Tung mâu hâi hiăng luâ, kơxo# mâu vâi ‘ne\ng mot pơlât a hngêi pơkeăng hiăng tâk hên. Tung mâu tơdroăng châi, mâu vâi ‘ne\ng ki châi tamo troh pơlât vâ chê tơdế kơxo# mơngế tamo châi ki ê, xua kong tô ó.

Tiô Tíu xiâm ngăn ‘na ivá tơdroăng cheăng [ă hyôh kong prâi (Khu xiâm ngăn ‘na pơkeăng), kong tô ó ton hâi, ki tô têi luâ râ pro vâi ‘ne\ng chiâng trâm hên tơdroăng châi mê cho êi krôk ki râ, châi klêa êak lo têa ki râ. Hên vâi ‘ne\ng xua kong tô ó, xah hêi pá gong ‘na hía kô tro pôu pr^ng ko xua kong tô. Xua mê, mâu nôu pâ thế ‘nâi rak ngăn krâu dêi kuăn ‘ne\ng vâ pôi tá tro châi tamo tung rơnó tô mơdrăng.

Êi troăng krôk:

Êi troăng krôk hmâ hlo vâi ‘ne\ng tro hngiú, drêng châ vâi ‘ne\ng tô, lo têa kơxô hên pro kơchoh ếo, tâng po ki pê hyôh têi ăm pê tơdrăng a ngế ‘ne\ng, têa kơxô kô re\ng pro chiâng ki tô mê kơdroh, vâi ‘ne\ng kô tơ’lêi tro hngiú. Pak^ng mê, tơdroăng po ki pế rơxôh hngiú ăm lối kơ hngiú tung veăng koi xuân pro ăm vâi ‘ne\ng tro khăng hngiú.

Tung pơla tô tiah nôkố, tơ’lêi êi krôk, êi VA, êi amidan, êi tơxui xôu, pro chiâng châi ó a tơxui xôu [ă mâu tơdroăng pro chiâng rơlâi rơlo, oh tá lo\n kâ kế, pá kâi hiâm, tơngê hmân hmôu pơ chiâng kơdrâ, chiân tâk.

Xua mê, vâ vâi  ‘ne#ng hluăn êi troăng krôk tung pơla kong tô ó pôi tá po ki pê rơxôh ăm pê trâ a ngế ‘ne\ng, tâng ngế ‘ne\ng lo têa kơxô hên thế xo kên, kơpêi kơ’nhâm têa tô hơ-ol, xut le\m x^ng châ vâi, malối a ro\ng, pôi tá ăm châ hơ’lêh ki hngiú tô lối hên, pôi tá lo pá gong (ôh tá chiâng lôi ki hngiú tô hơ’lêh tung châ vâi ‘ne\ng luâ 5 đo# C) pôi tá  ăm vâi ‘ne\ng ôu têa têa príu, kâ kem, kâ kế kâ ki ‘măn tung kơtuh hngiú. Ăm vâi kâ tu\m trếo kơhiâm, tơ’nôm vitamin [ă trếo khoăng mơdêk ivá ăm vâi ‘ne\ng.

Tâng vâi ‘ne\ng tơngê, ăm vâi ôu têa Oresol vâ ai tơ’nôm têa tung châ. Drêng tơngê kơpêng 38 - 50đo# C, ăm vâi ôu pơkeăng kơdroh tơngê tô. Thế djâ lăm khăm a hngêi pơkeăng ki achê vâ teăm pơlât prêi, pôi tá tro  tơngê râ ah lơ chiâng ai tơdroăng châi ki ê nếo.

Pôu ko xua kong tô:

Pôu ko xua kong tô cho tơdroăng vâ mơhno ki hngíu tô tung châ xua gá hía ki tơdâng tơ’mô tung pơla chiâng tô lâp châ. Vâi tối dêi pôu ko xua kong tô cho ki xiâm pro mơheăm ôh tá kơtâu troh a ngôa xua lối tô tung châ.

Ki xiâm ai tiah mê xua vâi ‘ne\ng, vâi o hok tro klêi xah hêi, kơtâu klêng tê lơ ăm xah hêi hên a tíu ki ai hyôh ki hngiú ó, tro khía mot pro tung pơla ki tô tung châ vâ lo pá gong, khoh pro ki tô tung châ tâk troh 38,5 đo# C, ai drêng ‘nâ tô têi sap 4 - 41đo# C.

Mơngế ki pôu ko xua kong tô a kơlo ki iâ hmâ ăm hlo tung châ lo têa kơxô hên, châi ko, vung vế ko, mâ ngăn chiâng ôh tá xáu hlo, tâ rế môi tiah khăng krôk, ‘nâ hía tâ môi tiah hêng hêa, pá kâi hiâm, hâ nuih. Kơtêi kơtâu [ă hiâm rế têi.

Tâng ôh tá râ kô pro ‘mêi tung troăng hiâm, hlối hiâm re\ng [ă rế rơlâi pá kâi, châ [ă ngiâ méa péa ngiât, ‘nâ hlối kơtong kơtê hiâm.

Tơdroăng ki pêi pro: Tâng tro pôu ko xua kong tô la ôh tá râ, thế re\ng ăm ngế ki mê ối a tíu ki xâp rơngiâp, ăm gá koi pơtê ah kô hía ki pôu pr^ng ko. Pin xuân chiâng xo kên kơ’nhâm têa pêa ăm rơngiâp a kl^ng [ă a kung kui hlối kêp kế ki vê ngăn tô hngiú (nhiệt độ) ngăn vâ ‘nâi ki tô tung châ gá to kéa lâi.

Ăm ngế ki pôu pr^ng ko xua kong tô mê ôu têa rơngiâp, ki tro tâ ăm ôu têa orezol tro tiô pơkâ. Thế pâk pơkeăng kum ăm plâi nuih hiâm le\m [ă pâk ‘mot têa sơrôm vâ ivá vêh le\m.

Pôu pr^ng ko xua kong tô:

Pôu pr^ng ko xua kong tô hmâ trâm hlo a vâi ‘ne\ng, vâi o hok tro drêng vâi xah hêi ối ton tung kong dế tô têi la ôh ta vâ xo muâk lôi ăm eăng trâ mâ hâi châ trâ a ko, a kung kui [ă tung châ. Ki eăng trâ dêi mâ hâi kô trâ mot luâ mâu kéa, pơla kéa [ă hơ’nêh pro chiâng chếo kéa (‘nâ hlối puih ki hâi teăm râ ối a độ 1) [ă pro pôu ko.

Tâng pôu pr^ng ko xua kong tô bú iâ tê kô tâ rơlâi rơlo, pôu pr^ng tung ko, vung vế ko, mâ ngăn ôh tá xáu hlo, klêk tuăn. Ai drêng ‘nâ hêng hêa hlối lo hêa. Ki hngiú tô tung châ kô têi tâ môi tiah hmâ. Tâng tro pôu pr^ng ko xua kong tô ó, ngế ki mê kô chiâng ‘mêi tung châ ai drêng ‘nâ kô pro châ hmôu pơ kơdrâ.

Pro re\ng le\m drêng pôu pr^ng ko xua kong tô, ki hdrối thế re\ng djâ ngế ki mê ối a tíu rơngiâp bâ phuâng ai hyôh rơngiâp châ pê, hlối lêi tah hmân ếo, xo kên kơ’nhâm têa ki rơngiâp ‘măn a châ ngế ‘ne\ng, ăm gá ôu têa hên, kô chiâng ôu pơkeăng ăm re\ng kơdroh tô têi tung châ vâ re\ng tơleăng. Tâng ngế ‘ne\ng ki mê ôh tá tơleăng thế re\ng djâ gá lăm khăm a hngêi pơkeăng ki a chê tâ.

Pak^ng mê, xua kong tô têi, mâu virus, vi khuân, mâu kăn pơreăng ki pro chiâng châi tamo, mâu kuăn tri trôu pơkhêa, hmui kâ ‘mot pơreăng rế hên tung kế kâ xuân môi tiah pá gong, pro rế tơ’lêi tro hơ-ou kế kâ [ă hlối chiâng tâ tú pơreăng môi tiah tơngê siêu virus, châi klêa êak lo têa ki râ, tơngê lo mơheăm [ă hên tơdroăng châi ki ê. Xua mê, thế kơhnâ kơpuih văng krúa le\m tíu ối đi đo ăm châ bâ phuâng, kâ tô ôu chên, kâ mâu kế kâ ki krúa.

Kố xuân cho rôh ki tơ’lêi vâ klâk têa drêng kong tô ó vâi ‘ne\ng hmâ brôk dêi rơpó lăm hum a têa kroăng, a long têa. Ki hmâ hlo klâk têa đi đo a chê tíu ki vâi rêh ối. Vâ hbrâ mơdât tơdroăng klâk têa, mâu nôu pâ thế đi đo tối pơchân ăm vâi ‘ne\ng pôi tá hum têa kroăng, têa long, a têa ki trâu. Tâng ai liăn thế hnê djâ ăm dêi kuăn hriâm klê têa.

Mâu tơdroăng thế tơtro\ng mê cho:

-Thế đi đo ăm vâi kâ tu\m trếo kơhiâm: Kâ tô ôu chên, pôi tá kâ kế ki hiăng phong, pôi tá kâ plâi ối drêh, kơchâi drêh, ôu têa hên, ôu, hum roh djíu têa krúa, thế pêi krúa drêng pro têa tôu ro ăm vâi ‘ne\ng ôu, drêng pế pơchên hmê kơchâi kâ.

-Tơtro\ng thế rak ngăn krâu vâi ‘ne\ng, pôi tá ăm vâi xah hêi pá gong kong tô têi, hngêi ối thế krúa le\m, rơngiâp [ă ai tu\m eăng trâ dêi mâ hâi.

-Thế ăm vâi ‘ne\ng xâp ếo ai ko\ng, hmân xo\n vâ tri trôu pôi tá châ pâk.

-Drêng hlo vâi ‘ne\ng tơngê hmân thế ngăn vâ ‘nâi tơngê râ ó tơkéa lâi, tâng tung châ tô 38,5 độ C tơngi klêng thế ăm ôu pơkeăng kơdroh tô, [ă tơdroăng lêi hmân ếo, ăm vâi xâp hmân ếo ki hiâ, hôi, rơtăng, klêi mê, xo kế kơ’nhnâm têa pêa kl^ng, a pu pliê, a kơveăng, ăm ôu pơkeăng paracetamol vâ kơdroh tô têi tung châ, klêi mê djâ lăm khăm hlối.

Gương tơplôu [ă tơbleăng