Tiô tối tơbleăng dêi Tíu xiâm ngăn ‘na hbrâ mơdât HIV/AIDS kong pơlê Daklak, nôkố lâp tung kong pơlê ai vâ chê 1.300 ngế ki pâk chik ma tu\i, tơku\m hên a pơlê kong kơdrâm Buôn Ma Thuột [ă mâu tơring Ea H’Leo, Ea Kar, Krông Buk. Pâk chik ôh tá tơniăn cho ki xiâm pro chiâk tâ tú HIV, [ă kơxo# ki tâ tú 43%.

Ngoh Nguyễn Văn Đ. (29 hơnăm) ối a bêng Tân Hoà, pơlê kong kơdrâm Buôn Ma Thuột pâk chik ma tu\i hiăng lối 9 hơnăm kố. Tung plâ mâu hơnăm ki mê, ngoh hiăng hên hdroh hriâm mơgât la ôh tá kâi. Kơ’nâi vâ chê 2 khế pơlât [ă Methadone a Tíu xiâm hbâ mơdât HIV/AIDS kong pơlê Daklak, ngoh hiăng kơdroh iâ mâu rôh pâk chik tung hâi [ă tâ dêi tơná hiăng ro iâ, ivá hiăng tơniăn. Ngoh Nguyễn Văn Đ tối:

‘’A vâ hơ’lêh dêi tơná nôkố vâ châ rêh ối [ă vâi pú. Drêng ôu pơkeăng a hlo dêi ivá tơná oh tá tro klâi, pêi cheăng le\m [ă oh tá tơche\ng tơmiêt hên . Tâng chik heroin đi đo tô tuăn tăng liăn vâ rôe pơkeăng .

Ngoh Nguyễn Đình Hoàng L. (28 hơnăm) ối a bêng Tân Hoà, pơlê kong kơdrâm Buôn Ma Thuột dế pơlât [ă Methadone xuân tối:

‘’Klêi châ pơlât [ă Methadone mê a hlo tung châ á hiăng mo iâ [ă oh tá hêng chik ma tu\i xếo. Drêng chik a hlo dêi tơná tơvía ó ‘nâng, mê cho tơleăng tung tuăn ngo pêi cheăng môi tiah vâi pú, tâng pâk chik ma tu\i mê a ôh tá pêi cheăng kâi, oh tá pêi cheăng hên. Tung la ngiâ, a púi tơngah dêi tơná kô kâi lôi hlối ki pâk chik ma tu\i, pâk chik tiah kố pá puât ‘nâng!’’.

Methadone cho môi túa trếo pơkeăng ki tơku\m hên, châ xúa vâ hơ’lêh teăng ma tu\i, môi tiah heroin, ôh tá xúa [ă ma tu\i hmốu, pơkeăng lắc [ă hên pơkeăng chiak ki ê. Mâu pơkeăng ki mê gá pro kơdroh ki chik [ă kô pro pơtê xúa heroin. Ki pơxúa dêi Methadone cho klêi ôu,  pak, mơngế ki pak chik mê kơdroh lơ hía ki hmếo pơ rơhêng vâ pâk chik ma tu\i, tuăn ngoâ tơleăng vâ pêi cheăng [ă hriâm tâp môi tiah hmâ. Kố xuân cho túa pêi pro vâ kơdroh mơngế ki tâ tú HIV hluâ troăng ki pâk oh tá tơniăn.

Rôh apoăng vâ pơlât [ă Methadone cho mơngế ki pâk chik thế lăm chêh xêh inâi a tíu mơgât. Klêi chêh tiâ tâng inâi mâu tơdroăng ‘na tơná ăm khu ngăn ‘na pơlât, mơngế ki mê kơ châ mâu kăn [o# ngăn pơkeăng hnê tối ‘na khăm ivá. Klêi mê, ngế ki mê kô ai hlá mơ-éa pơkâ  pơtối xo ăm pơlât [ă châ ăm ph^u ki pơlât.

A pơla pơlât, ngế ki mê thế pơlât hluâ 3 rôh cho pơlât klêi rêm hdroh, ngăn rêm hdroh [ă pơtối pơlât. A pơla pơlât roh apoăng, tâi tâng mâu ki pơlât mê xuân thế ôu môi hdroh pơkeăng ôu môi tiah dêi rơpó. Tung pơla 4 măng t^ng, kăn [o# ngăn pơkeăng kô khăm, séa ngăn vâ tâk lơ pơlât chu mâu rôh ăm tơtro kơ tơrêm mơngế. Drêng ngăn hiăng tơtro, mâu ki pơlât kơ pơtối  ôu pơkeăng mê ta troh la lâi hiăng tâi tơdroăng pơkâ pơlât, [ă pơlât tung pơla 1 hơnăm.

Rêm hâi, ngế ki mê thế lăm troh a tíu ki gá pơlât vâ ôu Methadone ai mâu kăn [o# ngăn pơkeăng séa ngăn [ă ăm pơkeăng ôu. {ok thái pơkeăng chuyên khoa I Nguyễn Thị Vinh, kăn pho\ pơkuâ tíu xiâm hbrâ mơdât HIV/AIDS kong pơlê Daklak ăm ‘nâi:

‘’Vâ pơlât [ă Methadone mê mơngế ki pơlât thế pêi pro mâu tơdroăng tiah kơ’nâi kố: má môi thế mơ-eăm vâ mơgât ma tu\i [ă lăm chêh inâi a tíu pơlât. Má péa tung pơla ôu pơkeăng pơlât, tâi tâng rêm ngế ki chik mê xuân châ xúa pơkeăng ki ăm  apoăng ai 15mg [ă pơxiâm ăm tâk iâ ngăn tiô kô châ dêi rêm ngế. Mâu ki mê thế ôu rêm hâi, ôh tá chiâng lôi ôu mơhé vâ la lâi.

Tung pơla pơlât, Methadone  kô pro hlo ai mâu tơdroăng môi tiah: lo têa kơxo hên, rơkong khăng, mơđung klêa [ă tơdroăng ki ê. La tơdroăng ki ăm hlo mê kô re\ng tâi. Ngế ki pơlât thế tí tăng ngăn kơ êng [ok thái pơkeăng hnê tâng hlo  tâng hlo dêi tung châ hơ’lêh lơ tơviah. Pak^ng tơná mơngế ki pâk chik mê mơ-eăm mơgât, ngế on veăng nho\ng o tung rơpo\ng hngêi cho kal khât. Mâu ki mê thế mưohnhôk [ă pro tơ’lêi hlâu vâ ngế ki chik châ ôu pơkeăng rêm hâi [ă pơlât tro tiô [ok thái pơkeăng hnê, kô tơ-[rê tung tơdroăng pơlât.

Pơlât teăng mâu túa trếo ki pro chik [ă Methadone châ tơbleăng a Tíu xiâm hbrâ mơdât HIV/AIDS kong pơlê Daklak sap ing khế 12 hơnăm 2015. Troh nôkố tíu kố hiăng pơlât ăm 337 ngế ki pâk chik ma tu\i. Tiô tối hdrối tung la ngiâ, khu ngăn pơkeăng kô ‘no liăn rôe tơmeăm [ă tăng tơ’nôm mơngế cheăng, po rơdâ tíu khăm pơlât mâu ki chik [ă Methadone troh mâu tơring ki ai mơngế pâk chik ma tu\i hên, vâ ai tiô tơdroăng púi vâ pơlât mâu ki chik.

Gương tơplôu [a\ tơbleăng