Mơngế Churu hmâ rêh ối tiô pơlê, mơngế ki pro pơkuâ mê cho ngế ki hiăng hên hơnăm châ kuăn pơlê loi tơngah, xua mâu kuăn pơlê rah xo, ngế ki mê xuân cho ngế ki vâ pro pơkuâ, rơkâu xối drêng ai mơdĭng kân dêi pơlê. Hdroâng Churu hmâ rêh ối chiâng môi to pơlê kân, tung mê, hmâ ai 3 troh 4 khu rơxông rêh ối tơdjuôm ƀă tung môi toăng hngêi.

Tiú ki tơ’lêi vâ ngăn hlo tung mâu hmân ếo pơtâk dêi hdroâng Churu, mê cho, vâi kơnốu ƀă vâi kơdrâi pơrá ai ƀa kên a ko. Vâi kơnốu Churu hmâ truâ hmân rơbông, tá jiâ xuân rơbông, vâi ƀá dêi ing peăng kơxah pá kố chu tê troh a rơtếo pá tá, hmân xŏn, kên bá a ko xuân ai mơngiơk rơbông. Drêng xâp rơnuâ hmân, jiâ ki kố a mâu roh pơkoăng, leh mơdĭng, lơ lăm ‘mế kiâ ƀă hên mâu tơdroăng ki ê. Mâu hâi ki tiah hmâ vâi rơnuâ hmân ếo tiah hmâ trâm hlo tê, hmân rơbông, ếo xŏn ai mơngiơk rơbông. Tung pơla mê, vâi kơdrâi Churu hmâ xâp ếo sơmi tung dế, pá kong vâi kơxon tơ’nôm jiâ. Jiâ ki vâi hmâ dâi mê cho ai mơngiơk rơbông, hmâ tơkŭm rơnuâ a tung mâu hâi leh, jiâ ki ai mơngiơk prăng vâi hmâ kơxon a rêm hâi pêi cheăng, rêh ối. Xua ti mê, mâu hmôu jiâ mê vâi hmâ rơnuâ mơngiơk ngiât prăng.

Ƀă mâu hdroâng kuăn ngo a Tây Nguyên tối tơdjuôm ƀă hdroâng kuăn ngo Churu a kong pơlê Lâm Đồng tối krê, pong cho tơmeăm xúa tiô khôi hmâ, đi đo hmâ xúa tung tơdroăng rêh kâ ối rêm hâi. Ƀă hdroâng kuăn ngo Churu, pong ôh tá xê to tơmeăm xúa mê ối cho vâ mơhno tối, khôi túa, vêa vong, tơdroăng ki mơnhên tối ‘na kong prâi, kế kong, túa rêh ối tiô tuăn tơmiât, tuăn tơchĕng dêi krê tơná.

Nâ Ma Hương, ối a thôn Preh, cheăm Phú Hội, tơring Đức Trọng, kong pơlê Lâm Đồng tối ăm ‘nâi: Mơngiơk ki hmâ rơneăm bro a pong mê, ki hên cho mơngiơk prăng, tum, vâi hmâ lăm xo ing loăng kong, hlá kong, ah vâi xo tơlêa ki tĕn pong mê vâi tâm tung têa mơngiơk. Klêi kơ’nâi tĕn pong hiăng kêi, vâi ‘măn pong ki mê a drá peăng on, lôi amê ton châ môi péa pơla măng tĭng mê ah, mơngiơk ga kô chía rơmuăn lĕm, pro ăm mơngiơk pong thăm rế lĕm mơnâ a mâu rơneăm:

“Ing hneăng ki pơxiâm kot mâ nah, nôu pâ, jâ nôa hiăng hnê á túa ki pôu pong ƀă xúa pong vâ lăm a chiâk deăng, tâ mâu tơmeăm khoăng. Pong ki kố chiâng vâ xúa hên tơdroăng, môi tiah lăm hnêng têa, lăm a chiâk tâ ailâi, lăm a deăng, a kơneăng têa vâ dâ plôi ki hnêng têa. Pong ối ai tơdroăng ki pơxúa kân troh kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo Churu”.

