VOV4.Sêdang - Kơnôm pêi pro tro hnoăng cheăng hbrâ mơdât pơreăng COVID-19, Kŏng ti pêi cheăng tiô rơnó Kơphế 15 ối tung Kuân khu 5, Khu xiâm pơkuâ ngăn lêng ki ai tíu pêi cheăng a cheăm Čư̆ Dliê Mnông, tơring Čư̆ Mgar, kong pơlê Dak Lak hiăng rak vế mơjiâng pro tê mơdró tơƀrê rak tơniăn pêi lo liăn ăm kŏng nhân, mâu ngế pêi cheăng.

Hlối tô tuăn mâu tơdroăng tung rêh ối, hlối rak ngăn ăm dêi kơnốu ki tro khăng kơbrê̆n, jâ Phạm Thị Huệ, hngêi a bêng 8, pơlê krâm 4, pơlê kong kân Hồ Chí Minh kơnôm to a huh tiếu. Tung tơdroăng pơkâ klâ krê, ối kơtăn hơngế xua pơreăng COVID 19 tâ tú ton hâi pro rơpŏng hngêi jâ trâm hên xơpá. Tâng ôh tá ai veăng tŏng kum ing mâu khu râ kăn bêng, pơlê krâm ƀă mâu khu ki cheăng ‘na tŏng kum, rơpŏng jâ pá vâ kâi tơkâ luâ tung pơla klâ ối kơtăn. 

“A thế ‘’Kok” dêi hngêi 10 rơtuh liăn vâ rôe kế kâ tung rêh ối,  tâng ôh xuân ôh tá ‘nâi xo liăn ulâi. Tô tuăn tŭm tơdroăng klêi mê ối bú 500 rơpâu liăn tê. Pơreăng tâ tú ton hâi xuân thế mơ-eăm tơkâ luâ. Xuân kơnôm ing bêng, pơlê kong krâm, kŏng an Vi ƀan, mâu khu tơrŭm cheăng veăng kum a phái, liăn ƀă mâu tơmeăm nếo, a hâk mơnê hên ‘nâng”.

Ƀă tơdroăng pơkâ “Ôh tá lôi ăm ai rơpŏng ki lâi châ kơklêa lơ ôh tá ai ki klâi kâ xua pơreăng COVID-19”, mâu kơxu tơmeăm hbru ăm ki hên cho phái, xik, têa măm, têa rơmâ, hạt nêm ƀă hên tơmeăm ki ê châ mâu khu râ diâp ăm a kŏng mâu rơpŏng kơtiê ôh tá xê to a Pơlê kong kân Hồ Chí Minh mê hên kong pơlê tung lâp tơnêi têa.

Mâu rơpŏng ki pá puât ôh tá xê mâu ki ai inâi châ xúa tơmeăm tŏng kum ing kơxô̆ kum 26 rơpâu rơtal liăn dêi Chin phuh tiô Pơkâ 68 dêi Chin phuh  xuân châ xo hên tơmeăm ki hbru ăm ai pơxúa.

Pôa Lê Đình Nhật ối a tơring Thường Tín môi tung mâu rơpŏng kơtiê dêi Hà Nội tối:

“Hlo pơreăng kân COVID tâ tú rơ-iô, Đảng, Tơnêi têa hiăng tơmâng khât troh mâu rơpŏng xơpá ngin. Mơhé hên, lơ iâ, kố xuân cho tơmeăm ki hbru ăm ai pơxúa khât”.

Hơnăm 2020 ƀă hơnăm 2021 ƀă hên tơdroăng pơloăng mơnúa ki pá puât, drêng kuăn pơlê lâp tơnêi têa tơplâ mơdât ƀă pơreăng COVID-19 hlối tơplâ  mơdât ƀă ki xía vâ xua kong prâi pro ôh tá tơniăn, têa kân lân lu há, tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê hiăng trâm pá thăm rế pá tâ nếo. Tơkéa vâ tối, kuăn pơlê, tơdroăng veăng kum dêi rơpó, xoăng ăm dêi rơpó hlo ai nếo, tơrŭm ƀă dêi rơpó kum mâu kơtiê, kum kuăn pơlê a kơpong têa lân lu, tơdroăng hmâ pêi pro “Tŏng kum dêi rơpó’’, “Hlá lĕm kum hlá tơchiê” tơdroăng pêi pro mê thăm rế pêi rơdêi tâ tung mâu plâi nuih mơngế Việt Nam.

Pakĭng tơdroăng tơmâng tŏng kum dêi Đảng, Kuô̆k hô̆i, Chin phuh, khu râ Đảng, mâu kăn mâu kong pơlê, pin xuân hlo mâu tơdroăng pêi pro ki lĕm dêi mâu kơ koan khu tơrŭm cheăng, tíu pêi cheăng, mơngế, mâu khu mơdró, mâu ngế mơdró krê, mơhé dế trâm xơpá  xua pơreăng COVID-19 la xuân pơtối tŏng kum mâu ngế kơtiê ƀă kuăn pơlê ki trâm pá xua tro têa kân lân lu.   

Nâ Thanh Thu Lương, Ngế pơkuâ Khu tŏng kum Mùa Thu ƀă Mâu ngế pú cho môi tung mâu tôh tơrŭm cheăng tŏng kum, ôh tá xê to krếo mâu khu ai tuăn hơ-ui veăng kum mâu tơmeăm ăm mơngế kơtiê, mâu ngế dế pơlât châi tamo tiô rơnó ki pá pơlât prêi, mê ối tê tơmeăm pêi lo dêi kuăn pơlê, tơlo liăn mơjiâng pro hngêi ví têa lu, mơjiâng Hngêi trung a kơpong kong ngo ...

Mâu tơdroăng pêi pro dêi mâu khu, mâu ngế xuân hiăng ƀă dế veăng tơlo hên hnoăng kum mâu ngế kơtiê, mơngế oh tá ai ivá ƀă hiâm mơno dêi tơná:

“Pơreăng tâ tú mê rêm ngế xuân púi vâ veăng tơlo iâ hnoăng tơná vâ veăng kum kuăn pơlê. Klêi pơreăng kân, châ khât gá rêm ngế xuân hiăng hriâm xêh hên túa cheăng ăm tơdroăng rêh ối, hriâm ăm tơná. Á xuân hlo tơdroăng mê rêm ngế hơ-ui pâ dêi rơpó hên tâ, tơrŭm ƀă dêi rơpó tâ ƀă rơtế rêh ối tơchoâm ƀă dêi rơpó tơmâng kum kuăn pơlê hên tâ hdrối”.

Ƀă pơkâ “Ôh tá lôi kuăn pơlê ối pá rŏng”, pơla hdrối kô nah, hên kong pơlê tung lâp tơnêi têa, malối cho mâu kong pơlê, pơlê kong kân tro tơdjâk troh hngăm hngo, malối ƀă mâu kong pơlê, pơlê kong kân ki tơdjâk pơreăng COVID-19 môi tiah Pơlê kong kân Hồ Chí Minh, kong pơlê Bình Dương, Đồng Nai ƀă mâu kong pơlê kơpong Peăng mâ hâi Lo pá Hdroh tơnêi têa ƀă kơpong Tơbăng kroăng Cửu long hiăng ai hên tơdroăng pêi ki pơxúa khât ăm mơngế kơtiê.

Pakĭng luât pơkâ tŏng kum tơdrêng môi tiah tơdroăng tơbleăng Pơkâ 68 ƀă kơxô̆ liăn tâk troh 26 rơpâu rơtal liăn lơ nếo achê kố kơxô̆ liăn kum ăm 38 rơpâu rơtal liăn xo ing Liăn ƀaoh hiêm ôh tá ai cheăng pêi kum mơngế pêi cheăng ƀă khu mơdró trâm hên xơpá xua pơreăng kân COVID-19. Mâu kăn cheăm tơring rêm râ kong pơlê, pơlê kong kân hiăng xo liăn ngân kong pơlê ai hên kơxô̆ liăn kum kuăn pơlê tơkâ luâ xơpá.

Pakĭng mê, Khu lo tŏng veăng, Khu vâi kơdrâi, Đoân droh rơtăm, Khu ngăn mơngế pêi cheăng, mâu tôh tơrŭm cheăng pơlê pơla xuân pêi mâu tơdroăng cheăng ai pơxúa kum mâu ngế xơpá, mâu ngế pêi cheăng a mâu hngêi mung ối pơtân dế ôh tá ai cheăng pêi. Jâ Trương Thị Ngọc Ánh, Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan xiâm Măt trâ̆n tơnêi têa Việt Nam ăm ‘nâi:

“Troăng rơhlâ ngin pơkâ krếo thế veăng kum ăm mâu ngế kơtiê hơnăm kố ôh tá xê to veăng kum a kơxô̆ liăn kum mâu ngế kơtiê, mê kô chiâng tơlo ƀă kơxô̆ liăn nâp, tơmeăm, ai ki klâi ăm ki mê veăng kum ăm mâu cheăm bêng, kong pơlê ki dế trâm pá xua pơreăng COVID-19 ƀă pêi pro tro tiô  pơkâ mâu kơtiê ki lâi, mâu ngế xơpá ki lâi xuân châ tŏng kum. Mê xuân cho pin veăng kum pro tơtô hiâm mơno mâu rơpŏng ki xơpá kơdôu mơ-eăm, ai tuăn loi vâ mơ-eăm mơnhông tung rêh ối”.

Pôa Đào Ngọc Dung, Ngế xiâm ngăn cheăng pêi Mô đô̆i rong ƀă rêh ối pơlê pơla xuân tối, tơdroăng xăm kơtiê a tơnêi têa pin hiăng châ pêi pro tiô pơkâ, la ối pá puât hên tơdroăng, malối “xiâm ki kơtiê” a kơpong hdroâng kuăn ngo ƀă tơdroăng ki pro klêi kơ’nâi ai pơreăng COVID-19, hên ngế trâm xơpá kơtiê mâu ki hiăng hluăn ing kơtiê chiâng vêh kơtiê nếo Khu xiâm ngăn cheăng pêi Mô đô̆i rong ƀă rêh ối pơlê pơla pơtối rơtế ƀă Măt trâ̆n  tơnêi têa rêm râ, mâu khu xiâm, kơvâ cheăng tơdjâk troh tơbleăng mâu troăng rơhlâ tơmâng tŏng kum mâu ngế kơtiê:

“A tơmiât tiah kố tiô tơdroăng pơkâ 05, vâ hluăn ing kơtiê ƀă pơtối tơdroăng cheăng nếo mê Tơnêi têa xuân thế pro xiâm. Má péa nếo, cho tơkŭm tŏng kum vâ mơhnhôk  kơdôu mơ-eăm dêi mâu kơtiê, ôh tá xê kơnôm tơngah to tơnêi têa. Tung tơdroăng chêh hdró mê dêi ngin pơkâ, cho kơdroh hên tơdroăng ki ăm tê kơtê mê hơ’lêh chiâng kơjo kum ai tơdroăng pơkâ ƀă ăm mung, tá hngêi rak liăn kum mâu kơtiê xuân tiô troăng rơhlâ ki mê. Má pái,  cho pơtối rak vế ki rơdêi dế khu xiâm kal kí, xing xoăng râ ‘no liăn ngân xuân môi tiah pơtối mơhnhôk  pơlê pơla veăng. Tơdroăng pơkâ ki nếo ai pơkâ hên tâ, mơ-eăm troh mơ’nui hneăng khŏm châ 75% kơlo rêh ối ki lot ăm mơngế kơtiê”.

Tơkéa vâ tối, ing tơdroăng ‘nâi hơ-ui tŏng kum dêi rơpó “Hlá lĕm kum hlá tơchiê” đi đo châ pơtối rak vế  pêi pro tung tŭm tơdroăng. Tơdroăng xua mơngế kơtiê ăm hlo ôh tá xê to tung khế 10 ki hên mê ối ai tơdroăng tŏng kum plâ tung hơnăm, tơniăn tiô pơkâ “Ôh tá ai ngế ki lâi châ lôi pá rŏng”.

Kim Thanh - Ban Thời sự chêh

Gương tơplôu ƀă tơbleăng