Xiâm khoh tâ pơreăng

Ki xiâm khoh tâ pơreăng mê cho ối a chê, lơ xúa mâu tơmeăm, kế kâ ki ôh tá krúa, môi tiah mơheăm chu drêh, klêa chu, nem, rơhé klêa chu ki hiăng tâ pơreăng, mê pơreăng kô tơ’lêi châ mot tung châ mơngế [ă pro tâ tú pơreăng. A Việt Nam, ai lối 70% kơxo# mơngế ki tro tâ pơreăng mơheăm chu, cho xua kâ mơheăm chu drêh. Ki hmâ hlo, hên ngế ki tro tâ pơreăng mơheăm chu cho xua hmâ ối a chê drêng păn chu ki tâ pơreăng lơ kâ hơ’nêh chu tá hâi teăm pế chên, tung mê ai tá mơheăm, nem chôu, nem chạo, tung mê, ai lối 30% kơxo# mơngế ki hmâ kâ mơheăm chu drêh. Malối drêng kâ mơheăm chu, cho tíu ki ai hên pơreăng, mê ga kô tơ’lêi tâ tú troh a mơngế, klêi kơ’nâi kâ hơ’nêh chu ai pơreăng dâng 16 chôu, ngế ki kâ kô tro tamo hlối. Pak^ng mê nếo, rơhéa klêa chu xuân cho tơmeăm ki tơ’lêi tâ tú pơreăng klêi kơ’nâi mơheăm chu drêh.

Mâu ngế ki tâ pơreăng mơheăm chu cho xua hmâ ối a chê [ă chu ki tâ pơreăng, ga tâ tú ki hên cho a kéa tơlêa. Mơngế ki tơ’lêi tâ tú hên má môi pa k^ng mâu ngế ki hmâ ối a chê [ă chu, păn chu, kơdê chu klêi mê ối tê mơdró, pơto chu. Mâu ngế ki pế pơchên kế kâ xuân tơ’lêi tro tâ tú pơreăng mơheăm chu, mâu kế tơmeăm ki mơjiâng ing chu tung pơla pế pơchên, pôh rêm hâi.

Ki tâ tú

Ki xiâm dêi pơreăng kố cho pơreăng ing mơheăm chu [ă kô tơ’lêi tâ tú troh a mơngế. Ki hmâ tâ tú drêng kâ kế xuân hên há. Túa pơreăng kố hmâ ối tung châ chu, thăm nếo tá mâu chu ki ôh tá tro pơreăng, xua ga ai pơreăng ki ê ối tung chu ki mê. Ga preăng tâ tú troh a kuăn mơngế, ôh tá tối [ă mơngế ki kâ hơ’nêh chu, mơheăm chu tá hâi pế chên.

{ă chu ki pơreăng ngiât tuăn, ivá pá kâi hro, mê pơreăng mơheăm kô châ mot tung châ [ă pro chiâng tamo. Pơreăng ki kố pro êi xôu lơ pro ’mêi tiô troăng mơheăm chu, drêng mê, mâu kế ki ê tung châ chu xuân tro tâ pơreăng ki kố. Drêng hiăng ‘mêi, ai pơreăng tung mơheăm, tâi tâng mâu kế ki ê, môi tiah hơ’nêh, kéa, kơxêng, mơheăm, klêa pơrá ai pơreăng, kô tơ’lêi tâ tú troh a kuăn mơngế hên.

Mơhno drêng tâ tú pơreăng mơheăm chu

Drêng tâ pơreăng mơheăm chu, ngế ki tro tâ kô tơngê tô ó, châi ko, klêk tuăn, chiâng tơngê ki lo tum hbri hbríu drô kéa, ai drêng ‘nâ u\m kéa, lo mơheăm tung troăng klêa.

Ngế ki tamo mê kô tro tâ ki ‘mêi ó, ai drêng ’nâ kơtêi kơtâu chôa, kơtêi kơtâu re\ng, mơheăm ôh tá kâi kơtâu ing plâi nuih, pá kâi hiâm [ă tơ’lêi hlâ tâng ôh tá châ re\ng djâ khăm pơlât tơdrêng.

Ngế ki tâ tú pơreăng mơheăm chu hmâ êi ngôa, tơngê lo mơheăm, êi xôu, êi plâi nuih [ă châi chó. Mơngế ki hiăng tâ tú pơreăng kố kô tơ’lêi hlâ ai dâng 7%. Kố cho pơreăng ki rơ-iô, drêng tro tâ pơreăng kố tâng ôh tá re\ng teăm pơlât tơdrêng, ngế ki mê kô tơ’lêi êi ngôa, tro ‘mêi tung troăng mơheăm pro chiâng pôu pr^ng ko [ă  xuân tơ’lêi tro tơnging tung tuăn ai 60%, klêi mê, 20% kô chiâng klêk hlối, ôh tá chiâng tơleăng xếo.

Túa hbrâ mơdât:

Vâ hbrâ mơdât pơreăng mơheăm chu, ngế ki hmâ ối a chê [ă chu, malối [ă chu ki pơreăng kal athế hum jíu đi đo (kal ai tơmeăm ki truâ ko\ng, jíu chêng ko\ng klêi kơ’nâi ối a chê [ă chu). Hơ’nêh mâm chu athế pế i chên hdrối vâ kâ, ôh tá khoh kâ mơheăm chu drêh, hơ’nêh chu ối drêh, lơ kế ki tơvât [ă hơ’nêh chu drêh. Klêi kơ’nâi kâ hơ’nêh chu lơ ối a chê [ă chu, tâng tâ dêi tung châ tơngê tô ó, châi ko, lo hêa, châi krôk, kal athế re\ng troh pơlât a hngêi pơkeăng tơdrêng. Drêng kơdê chu lơ kơđu chu athế xâp hmân ếo ki kơdê pơreăng. Ôh tá khoh kâ hơ’nêh chu ki tro tâ pơreăng, hơ’nêh chu tá hâi teăm chên.

Ôh tá khoh tê rôe, kơdê [ă kâ hơ’nêh chu ki pơreăng [ă ki hiăng hlâ. Ôh tá kâ hơ’nêh chu drêh; ôh tá kâ hơ’nêh chu [ă klêa chu ki tá hâi teăm pế chên, mơheăm drêh, nem chôu, nem chạo. Rak dêi châ krúa [ă kâ chên cho túa pêi pro ki tro má môi vâ hbrâ mơdât pơreăng mơheăm chu tâ tú troh a mơngế.

Tiô mâu ki hriăn rơkê ‘na pơkeăng, vâ hbrâ tâ tú pơreăng, ngế ki păn chu athế xôh pơkeăng, kơpuih văng krúa le\m kơdroăng, truâ ko\ng, ôu kâ, kơdê, chêh, siê chu kal athế pêi krúa le\m. Malối [ă mâu ngế ki ai hơbáu chêng ko\ng, tơhe\n kal athế hbrâ kơchăng drêng ối a chê [ă chu lơ veăng kơdê, chêh, siê hơ’nêh chu

Tơdroăng ‘’Ivá ăm rêm ngế’’ troh a kố hiăng tâi. Ngin kô tơpui [ă pó vâi krâ-nho\ng o a roh kơ’nâi ah nếo.

Roza rah chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng