Êi pơtok nong tiô rơnó:

Tiô ăm ‘nâi tâ châi tung klêa, mơđu\ng klêa, ối ôh tá sôk klêi lăm tơdế hdrah [ă tâ môi tiah ối hêng lăm tơdế nếo. Tơdroăng kố gá châi klêi mê prêi ah châi nếo, tơdjâk pro ‘mêi troh ivá, pro pá tung rêh ối [ă pêi cheăng rêm hâi. Tơdroăng pơlât mơ-êi pơtok nong tiô rơnó nôkố trâm hên xơpá xua pơreăng hiăng hmâ, ôh tá xâu [ă pơkeăng.

Êi pơtok nong ki oh tá rơ-iô:

Ki ăm ‘nâi hiăng châi: Pin tâ châi rơv^ng, hmếo pơ châi, lăm tơdế hên hdrôh [ă drâm kơ[êl, cho ki xiâm dêi hên tơdroăng châi ki pơrá phá  dêi tơdroăng châi pơtok nong.

Pơreăng ki pro êi tung pơtok nong sap ing mơhum mâ: Hmâ hlo cho xua ing mơheăm pro.

Ki xiâm: Eâk kơn^ng, tung hên hâi oh tá hêng lăm tơdế. Ai mâu ki ‘nâ kô pro chiâng tât troăng klêa xua drâm pá kâi lo, pro chiâng châi klêa, lo hêa, mơđu\ng klêa.

Êi pơtok nong: Tung dế pơtok nong hiăng tro tơdjâk tâ mâu vi khua#n pro mơ-êi, mơ-êi môi tiah kơxong, thăm nếo ai mâu tíu ki ‘nâ tro rong iâ tung klêa pro chiâng he\n, tơlêa.

Ki xiâm: Châi rơv^ng, ối oh tá sôk, drâm lo kơ[êl, châi rơv^ng tung klêa tiô kơ rôh lăm tơdế, malối a klêa pá xôp klo. Ki châi mê râ lơ oh ngăn tiô kơ râ lơ iâ dêi ki mơ-êi.

Ki xiâm pro châi: Ai hên vi khuân tung troăng klêa kô pro mơ-êi pơtok nong. Tâng xua lỵ amíp pro mê vâi hmâ tối dêi châi klêa lo liu. Tâng ó tâ, apoăng châi hên, lăm tidế hên hdrôh mê cho êi pơtok nong ki râ. Tâng pơlât ôh tá prêi hlối kô pro chiâng êi pơtok nong tiô rơnó.

Pơlât: Pơlât êi pơtok nong thế xua [ok thái pơkeăng khăm vâ ‘nâi tối ki xiâm dêi tơdroăng châi, klêi mê nếo chêh inâi pơkeăng ôu.

Hbrâ mơdât: Thế kâ ôu krúa rêm hâi, kâ tô ôu chên, pôi tá kâ mâu kế kâ ki hiăng phong, pôi tá kâ mâu kế kâ ki hiăng ai pơreăng, pôi tá kâ hên mâu kế kâ ki pro chôu môi tiah rơpê ki pro chô, tro\ng ki pro chô [ă hên kế kâ ki ê. Pak^ng péa tơdroăng châi ki nếo tối a pêng mê âi, ối hên tơdroăng châi pơtok nong ki ê pro châi apoăng môi tiah pơreăng polyp pơtok nong, tơdroăng châi rơlối dêi pơtok nong, tơdroăng châi pơtok nong ki péa pâ, châi pơtok nong ki xo\n [ă rế ku ku\n pơtok nong [ă hên tơdroăng châi ki ê.

Châi pơtok nong ki rơ-iô:

Vâi hmâ tối dêi u\m pơtok nong. Môi tung mâu tơdroăng châi pơtok nong ki nếo tối mê âi kô pro chiâng châi u\m pơtok nong, môi tiah: tơlêa pơtok nong hiăng ton hâi, pơreăng polyp ki hrá châ ‘nâi kô pro chiâng péa pái polyp ki hơ’lêh pro chiâng châi u\m tung pơtok.

Ki xiâm châi:  Châi rơv^ng, châi ối ôh tá sôk, lăm tơdế hên drâm kơ[êl ai mơheăm. Tâng hrá châ ‘nâi kố pro ngế ki châi mê hrế, châ ôh tá hngăm, ôh tá ai mơheăm, thăm nếo ai mâu ki ‘nâ êi kân kô tât troăng klêa. Mâu ngế ki châi mê tâ châi hên thế lăm khăm tơdrêng hlối a hngêi pơkeăng vâ [ok thái pơkeăng séa ngăn, ôu pơkeăng pơlât tro tiô [ok thái pơkeăng hnê.

Hbrâ mơdât: Vâ hbrâ mơdât châi u\m pơtok nong, thế ôu kâ kế ki krúa mê cho pơkeăng pơlât ki xêt khât.

Kơ’nâi kố cho mâu tơdroăng ki hnê tung ôu kâ ki mâu ngế mơ-êi pơtok nong thế tơtro\ng:

1. Mâu ngế tá hâi châi: Thế rak vế ivá mo le\m, vâ ai ivá kâi tơplâ mơdẩ [ă pơreăng, kâi ât, kâi xân tung pơla tro châi ó, pơla mê thế kâ kế ki ai trếo kơhiâm.

2. Drêng châi eâk kơn^ng: Kơdroh kâ kế ki ai trếo piê, rơmâ, kâ hên kơchâi hơ’nhon. Kâ hên hdroh la kâ i iâ, lối 2 chôu kâ môi hdroh.

3. Drêng châi klêa tơdế lo têa: Pôi tá kâ kế ai kế hơ’nhon ki kơto ki oh tá kâi liê vâ dêi klêa pôi tá ‘’pêi cheăng tơbrêi’’ pôi tá kâ mâu kơchâi drêh, plâi ki hiăng têng khăng, plâi ki hiăng tâ lôi tung kơ‘lo. Tâng kâ thế kâ mâu plâi ki nếo krí thế xía tah kơtôu gá. Kô chiâng kâ mâu plâi ki uâ liê môi tiah priât, plâi tơneăng.

4.Pôi tá ôu mâu kế ki pro ‘mêi tung klêa: Mâu kế kâ, têa ôu ki ai trếo tơdjâk troăng mơheăm ngoâ, môi tiah kơphế, chocolate, chếi thế mơgât.

5. Kơdroh kâ ôu mâu kế ki pro [ă têa tôu ro: Tung têa tôu ro ai xik ki pá vâ hê. Pak^ng mê, trếo đăm tung têa tôu ro kô pro mơngế ki châi pơtok nong chiâng lo tơhe\n

6. Kơdroh kâ rơmâ: Pôi tá kâ mâu kơchâi ki ai rơmâ hên môi tiah kơchâi ki sào, khó.

7. Pôi tá ôu mâu pơkeăng ki pro mơdât mơ-êi, kơdroh châi: Môi tiah Aspirin, Ibuprofen, Naprosyn... mâu pơkeăng mê kô ‘’Chôa kâ klêa’’ pro châi tung pơtok nong, châi klêa, tơ’lêi lo mơheăm.

8. Ôu 1 pu\m pơkeăng đa sinh to#, po khoăng rêm hâi: Vâ ôh tá ai axit.

Tơtro\ng: Châi, êi pơtok nong tiô rơnó kô pro châi ó tâng ngế ki châi mê iâ tơpui tơno, xah hêi, tô tuăn hên [ă hía hé. Xua mê, mơngế ki châi kal thế pêi pro mâu tơdroăng pôi tá stress môi tiah thế kơhnâ pơtâp ivá (pơtâp hiâm [ăng klêa, pơtâp pro dêi klêa hiâm, ối hơ‘nân khêa, hmái pơtâp yoga.

Gương tơplôu [ă tơbleăng