Khế 2 troh a khế 3 a Tây Nguyên reăng kơphế tơpo rơbông lâp inuá ngo, mê cho roh a mâu pơlê cheăm dêi hdroâng Churu hơniâp ro mot tung rơnó pơkoăng ŏng mế, cho rơnó ki mâu vâi droh tăng dôh. Mơngế Churu a Tây Nguyên rêh ối vâi ngăn nhoăm peăng ngế kơdrâi, xua mê, vâi kơdrâi cho ki xiâm tung tơdroăng lăm tăng dôh. Drêng ai môi ngế droh tro hơnăm vâ tăng dôh, vâi krâ peăng hngêi kơdrâi rơtế ƀă mâu jâ ki leăm kô djâ tơmeăm lăm pleăng ăm peăng pá hngêi ngế dôh. Klêi kơ’nâi peăng hngêi droh lăm êng peăng hngêi dôh mê, jâ ki leăm ƀá priê a rơnŏng ƀă xâng hơnâng kŏng ăm ngế dôh, tơkéa vâ teăng rơkong ki lăm êng, ki tơpui leăm. Peăng hngêi ngế dôh mê kô ai môi ngế ki xâng ăm hơnâng a hơ’răng kŏng ăm ngế mế, ƀă tơpui tối vâ môi hiâm mơno ăm ngế droh ki mê pro mế dêi rơpŏng hngêi tơná. Xua ti mê, ƀă mâu vâi droh rơtăm hdroâng Churu, hơnâng xuân cho tơmeăm ki hmâ rơnuâ dêi vâi krâ roh nah mê ối cho tơmeăm ki vâ mơhno tối ki kơnía git tung hâi pơkoăng ŏng mế dêi pơlê pơla, cheăm bêng akố.

Vâ khoh chiâng ai hơnâng xâng a hơ’răng kŏng mê dêi mơngế Churu, mâu vâi krâ ki bro athế pêi pro hên túa cheăng, hên tíu ki rơhí rơhó, kơvĕm kơvŏm, vâ khoh chiâng mơjiâng pro 2 to hơnâng ki mê, môi to hơnâng ăm ngế mế, môi to hơnâng ăm ngế dôh. Pôa Ya Tuất, ối a cheăm Tu Tra, tơring Đơn Dương, kong pơlê Lâm Đồng tối ăm ‘nâi:

“Á pro hơnâng ăm hdroâng kuăn ngo Churu hiăng châ 20 hơnăm. Hdrối nah, á athế hriâm tung plâ 3 hơnăm mế nếo chiâng vâ pro môi to hơnâng mê, nếo kâi chiâng vâ pêi hnoăng cheăng ki kố. Kố cho môi tơdroăng cheăng tiô chal vâi krâ roh nah, xua mê, ngin athế pơtối rak vế, vêh hnê ăm vâi krâ-nhŏng o tung pơlê cheăm dêi tơná”.

Mơngế Churu ai hên tơdroăng ki tơpui tơdjếi, pơto pơtih, hơ’muăn hdrôu, xôi kiâ, vâi xuân ối kơhnâ khât tung tơdroăng rak vế dêi mâu tơmeăm khoăng xah hêi, moi tiah hơkâ, khiê̆n, chêng koăng, prôa ƀă hên mâu tơmeăm ki ê. Tung hâi ki ro, vâi hmâ rêi, tôu tiô tơdrá Tamga, cho tơdrá ki hmâ ai vâi droh xuăng tâi lâp pơlê, mơngế ki lâi xuân hâk  vâ tơmâng, vâ kơ’râu xuăng. Mơngế Churu ai túa ki rơkâu xối mơhúa jâ nôa ƀă ai hên hâi leh mơdĭng ngăn ‘na chiâk deăng, môi tiah rơkâu xối rơchôa, hno têa, xeăng báu, tĭng kâ báu nếo.