VOV4.Sêdang - A roh hôp hrik ƀă troăng hyôh internet mơ’no tung um lâp tơnêi têa ‘na tơdroăng ki nếo hlo, nếo ai, troăng hơlâ pêi pro tơdrêng tung hbrâ mơdât, tơplâ ƀă pơreăng COVID-19 po a hâi lơ 29/5, pôa Phạm Minh Chính, Ngế pro xiâm hnê ngăn tối nhên tuăn mơno mơhnhôk tâi tâng ivá, mơno, mơngế, kế tơmeăm khŏm thế tŏng veăng tung hnoăng hbrâ mơdât, tơplâ ƀă pơreăng.

Ki rơhêng vâ tối, Ngế pro xiâm hnê ngăn tối nhên, mâu khu râ xiâm, kơvâ cheăng xiâm athế tah lôi mâu tơdroăng ki xahpá, tơvâ tơvân kum ăm mâu kong pơlê, pơlê kong kân tiô kơ tơdroăng 3 ôh, mê cho: Ôh tá khoh tối ti ai liăn vâ hbrâ mơdât, tơplâ ƀă pơreăng; ôh tá khoh tối ti bê pơkeăng, kơmăi kơmok, tơmeăm khoăng vâ hbrâ tơplâ ƀă pơreăng; ôh tá khoh tối tá hâi ai troăng hơlâ ăm tơdroăng hbrâ, tơplâ, mơdât ƀă pơreăng.

Tối tơdroăng dế kố, mâu kong pơlê xuân ối xơpá, pơreăng tâ tú rơ-iô tâ môi tiah a Bắc Ninh, Bắc Giang ƀă môi pâ Hà Nội, nếo achê kố cho tíu xiâm ki tâ pơreăng a Pơlê kong kân Hồ Chí Minh. Thăm nếo, xiâm ki pro chiâng virus roh kố rơ-iô, tơpá tâ vâ kâi châ mơdât. Hlo tâ tú ing kuăn pơlê troh kơpong hngêi kơmăi ƀă vêh nếo, hlo tâ tú ing tíu ai krâm mơngế, tơdroăng tơkŭm khôp, Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa tối nhên ‘na kăn pơkuâ, hnê mơhno tơkŭm pêi pro thế pêi tŭm tâi tâng, thế mơ-eăm pêi khât, pêi tơ-ƀrê; mơ-eăm tăng troăng tah ki xơpá ‘na luât pơkâ, tơdroăng tŏng kum, ki ối tơvâ tơvân dêi mâu khu xiâm, mâu kơvâ cheăng.

Mơ-eăm pêi kơtăng, pêi pro khât tung tơdroăng ‘na pâk vaccine. Xo tơdroăng vâ pêi pro xiâm. Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa tối nhên, tung la ngiâ, tơdroăng pêi pro tiô pơkâ rak ngăn ăm mo lĕm ivá kuăn pơlê xuân cho tơdroăng pêi ahdrối, malối thế mơ-eăm mơgât, troh tah, tăng troăng pêi pro khŏm kâi mơdât pơreăng malối a mâu kong pơlê ki tâ tú hên môi tiah a Bắc Giang, Bắc Ninh, malối cho a mâu kơpong hngêi kơmăi ƀă Pơlê kong kân Hồ Chí Minh.

Tuăn tơmiât hnê mơhno cho pơtối mơhnhôk mơ-eăm “tơplâ mơdât pơreăng môi tiah plâ xâ’’.

“Drêng kố thế mơ-eăm lăm tí tăng ngăn tâi tâng lâp lu, thế mơ-eăm khât yoh, pêi pro nhên, tơ-ƀrê tâ tung tí tăng ngăn tơdroăng cheăng dêi Khu kăn xiâm kal kí ƀă tâi tâng kuăn pơlê ƀă tơdroăng mơ-eăm hên tâ, mơ-eăm luâ tâ, pêi pro kơtăng tâ, tơƀrê tâ, tơkŭm hên tâ nếo, ki xiâm, ki kal, hdró kơpong mơdât pơreăng, rĕng pro tơniăn tâ nếo. Pin thế pơtối ‘nâi nhên tối tơbleăng tơdroăng, tơrŭm tơtro pơxuá tơ-ƀrê pơla tơdroăng hbrâ mơdât ƀă tơdroăng lăm mơdât, la thế ƀă tơdroăng lăm plâ mơdât cho ki xiâm, hbrâ mơdât hdrối, cho tơdroăng pêi pro ki ton ta ah, ‘na lăm plâ mơdât thế pêi rĕng tơ-ƀrê.

Pôi  tơngôu, pôi tá pro tơná ôh tá xâu, la lâi xuân thế hbrâ rơnáu drêng hâi hlo ai pơreăng, la tối nếo pôi tá xâu, pôi tá kơdrâ, pôi tá rơxá, pôi tá préa, tâng ôh tá vâ mơ-eăm mơdât drêng ai pơreăng kô chiâng pro mâu pơkâ ôh tá tro, pêi ôh tá rơhéa”.

Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa rak ngăn kơtăng luât pơkâ, mơhnhôk hriăn plĕng tơdroăng hbrâ mơdât pơreăng, mơdêk séa ngăn, mơdêk hnoăng cheăng, tơ’lêi séa ngăn, tơ’lêi tăng mơnhên, tơ’lêi vâ tối nhên. Rế pêi rế rơnêu hriâm túa pêi pro ki tro, tơ’nôm, pêi teăng, pêi tơ-ƀrê. Nhoăm tơdroăng hnê tối tung hnê mơhno kuăn pơlê, ing tuăn vâ dêi kuăn pơlê rơtế pêi, rơtế tơpui tơno, rơtế xuá ki tơ-ƀrê ing tơdroăng plâ mơdât pơreăng. Rêm ngế thế kring vế tơná, kring vế kuăn pơlê, xua tơdroăng ki pro pơxúa ăm tơnêi têa, ăm hdroâng mơngế.

