VOV4.Sêdang - Nôkố, mơhé hăng môi tuăn ‘na kơxô̆ mâu kăn Kuô̆k hô̆i cho hdroâng kuăn ngo ai 18% , la ki khât gá ăm hlo mâu hneăng hdrối nah xuân ối iâ tâng vâ pơchông ƀă tơdroăng pơkâ. Hneăng má 14, kơxô̆ mâu kăn Kuô̆k hô̆i cho hdroâng kuăn ngo bú 17,3%, vâ tối dâng 86 ngế, tâng vâ pơchông ƀă rôh apoăng ôh tá tŭm ối kal  pa 4 ngế nếo. Tơdroăng kố ngin ai kơ êng, ki xiâm ing lâi khoh chiâng ai tơdroăng tiah mê, ƀă pro ti lâi vâ rak tơniăn tŭm kơxô̆ mâu ngế pro kăn cho hdroâng kuăn ngo tung hneăng la ngiâ.

Tiô xêo dêi Hô̆i đong hdroâng mơngế dêi Kuô̆k hô̆i, kơxô̆ mâu kăn teăng mâ cho mơngế hdroâng kuăn ngo veăng tung Kuô̆k hô̆i tâk tiô rêm hneăng. Hên hneăng achê kố, kăn teăng mâ mơngế hdroâng kuăn ngo hiăng châ sap 15 – 18% tâng pơchông ƀă tâi tâng kơxô̆ mâu kăn teăng mâ Kuô̆k hô̆i. Tung mê, Kuô̆k hô̆i hneăng má XIII ai 78 ngế kăn teăng mâ, châ 15,6% tung kơxô̆ 500 ngế kăn teăng mâ Kuô̆k hô̆i. Hneăng Kuô̆k hô̆i hneăng má XIV, kăn teăng mâ mơngế hdroâng kuăn ngo cho 86 ngế châ 17,3%.

Tơdroăng vâi krâ mâu hdroâng kuăn ngo thăm veăng ƀă rah xo mâu kăn teăng mâ Kuô̆k hô̆i cho mơngế ki má môi, ai ivá, tá hiâm mơno, pôu râng hnoăng cheăng hiăng kum hên tung tơdroăng châ tơƀrê dêi Kuô̆k hô̆i, ki má lối tung tơdroăng mơjiâng ƀă tơkŭm po pêi pro tơtro mâu troăng hơlâ kum hdroâng mơngế dêi Đảng, Tơnêi têa. Kố cho mâu troăng hơlâ ki kal vâ thăm mơnhông ƀă mơdêk tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê kơpong kong ngo, kơpong vâi krâ hdroâng kuăn ngo. Xua kăn teăng mâ cho mơngế hdroâng kuăn ngo cho mâu ngế ki hlê plĕng nhên má môi mâu tơdroăng ki ai dế nôkố, mâu tơdroăng pá puât a pơlê dêi tơná, tíu rêh ối dêi tơná ing mê ai mâu rơkong tơpui tối mâu  tơdroăng ki ai nôkố. Tơdroăng kố châ Phạm Giáo, ngế ki ai inâi tâ phĭu, a tơring Đức Phổ, kong pơlê Quảng Ngãi tối:

“Thăm rah xo kăn teăng mâ ăm kơpong pá puât, kơpong hơngế hơngo, kơpong hdroâng kuăn ngo mê kô châ ‘nâi tŭm tơdroăng tâ, hlê plĕng hên tâ kơpong hdroâng kuăn ngo tiah hmâ cho ai hên tơdroăng pá puât, hriâm lâm kân ối iâ,  tơdroăng cheăng kâ pá puât. Xua mê, thăm plĕng hên tơdroăng pá puât, plĕng mâu tơdroăng pói vâ dêi kuăn pơlê mê kô djâ troh ăm Kuô̆k hô̆i mâu troăng hơlâ ƀă mâu kơpong kố, rak tơniăn mơdêk tơdroăng rêh ối dêi mơngế tơleăng mâu tơdroăng pá puât vâi’’.

Kơbố xuân ‘nâi, tơdroăng kăn teăng mâ cho mơngế hdroâng kuăn ngo veăng tung mâu kơ koan dêi Kuô̆k hô̆i ƀă Hô̆i đong kuăn pơlê mâu râ kô ‘nâi tŭm tâ mâu tơdroăng a pơlê pơla, laga pro ti lâi châ 18% tiô pơkâ Kuô̆k hô̆i pơcháu mê kố cho tơdroăng ki pá. Xua tiô pôa Quàng Văn Hương, Phŏ hnê ngăn Hô̆i đong hdroâng mơngế dêi Kuô̆k hô̆i mê xiâm kối tơdjâk pa kong mê a kơpong vâi krâ hdroâng kuăn ngo ƀă kong ngo cho kơpong pá puât, tơdroăng ki rơkê plĕng ƀă tơdroăng ki châ hriâm dêi mâu hdroâng kuăn ngo mê ôh tá tơdâng tơ’mô, gá a’nâi tâ tâng pơchông ƀă kơlo tơdjuôm, xua tơdroăng kố hiăng tơdjâk hên troh tơdroăng tâ phĭu, tơdroăng vâ rah xo mâu kăn teăng mâ cho pá, lơ drêng hiăng klêi rah xo laga mâu ngế châ rah xo ôh tá ai ivá tiô pơkâ, tá hâi rơkê khât lơ ai môi tơdroăng nếo cho tơdroăng ki “ối tung khu ki vâ rah xo”.

“Ngế ki tơbriât to pro kăn ai drêng châ rah xo, hdroâng kuăn ngo, hơnăm ối nếo, ôh tá ai Đảng ƀă kơdrâi nếo. Nhên khât môi ngế tâng tơxâng tiô 4  tơdroăng pơkâ mê, mê vâi tơxâng tiô pơkâ mê vâ vâi veăng, laga ki tơrôu cho trâm pá kân. Tăng châ môi ngế môi tiah mê cho pá. Xua tâng rơkê mê gá hiăng châ mot Đảng. Xua tơdroăng ki mê ôh tá mơhnhôk châ kuăn pơlê, mê tiah mâ mâu ngế tơbriât kố cho mâu thái cô, mâu ƀok thái pơkeăng pêi cheăng tung 1 cheăm, laga kơpong tâ phĭu mê gá 3 – 4 tơring, kuăn pơlê xuân ôh tá ‘nâi tâi tâng, mê mâu ngế ki tơbriât to pro kăn ôh tá ‘nâi hên tung tơdroăng cheăng mê hmâ pêi môi tơdroăng cheăng tê, to a khu pú hên, môi hneăng hôp tơpui tơno mê trâm pá, drêng tơpui mê râng hlá mơ-éa, chiâng mâu ngế ki tơbriât to pro kăn pơchuât hôm ‘nâng laga tơpui tro tơdroăng dêi kuăn pơlê mê tá hâi chiâng, cho xiâm kối tá hâi mơhnhôk châ kuăn pơlê ki tâ phĭu”.

Tiô jâ Cao Thị Xuân, Kăn phŏ hnê ngăn Hô̆i đong hdroâng mơngế dêi Kuô̆k hô̆i mê môi xiâm kối ki ê chiâng ai tơdroăng ôh tá ai hên mâu kăn teăng mâ cho mơngế hdroâng kuăn ngo veăng tung mâu kơ koan Kuô̆k hô̆i ƀă Hô̆i đong kuăn pơlê mâu râ cho xua tơdroăng ôh tá tơmâng a mâu kong pơlê, mâu khu xiâm, kơvâ cheăng xiâm kối cho a tơdroăng ki pơkâ pêi:

“Tâng ôh tá ai kăn ƀô̆ ing cheăm mê ôh tá ai kăn ƀô̆ tơring, kăn ƀô̆ tơring mê thế rah xo ngế to râ phŏ pơkuâ ƀơrô, kăn pơkuâ ƀơrô mê nếo ai kăn pơkuâ, nếo ai kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng kong pơlê, klêi mê nếo veăng tung mâu kơ koan kân tâ, khên tơnôu pơcháu hnoăng cheăng’’.

Tiah mê kô hlo nhên môi tơdroăng xua ti lâi kơxô̆ mâu kăn teăng mâ cho mơngế hdroâng kuăn ngo pơtối iâ tâ tâng pơchông pơkâ mơ’no, môi iâ xuân xua  tơdroăng hriâm tâp, khôi túa, tơdroăng pá puât, kơmêi, ôh tá chiâng pêi viâ hên  tơdroăng ƀă tâ mê nếo cho tơdroăng pơkâ rah xo ing râ kŭn xuân tá hâi châ tơmâng ƀă hía hé, xua mê, vâ tơleăng mâu tơdroăng kố kal ai mâu troăng pêi ƀă troăng pêi ton xŏn i nhên.

Việt Phú – VOV4 chêh

A Sa Ly tơplôu ƀă tơbleăng