Ngiâ méa têm rơpiât, pôa Nho sôk ro tối, hơnăm 1979, klêi kơ’nâi lo ing pro mố đo#i, pôa pơxiâm tung tơdroăng ki mơnhông mơdêk cheăng kâ [ă rah xo hdrê kơphế cho hdrê pêt ki xiâm. Drêng kơdrum kơphế hiăng krâ, kơdroh ki dâi le\m, pôa khên tơnôu hơ’lêh pêt môi iâ [ăng tơnêi pêt tiu [ă xúa khoa hok kih thua#t. Nôkố, rơpo\ng pôa hiăng ai lối 2 rơpâu xiâm tiu [ă 1 ha 6 sao kơphế dế tung rơnó krí xo. Pôa ối pêt tơvât mâu hdrê loăng plâi kâ ki ê môi tiah sầu riêng, [ơr, plâi mít tung kơdrum kơphế. Tung pơlê, pôa Nho hiăng pơkle#p xêh tơkâng chiâng hdrê plâi [ơr Hass [ă mơjiâng pro xêh hdrê tiu.

Ôh ti xê to khên tơmiât, khên pêi, khên tơ’nôm ‘no liăn cheăng xúa khoa hok kih thua#t tung pêi cheăng kâ, rêm hơnăm rơpo\ng pôa Nho pêi lo liăn châ lối hr^ng rơtuh:

''Rơpo\ng á ai 1 ha 6 sao kơphế, pák^ng mê á ối pêt tơ’nôm tiu, pêt tơvât mâu hdrê loăng plâi kâ môi tiah sầu riêng, [ơr, plâi mít, mãng cầu [ă hên ki ê. Á xuân păn tơ’nôm ro, dâng 200 to í rêm hơnăm, vâ ai tơ’nôm liăn. Kơphế hiăng krâ á ko tah pêt ki nếo. Rêm hơnăm pêi lo liăn dêi rơpo\ng hngêi á dâng 300 rơtuh liăn''.

Ôh ti xê pêi cheăng kâ rơkê, [ă hnoăng cheăng cho Ngế ngăn mâu mố đo#i hơnăm hiăng krâ [uôn Klat C, pôa Nho đi đo mơdêk dêi hnoăng cheăng [ă pơlê pơla, djâ troăng ahdrối tung mâu tơdroăng cheăng dêi pơlê. Kơnôm ing tơdroăng ki pêi pro tro hnoăng mơhnhôk mê [uôn Klat C [ă tâi tâng hdroâng kuăn ngo ki tiô khôp, tơdroăng kring vế kal kí đi đo tơniăn.

Pôa Nho tối, tơdroăng ki achê [ă vâi krâ nho\ng o ôh ti xê to tơdroăng ki rêh ối rêm hâi, mê cho tung mâu rôh hôp pơlê, tung mâu hâi leh mơd^ng, mâu rôh ai tơku\m po ôu kâ, mơdâm kiâ hlâ, mê ối cho rôh ki tro vâ pôa hnê tối vâi krâ nho\ng o. Châ vâi krâ nho\ng o loi tơngah [ă hâk vâ cho ivá vâ pôa đi đo mơ-eăm pêi klêi hnoăng cheăng:

''Á đi đo veăng tơpui tối, tơru\m [ă mâu khu râ kơvâ cheăng hnê khe#n vâi krâ nho\ng o, pôi tá hmâng mâu rơkong ki pơlông djâ dêi mâu khu ‘mêi, hnê vâi krâ nho\ng o hmiân tuăn pêi cheăng mơnhông mơdêk rơpo\ng hngêi. Mơhnhôk mâu nho\ng o tung khu mố đo#i hơnăm hiăng krâ athế djâ troăng ahdrối ăm vâi krâ nho\ng o pêi tiô [ối’’.

{ăng tuăn hiâm kơhnâ, pôu râng dêi hnoăng cheăng, rế tơpui rế pêi, pôa Nho đi đo châ vâi krâ nho\ng o ngăn cho ngế ki djâ troăng ahdrối tung pơlê, Pâ Păn, ối a [uôn Klat C sôk ro tối:

''Pôa Nho đi đo cho ngế ki to\ng kum, hnê tối ăm ngin. Pôa kơhnâ mơhnhôk vâi krâ nho\ng o veăng kum tơlo liăn mơjiâng thôn pơlê nếo. Pôa mơhnhôk ngin ai tơnêi tơníu mê pêt tơvât mâu hdrê loăng plâi vâ ai kơxo# liăn pêi lo tơ’nôm [ă athế kơhnâ pêi cheăng kâ. Vâi krâ nho\ng o bô bố xuân hâk kơ pôa, khe#n pôa cho ngế ki rơkê [ă hmâng tơdroăng ki pôa hnê khe#n''.

Pôa Nho ối cho ngế ki djâ troăng ahdrối tung tơdroăng ki pleăng tơnêi mơjiâng mâu kế tơmeăm khoăng tơdjuôm dêi pơlê. Hơnăm 1999, pôa Nho hiăng pleăng vâ chê 500 met karê tơnêi kơdrum kơphế vâ tơnêi têa to\ng kum mơjiâng pro hngêi hôp tơdjuôm [uôn Klat C.

Hơnăm 2004, drêng Hngêi trung râ má môi Trần Quốc Toản châ mơjiâng pro a [uôn Klat C, pôa ko ‘nhiê dêi lối 100 xiâm tiu dêi riơpo\ng, pleăng tơnêi po rơdâ troăng vâ pơtối mơhnhôk 2 rơpo\ng ki ối a chê pleăng tơ’nôm tơnêi vâ pro troăng ki le\m. Mâu tơdroăng ki veăng kum mê dêi pôa cho ivá kum mơhnhôk ăm vâi krâ nho\ng o tung pơlê tơdjuôm ivá mơjiâng thôn pơlê nếo.

Pôa Nguyễn Văn Công, Kăn hnê ngăn Mố đo#i hơnăm hiăng krâ cheăm Ea Drông tối ‘na pôa Nho, ối khe#n cho Y Blăm Niê:

''Pôa cho ngế ki kơhnâ rơkê tung mâu tơdroăng mơjiâng thôn pơlê nếo ai hên chi ho#i, tung mê ki xiâm cho ai pôa Y Blăm, Kăn ngăn mố đo#i hơnăm hiăng krâ {uôn Klat C, cho môi ngế kăn [o# ki kơhnâ, ai mâu tơdroăng cheăng pêi pro pơxúa khât, môi ngế krê ki kơhnâ rơkê, môi ngế ki djâ troăng ahdrối ki ngin tối tơbleăng ăm mâu ngế [ă tối tơbleăng tung lâp pơlê pơla, djâ troăng ahdrối ‘na ngế ki le\m, tơdroăng cheăng ki tro''.

{ă mâu tơdroăng ki veăng kum tung hnoăng cheăng mơjiâng thôn pơlê nếo [ă tơdroăng ki tâi tâng kuăn pơlê tơru\m mơjiâng tơdroăng rêh ối mơhno túa le\m tro a kơpong kuăn pơlê rêh ối, pôa Nho hiăng sôk ro châ xo hên [âng khe#n kơdeăn dêi mâu khu râ, kơvâ cheăng. Pôa cho môi ngế ki djâ troăng ahdrối mơngế Rơđế, cho tơdroăng ki sôk ro dêi kuăn pơlê [uôn Klat C.

H'Za Wut {yă chêh

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng