VOV4.Sêdang - A kong pơlê Kon Tum, xuân ing tơdroăng mơ-eăm dêi mâu kăn, kơvâ cheăng tung rak ngăn kong, mê ki tơ-ƀrê pơxuá ing luât pơkâ mơhá liăn ăm hnoăng rak ngăn kong veăng kum ăm kong xông nếo ƀă hlối mơdêk tơniăn ton.

Prôk tơkâ luâ mâu tơnêi lĭng môi tiah kơ-óu a kong tô dêi mơ’nui rơnó mơdrăng, ngin hiâm têi drêng tâng a xiâm loăng ki xâp rơngiâp dêi mâu loăng hngó 3 kơtâ hlá ki hiăng 7 hơnăm. Ngoh Giáp Văn Thạch, Ngế pơkuâ ngăn loăng kong Đak Ruồng, Kŏng ti pêi cheăng tiô rơnó môi tung khu rak ngăn kong Kon Rẫy ăm ‘nâi, kong loăng hngó mê ai tơnêi vâ chê 200 ha. Klêi mê, pơchốu kŏng mơhno a tíu ki ngiât lĕm hơngế tá, ngoh Thạch tối tơ’nôm, mê cho lối 400 ha loăng hngó 3 kơtâ hlá ki hiăng 5 hơnăm ƀă 7 hơnăm xuân cho dêi Kŏng ti pêt xo ing kơxô̆ liăn pêt kong, ing Khu râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kong pơlê Kon Tum. Ki khât gá ăm hlo loăng hngó xông kân lĕm:

“Troh nôkố, loăng hngó mê tơtro ƀă tơnêi ki pêt a tơring. Ki rĕng kân dêi loăng a tơnêi ki pêt mê nôkố 1 rơpâu 100 xiâm tung 1 ha. Loăng hngó mê xông kân, lĕm dâi tâng vâ pơchông ƀă pêt mâu loăng ki ê”.

Vâ châ pêt lối 600 ha loăng hngó 3 kơtâ hlá xông ngiât lĕm môi tiah nôkố, Kŏng ti pêi cheăng tiô rơnó môi tung khu rak ngăn kong Kon Rẫy hiăng hnê tối, mơhnhôk ƀă ai hnê kuăn pơlê cheăm Đăk Kôi, tơring Kon Rẫy vâ môi tuăn. Ki khât gá ăm hlo, tâi tâng tơnêi pêt loăng hngó xuân pêt a tơnêi kong ki nếo pêt, ki ‘nâ pêt a tơnêi kuăn pơlê dế pêi chiâk la loăng plâi pêi a tơnêi ki mê ôh tá châ xo hên.

Pôa Lê Viết Bảy, Kăn hnê ngăn Kŏng ti pêi cheăng tiô rơnó môi tung Khu rak ngăn kong Kon Rẫy ăm ‘nâi, troh nôkố tơnêi pêt loăng hngó mê hiăng tâi rơnó ki pơxiâm kân, kŏng ti dế pêi pro mâu tơdroăng pơtối, môi tiah hbrâ mơdât  on chếo, tơpâ on chếo; rak ngăn ƀă trâ văng troăng rak ngăn ƀă hên ki ê. Ki  phiu kơ tuăn mê cho tơnêi vâ chê 200 ha pêt loăng a hơnăm 2014, rêm hơnăm hiăng pơxiâm châ xúa liăn ki mơhá ăm hnoăng rak ngăn kong pro pơxúa hên: 

“Tâi tâng tơnêi kong ki pơ’lêh pêt a hơnăm 2014 nah hiăng châ xuá liăn ki mơhá ăm hnoăng rak ngăn kong. Môi pâ, tơnêi ki pêt kong hơnăm 2016 tơniăn kơxô̆ pơkâ vâ châ xuá liăn ki mơhá hnoăng rak ngăn ƀă pêt kong. Má môi ‘na cheăng kâ hiăng pro ngiât ăm tâi tâng  tơnêi tíu ki hdrối nah lăng kơtô oh tá ai loăng ki oh tá tơngah chiâng kong. Má peá, môi pâ pro pơxuá ing kơxô̆ liăn mơhá ăm hnoăng rak ngăn kong dêi kong ti.

Má pái nếo, cho pro pơxuá khât ‘na tơdroăng ai huăn nhâ loăng ai kuăn kiâ kong xuân môi tiah kum ăm kuăn pơlê amê ai cheăng pêi ing tơdroăng pêt kong, rak ngăn rêm hơnăm xuân môi tiah tơdroăng hbrâ mơdât on chếo kong ƀă xoăng ăm kuăn pơlê rak ngăn’’.

Nôkố tơdrêng ƀă tơdroăng rak ngăn khât lối 600 rơpâu ha kong  ki dế ai nôkố, xuân dế ai tơdroăng pêi pro ki nếo tung hnoăng cheăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong a kong pơlê Kon Tum. Apoăng hơnăm kố, Vi ƀan kong pơlê Kon Tum hiăng pơcháu tơnêi pêt kong ăm tơring cheăm ƀă tơdroăng mơ-eăm pêt nếo 3 rơpâu ha kong tung rơnó mêi.

Pôa Nguyễn Tiến Dũng, Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan tơring Ia H’Drai ăm ‘nâi, mâu kăn a tơring kố hiăng hbrâ rơnáu ƀă pêi pro tro tơdroăng hnê mơhno pêt nếo 200 ha kong dêi kong pơlê:

“Vi ƀan kong pơlê pơcháu ăm tơring Ia H’Drai pơla hơnăm 2021-2025 pơcháu ăm ngin 1 rơpâu 400 ha. Tung mê, hơnăm 2021 kô tơbleăng pêt 200 ha. Tiô tơdroăng pơkâ mê môi tiah tơdroăng pơkâ dêi luât pơcháu pêi, mâu kăn tơring cheăm thế mơ-eăm pêi ƀă thế pêi luâ tiô pơkâ. Tơdroăng mơnhông pêt kong cho môi tơdroăng cheăng châ khu râ Đảng mâu kăn tơring Ia H’Drai tơmâng khât”.

Tơdroăng pơkâ hneăng hôp Đảng ƀộ kong pơlê Kon Tum roh má 16 pơkâ troh hơnăm 2025 kô pêt nếo châ 15 rơpâu ha kong. Ăm hlo môi hơnăm ki nếo tung tơdroăng cheăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong châ tơniăn a kong pơlê Kon Tum hiăng pơxiâm pêi pro ƀă kô mơ-eăm.

***Vâ troăng hơlâ mơhá hnoăng liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong pơtối châ tơƀrê kum rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong krá tơniăn, kơvâ cheăng a Kon Tum kô pêi pro hnoăng cheăng ki klâi tung la ngiâ? Ngế chêh hlá tơbeăng dêi Rơ’jiú Việt Nam kơpong Tây Nguyên ai roh tơpui tơno ƀă pôa Hồ Thanh Hoàng, Kăn pơkuâ râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong kong pơlê Kon Tum kô pêi pro tung hơnăm kố.

Ô pôa, pái khế pơtối hơnăm 2021 Khu pơkuâ râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kong pơlê Kon Tum kô tơkŭm pêi pro mâu hnoăng cheăng xiâm ki lâi?

Pôa Hồ Thanh Hoàng: Ƀă Khu pơkuâ râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kong pơlê Kon Tum tung pái khế pơtối hơnăm 2021, Khu pơkuâ râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kong pơlê Kon Tum kô tơkŭm pêi pro mâu hnoăng cheăng xiâm môi tiah kơ’nâi kố:

Má môi, cho pơtối mơhnhôk ‘na kơxô̆ liăn xo ing tơdroăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong. Khu pơkuâ râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kong pơlê Kon Tum đi đo seá ngăn, xêo tơdroăng nâp liăn dêi mâu khiu xúa tơdroăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong.

Xêo kơxô̆ liăn ối chĕn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong vâ pơtroh mơ-éa mơhnhôk, pơkâ mâu khu ki ối chĕn liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong tá liăn tơkâ hrá nâp thế thâ nâp liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong teăm tơdrêng a Khu râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kong pơlê Kon Tum.

Tơdroăng ki má péa, chêl liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong hơnăm 2020 ăm mâu khu pơkuâ kong cho khu pú hên, mâu Vi ƀan mâu cheăm, pơlê kân; mâu rơpŏng, ngế krê, pơlê pơla; tơrŭm ƀă Hngêi arak liăn Khu mơdró kâ veăng tơlo liăn Bưu điện Liên Việt – Tíu pêi cheăng a kong pơlê Kon Tum mơhá ăm liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong ăm mâu rơpŏng, ngế krê châ Tơnêi têa pơcháu tơnêi, pơcháu kong tung kong pơlê Kon Tum.

Tơdroăng má pái, cho pơtâng tối tơdroăng hlê plĕng ‘na troăng hơlâ mơhá hnoăng liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong ƀă tơdroăng pơkuâ, gâk ngăn kong. Tơdroăng kố Khu râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kong pơlê dế pơtối pêi pro tơdroăng pơtâng tối tơdroăng hlê plĕng troăng hơlâ mơhá liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong ƀă tơdroăng pơkuâ, rak ngăn kong môi tiah a kơ’nâi kố:

Tơkŭm po Hneăng hôp pơtâng tối troăng hơlâ mơhá hnoăng liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong ƀă tơdroăng pơkuâ, rak ngăn kong hlối pơkuâ, xúa kơxô̆ liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong râ cheăm, tiô tối hdrối tung pái khế pơtối hơnăm 2021 ngin tơkŭm po dâng 40 hneăng hôp pơtâng tối râ cheăm.

Ngin kô tơkŭm po seá ngăn pơkuâ, xúa kơxô̆ liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong. Tung pái khế pơtối hơnăm 2021 ngin kô mơjiâng pơkâ, tơrŭm ƀă Khu pơkuâ ‘na pêi chiâk deăng ƀă mơnhông mơdêk thôn pơlê, mâu Vi ƀan tơring pêi pro tơdroăng seá ngăn,  séa ngăn tơdroăng pơkuâ, xúa kơxô̆ liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong ƀă mâu khu pơkuâ kong cho mâu khu pú hên, mâu Vi ƀan cheăm, pơlê kân tung kong pơlê.

Ngin đi đo seá ngăn mâu tíu ki nếo xúa tơdroăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong vâ pơkâ pêi, tơpui pêi cheăng, tơpui tơno kĭ tơkêa pơcháu tơdroăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong vâ mơhnhôk teăm tơdrêng kơxô̆ liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong.

-Ƀă mâu khu pơkuâ kong, tơdjâk troh tơdroăng pêi pro troăng hơlâ mơhá hnoăng liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong, mâu tíu cheăng tung pái khế pơtối hơnăm kố kô tơkŭm tung mâu hnoăng cheăng xiâm ki lâi, ô pôa?

Pôa Hồ Thanh Hoàng: Ƀă mâu khu pơkuâ kong tiô á tơmiât khu pơkuâ kong kô ai hnoăng krê laga tiô á ai mâu hnoăng cheăng tơdjuôm kal pêi pro môi tiah kơ’nâi kố:

-Má môi, cho tơkŭm seá ngăn tơdroăng rak ngăn kong, pơxâu lơ tơrŭm pơxâu mâu ngế ki pro xôi luât kong tung kơpong kong xua tơná pơkuâ.

Má péa nếo, cho xúa châ tơƀrê liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong tung tơdroăng pơkuâ, rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong.

Má pái, cho mơnhên, mơhá liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong ăm mâu ngế tơdah rak ngăn kong tŭm, teăm tơdrêng, tơdrăng.

Má pŭn, tơkŭm po pêt kong tiô pơkâ dêi tíu cheăng, kong pơlê ƀă pơkâ pêt kong râ kơpêng pơcháu.

-Pôa hôm chiâng tối mâu troăng pêi ki Khu râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kong pơlê Kon Tum kô pêi pro tung hơnăm kố vâ troăng hơlâ mơhá hnoăng liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong pơtối châ tơƀrê kum rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kong pơlê Kon Tum tơniăn tŏn?

Pôa Hồ Thanh Hoàng: Khu râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kong pơlê pơtối pêi pro mâu troăng pêi tung hơnăm 2021 vâ mơnhông châ tơƀrê mâu troăng mơhá hnoăng liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong kum rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong tung kong pơlê Kon Tum môi tiah a kơ’nâi kố:

Pơtối pêi pro tơdroăng pơtâng tối vâ mơdêk hlê plĕng trâu hơngế troh mâu khu râ kăn pơkuâ, pơlê pơla kuăn pơlê a thôn pơlê ƀă kuăn pơlê tung kong pơlê ‘na ki hlê plĕng, pôu râng hnoăng cheăng tung pêi pro mâu pơkâ dêi luât ‘na tơdroăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong tối tơdjuôm ƀă troăng hơlâ mơhá hnoăng liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong tối krê ƀă hên troăng.

Hbrâ, pơtối tơrŭm ƀă mâu Khu pơkuâ, kơvâ cheăng tơbleăng Vi ƀan kong pơlê tung tơdroăng hnê mơhno, pơkuâ pêi pro troăng hơlâ tiô pơkâ dêi Tơnêi têa ƀă tơtro ƀă tơdroăng nôkố dêi kong pơlê.

Pơtối séa ngăn, tơpui tơno, kĭ tơkêa hơp đong pơcháu mơhá hnoăng liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong ƀă mâu khu tơdah  tơdroăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong; hnê mơhno, mơhnhôk mâu tíu cheăng tơdah rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong pêi pro kơtăng hnoăng cheăng, pôu râng hnoăng cheăng tung chêh tối, nâp liăn mơhá hnoăng liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong vâ châ xo tâi kơxô̆ liăn ing tơdroăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong.

Mơhnhôk mâu khu ki tơdah tơdroăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong pêi pro kơtăng tơdroăng nâp liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong; tơbleăng kơ koan ai hnoăng tơleăng tiô pơkâ dêi luât tâng khu tơdah tơdroăng grak ngăn ƀă mơnhông pêt kong ôh tá pêi pro tiô mâu pơkâ ‘na troăng hơlâ mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong tiô pơkâ.

Tơrŭm ƀă mâu kơ koan, khu râ kăn pơkuâ kong pơlê thăm seá ngăn, séa ngăn tơdroăng pêi pro troăng hơlâ mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong ‘na pơkuâ, rak ngăn kong ƀă xúa kơxô̆ liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong.

Tơrŭm ƀă Kơ koan xiâm rak ngăn kong, mâu khu rak ngăn kong tơring, pơlê kong kơdrâm ƀă mâu Vi ƀan cheăm, pơlê kân tơkŭm po seá ngăn, mơnhên ƀăng kong rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi mâu khu pơkuâ kong cho khu pú hên, rơpŏng, mơngế krê, pơlê pơla a thôn pơlê ƀă mâu Vi ƀan cheăm, pơlê kân châ Tơnêi têa pơcháu hnoăng pơkuâ, rak ngăn kong vâ xiâm rêi chêh tối, xêo ngăn, mơnhên liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong hơnăm 2021.

-Pâ mơnê pôa Hồ Thanh Hoàng, Kăn pơkuâ râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong kong pơlê Kon Tum hiăng mơdoh chôu ăm roh tơpui tơno kố!

VOV Tây Nguyên chêh

A Sa Ly tơplôu ƀă tơbleăng