‘Na tơdroăng cheăng troăng hơlâ pêi ki xiâm, Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa tối nhên, thế pêi tro tiô tơdroăng, rĕng teăm tơdrêng, tơbleăng mâu pơkâ, troăng hơlâ pêi nhên tâ. Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa tối nhên, ki hdrối, rah xo pôa Vũ Đức Đam, Ngế pro xiâm phŏ hnê ngăn tơnêi têa hnê mơhno tơchoâm tơdroăng cheăng kố; pôa Trương Hòa Bình, Ngế pro xiâm phŏ hnê ngăn tơnêi têa séa ngăn hnê mơhno tơchoâm a Pơlê kong kân Hồ Chí Minh.

Pôa Lê Văn Thành, Ngế pro xiâm phŏ hnê ngăn tơnêi têa ki hnê mơhno tơdrêng ‘mâi mơnhông pêi chiâk, tê mơdró ăm péa kong pơlê Bắc Ninh, Bắc Giang cho tíu ki cheăng ƀă kơmăi kơmok. A Hà Nội, pôa Đinh Tiến Dũng, Kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng Pơlê kong kân Hà Nội hnê mơhno pêi pro. Mâu kơ koan tíu pêi cheăng thế xĭng xoăng tơdroăng cheăng nhên khât, tơ-ƀrê. Hlối pêi hlối hriâm ‘mâi rơnêu. Ôh tá ăm kơdrâ, ah pêi ôh tá tro:

“Mâu khu xiâm kơvâ cheăng thế teăm tah ki xơpá ăm mâu kong pơlê ƀă troăng hơlâ pơkâ “pái ôh”: ôh tá tối ôh tá ai liăn; ôh tá tối ôh tá ai mơngế, pơkeăng, tơmeăm xúa tung pơkeăng pơlât, tơmeăm ki hbrâ, tơmeăm khoăng; ôh tá tối ôh tá ai troăng hơlâ pơkâ, luât pơkâ tŏng kum hbrâ mơdât pơreăng. Tâng luâ hnoăng pơkuâ thế tối tơbleăng ăm Chin phuh”.

Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa pơkâ thế, thế  hbrâ mơdât ing hơngế, ing kơxo má hdrối vâ ai pơreăng tâ tú ƀă tơdroăng 5K + vaccine; xúa mâu tơdroăng pơkâ kơmăi kơmok ki dâi lĕm tung tí tăng vâ rak tơniăn tung mơdât COVID, tơplâ mơdât ƀă mâu ngế ki ôh tá vâ rak vế pêi pro tro luât; rĕng hbrâ mơdât, rĕng châ ‘nâi,  klâ krê rĕng, pơlât kơtăng, rĕng tơniăn tơdroăng. Séa ngăn kơtăng mơngế mot lo ƀă mâu ki lăm rêh ối hmâng vâ. ‘Na tơdroăng pâk vaccine, Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa tối nhên kal châ pêi pro vâ ai vaccine.

“Lâp plâi tơnêi nôkố xuân kal pâk vaccine mê kô xơpá ăm pin vâ châ pâk vaccine la ôh tá xê ti mê lơ lôi. Thế tăng tŭm tơdroăng: mơ-eăm pêi pro tung tơnêi têa; tí tăng kơmăi kơmok. Hnê tối‘na tơkŭm pâk vaccine tiô tơdroăng pơkâ ‘na mâu ngế, tung mâu tíu ki kal. Tối nhên vâ kuăn pơlê pâk vaccine xua kố cho tơdroăng pêi pro hbrâ mơdât ki tro má môi. Mơhnhôk tăng liăn ki tơtro ăm hbrâ mơdât pơreăng, malối cho rôe vaccine.

Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa krếo thế mâu kơ koan, tíu pêi cheăng, kong pơlê, khu mơdró, kuăn pơlê veăng tơlo liăn, tuăn ngôa rơkê, hriăn túa pêi pro vâ rôe vaccine. Pơtối mơjiâng liăn ‘măn kơdĭng vaccnine hbrâ mơdât pơreăng COVID-19” .

‘Na tơdroăng hnê tối, Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa tối nhên thế pro ăm kuăn pơlê hlê plĕng troăng hơlâ pơkâ dêi Đảng, luât Tơnêi têa tơdjâk hbrâ mơdât pơreăng. Thế ăm kuăn pơlê xúa khu cheăng kal kí, khu râ Đảng, mâu kăn veăng tơmâng; hnê tối hơlêm tơdroăng pá, hnê tối ăm kuăn pơlê loi a tơdroăng cheăng hnê mơhno dêi Đảng, Tơnêi têa; mơhnhôk tăng ivá rêm ngế veăng tơlo tung pêi pro tơdroăng mê ƀă pơkâ pêi tŭm tâi tâng, pêi tơ-ƀrê.

Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa tối nhên, kal thế pơtối rak vế, pêi pro, hbrâ rơnáu, hriăn ki nếo, rơkê ƀeăn dêi khu râ Đảng, mâu kăn rêm râ ƀă tơdroăng hriăn plĕng dêi kuăn pơlê. mâu Khu xiâm, kơvâ cheăng, kong pơlê thế pro rĕng, thâ pêi, pêi tơ-ƀrê. Ngế pro xiâm hnê ngăn tơnêi têa púi vâ ƀă loi khât tơdroăng veăng kum tâi tâng kuăn pơlê pin kô pê klêi tơdroăng hbrâ mơdât pơreăng.

Vũ Khuyên - VOV

Gương tơplôu ƀă tơbleăng