pơla xua Plan to\ng kum.

{a\ tâi tâng kơxo# liăn dâng 16 rơtal liăn, tơdroăng tơkêa bro kô to\ng kum tơdrêng ăm 32 rơpâu vâi hdrêng kal to\ng kum [a\ 250 rơpâu ngế kuăn pơlê tung pơlê pơla.

Drêng ai tơdroăng kố, Khu tơru\m cheăng Plan International lâp plâi tơnêi rơtế [ă 20 khu râ kăn pơkuâ dêi mâu khu to\ng kum ki ê hiăng tơkêa ‘’Pin thế lo pêi pro, tơdrêng nôkố. Thế ru\m môi tuăn mơ-eăm vâ vâi hdrêng [a\ ki rơhêng vâ tối cho vâi hdrêng cho mơngế kơdrâi tơniăn le\m tu\m tá ‘na châ [a\ hiâm mơno drêng ai pơrea\ng kân Covid 19’’.

A Việt Nam, Plan International nôkố dế to\ng kum tơdrêng ăm 32 rơpâu ngế vâi hdrêng to\ng kum a 66 cheăm ối tung 13 tơring dêi 5 kong pơlê, pơlê kong kơdrâm tung lâp tơnêi têa, ai Hà Giang, Lai Châu, Quảng Bình, Quảng Trị [a\ Kon Tum. Mâu ngế ki to\ng kum cho vâi hdrêng ối tung khu mâu hdroâng kuăn ngo kơpong hơngế hơngo [a\ pá puât ‘na nâl tơpui, rơ’jíu, um tơvi vâ châ ‘nâi mâu tơdroăng ‘na Covid 19.

{a\ tơdroăng tơru\m [a\ mâu khu tơru\m cheăng ing Tơnêi têa troh kong pơlê [a\ mâu ngế ki pleăng hnoăng cheăng, tơdroăng tơkêa bro to\ng kum mâu hngêi pơkeăng cheăm, mâu hngêi trung hriâm ‘na hbrâ mâu kế tơmeăm khoăng [a\ hmối thăm hnê tơ’nôm ăm mâu kăn [o# cheăng a mâu kơvâ ki tơdjâk [a\ ki rơhêng vâ tối cho tơdroăng pơtâng tối trâu hơngế, tơniăn vâi hdrêng hdroâng kuăn ngo [a\ rơpo\ng châ ‘nâi mâu tơdroăng kal ki loi tơngah khât [a\ ai pơxúa.

VOV4 chêh

A Sa Ly tơplôu [a\ tơbleăng