Rak ngăn ivá vâi ‘ne\ng tung rơnó mêi hngê
Thứ tư, 00:00, 22/08/2018
VOV4.Sêdang - Troh a rơnó mêi hngê, virus tơ’lêi tâ tú a mâu pơlê pơla. {ă vâi hdrêng, xua ivá vâi pá kâi hro, kal athế châ rak ngăn, hbrâ mơdât tơdroăng châi tamo. Tâng lôi vâi hdrêng tro tâ pơreăng lơ hiăng tamo râ kô pro tơdjâk chiâng ‘mêi troh ivá châ chăn.

Ngin ai tối ‘na túa hbrâ mơdât pơreăng [ă rak ngăn ivá châ chăn ăm vâi ‘ne\ng tung rơnó mêi hngê.

 

 

Rơnó mêi hngê cho rơnó tri trôu kơtâ. Xua mê, mâu pơreăng ki tro xua ing tri trôu pâk kô rế tâ tú, a vâi ‘ne\ng thế tơtro\ng rak ngăn vâi krâu khât tâ, ki rơ-iô cho pơreăng tơngê lo mơheăm.

Rơnó mêi xuân cho rơnó tâ tú mâu siêu vi troăng hiâm. Tung mâu siêu vi kố, hmâ trâm cho siêu vi pro chiâng tơngê kơ-o, kơ-ôk. Siêu vi kô pro chiâng a 3 tíu: pro êi pom, êi krôk [ă châi mâ tum khêi, hmâ hlo hên cho êi krôk, vâi tối cho tâ tú pơreăng tung troăng krôk.

Pak^ng mê, rơnó mêi xuân cho rơnó ki tâ tú mâu pơreăng pro chiâng châi tung klêa, pro pá lăm ti dế: mâu pơreăng mê pro chiâng châi klêa, pơyâng lo têa, ki hên xua ing mâu vi khuân [ă siêu vi: ki ê nếo pro châi klêa pơyâng lo liu, môi tiah mâu vi khuân, pơreăng ing mâu kơtâ ôa, tri trôu,  kiâ ngu nge\ng; ki xiâm pro chiâng tơngê hngiú tung châ, xuân cho môi vi khuân ki ối tung klêa pro, hmâ pro ăm pin tro châi tung rơnó mêi. Mâu túa pơreăng mê, cho: Châi klêa eâk lo têa, châi klêa eâk lo liu, tơngê kơ-o hngiú tung châ, vâ tối tơchoâm cho tro tâ tú pơreăng tung troăng klêa.

Tơkéa vâ tối tung rơnó mêi, mâu pơreăng ki hmâ trâm má môi a vâi ‘ne\ng [ă tơ’lêi pro hlâ mơngế, cho 3 túa pơreăng: tơngê lo mơheăm, mâu tơdroăng châi ki tâ tú ing troăng hiâm [ă mâu pơreăng tâ tú tung troăng klêa.

Tiah mê, pin kô pro ti lâi vâ hbrâ mơdât 3 túa pơreăng nếo tối kơpêng mê âi a vâi ‘ne\ng?

Tơngê lo mơheăm cho 1 túa pơreăng tơngê ki rơ-iô. Vâi ‘ne\ng kô tro tơngê hmân, ôh tá pơtê, tơngê ton la hâi ai pơkeăng ki vâ pơlât prêi. Pơreăng kố kô pro chiâng tơngê lo mơheăm a hên tíu: tâng ôh tá râ kô lo mơheăm môh, lo mơheăm hne\ng, tâng ó kô hêa lo mơheăm, nu\m lo mơheăm, klêi mê, lo mơheăm a drô kéa [ă hên tíu ki ê, tâng ó, kô pro chiâng kơdrâ; vâi ‘ne\ng kô poh tung châ, rơlâi rơlo, ôh tá kâi tơleăng, chêng ko\ng hngiú, kơtêi rế kơtâu chôa.  

Laga, tơdroăng hbrâ mơdât gá xuân chiâng. Pơreăng tơngê lo mơheăm cho môi túa siêu vi ki pro. Siêu vi kố tâ tú a mơngế ing tri trôu, vâi tối tri trôu ki kân klêa gá ai ‘ngré ‘ngró cho troăng ki rơbông prăng pâk ‘mot a mơngế ki ối le\m, mâu tri trôu ki kố gá hmâ ối tung hngêi, malối ối a tíu ki pro pro hngiâm kơchoh, tíu ki rơmăng rơmuât: a víu mơnât hngêi, a tíu hmâ kơtúa hmân ếo, pá kơdâm xoăng, pá kơdâm kơ-[ăng, kơtuh [ă hên a tíu ki ê, [ă tri trôu kố re\ng ai kuăn hên malối tung rơnó mêi, cho rơnó ki đi đo hngiâm kơchoh.

Vâ hbrâ mơdât pơreăng tơngê lo mơheăm, ki xiâm thế kơdê tri trôu. Pó thế mơgrúa dêi hngêi trăng krúa le\m, kơpuih văng dêi kơdrum hngêi. Mâu vâi ‘ne\ng koi kơhâi lơ kơmăng thế hnhâng ăm vâi mitơkel. Mâu hok tro hriâm a kơmăng thế xâp hmân ếo ko\ng xo\n pôi tá tro tri trôu châ pâk [ă thế chôu nhang vâ kơdê tri trôu pá kơdâm kơ-[ăng hriâm, thế xo kế ki hrik pơkeăng kơdê tri trôu rêm hâi.

Mâu vâi o ối ku\n â mâu kơpong ai hên ngế tơngê hmân xuân thế hbrâ kơdê tri trôu, xua pơreăng tơngê cho môi túa pơreăng tơ’lêi tâ tú. Tri trôu mê xuân ai kuăn hên tung rơnó mêi. Pơreăng tơngê cho môi túa pơreăng ki rơ-iô, hmâ tối cho pơreăng tơngê ki rơ-iô hiăng pro hlâ hên mơngế, malối cho vâi ‘ne\ng.

Tung rơnó mêi, mâu siêu vi hmâ pro châi tung troăng hriâm tâ tú têi. Hên mâu vâi ‘ne\ng lo môh, hâ môh, kơ o, lo têa kơhêa, pá kâi hiâm, ai ngế ki ‘nâ hiâm pá kâi. Mê cho tơdroăng châi êi tơxui xôu ‘nâ hía êi xôu, vâi tối tơchoâm cho mâu pơreăng ki tâ tú ing troăng hiâm. Mâu siêu vi [ă vi khuân tâ tú hên tung rơnó mêi, tung pơla kong prâi hngiâm kơchoh, tơ’lêi tâ tú.

Vâ hbrâ mơdât mâu tơdroăng châi ki tâ tú ing troăng hiâm, mâu nôu pâ kal thế tơtro\ng, pôi tá ăm vâi ‘ne\ng xah hêi pá gong drêng dế kong mêi, pôi tá ăm vâi ‘ne\ng xah hêi troh kơmăng, [ă pôi tá ăm vâi xah hêi drêng kong dế hngiú ó, malối pôi tá ăm vâi hum [ă têa tô. Tâng vâi kơ-o, lo têa môh, thế djâ vâi lăm khăm tơdrêng, malối [ă mâu vâi ‘ne\ng pá xôp 5 hơnăm, xua a hơnăm ki kố, tâng vâi tro tơngê kô re\ng pro vâi rế chiâng tơngê râ tâ nếo.

Rơnó mêi xuân cho rơnó tâ tú mâu siêu vi [ă vi khuân pro chiâng châi troăng klêa: pro châi klêa eâk lo têa, châi klêa êak lo liu, tơngê hngiú tung châ. Ki rơ-iô tâ dêi pơreăng châi klêa pro cho eâk lo têa gá kô pro vâi ‘ne\ng pá ai têa tung châ, mâu trếo ki mê kal ‘nâng [ăng tung châ vâi ‘ne\ng, hiăng lo tâi drêng châi klêa eâk lo têa. Tơdroăng chiâng ôh tá ai têa tung châ kô pro vâi rơlâi rơlo, poh rơbe\n, [ă ko pro tơ’lêi hlâ, tâng ôh tá teăm pơlât prêi. Châi klêa eâk lo liu hên hdroh tung môi hâi, la eâk iâ, ai kơ-[êl, lo mơheăm.

Mơngế ki châi klêa tâ châi ó tung klêa, theăn drêng eâk ti kâi lo, ối rơlâi rơlo, ivá rế pá hro. Tơngê hngiú tung châ xuân cho môi tung mâu tơdroăng châi ki rơ-iô, tơdroăng tơngê mê kô pro tơngê đi đo, tơngê ton hâi, klêi mê ah, kô pro vâi ‘ne\ng chiâng rơlâi rơlo, poh rơbe\n, klêi mê ah chiâng pôu pr^ng chiên tâk [ă hên ki ê.

Rơnó mêi, ai hên tơdroăng châi, tung mê ki rơ-iô hdrối cho a vâi ‘ne\ng, púi vâ vâi krâ nho\ng o tơmâng rak ngăn krâu khât ivá, malối thế hbrâ mơdât pơreăng ăm vâi ‘ne\ng vâ dêi kuăn ‘ne\ng mo le\m rơdêi.

Gương tơplôu [ă tơbleăng

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC