VOV4.Sêdang - {a\ 21 hơnăm pêi ‘na rak ngăn ivá mơhum kuăn ngá, nâ Hồ Thị Hồng, ngế kơdrâi mơhum kuăn ngá dêi hngêi pơkeăng cheăm Krông Na, tơring {uôn Đôn, kong pơlê Daklak ôh tá kâi pâ tâi dêi tơná hiăng mơhum kuăn ngá ăm to lâi chât ngế nôu ‘’Tơniăn tu\m tá nôu prếi kuăn’’. Laga [a\ hên ngế kuăn pơlê akố, nâ Hồng châ ngăn môi tiah ngế to\ng kum vâi. Pó vâi krâ nho\ng o [a\ pú hmâ rơtế tơmâng tơdroăng ‘na mơngế kăn [o# kơhnâ pêi cheăng kố ing [ai rah chêh dêi Hương Xuân prế Đình Thi ing [ai ‘’Ngế kơdrâi mơhum kuăn ngá dêi mâu pơlê’’.

Nâ Hồ Thị Hồng pêi cheăng a hngêi pơkeăng cheăm Krông Na, tơring {uôn Đôn sap hơnăm 1995, [a\ hriâm kơvâ mơhum kuăn ngá. Drêng mê nah, hngêi pơkeăng cheăm tá hâi tu\m mơngế pêi cheăng, xua mê, nâ pêi ‘na rak ngăn ivá mơhum kuăn ngá ăm kuăn pơlê tung cheăm, mê nâ ối pêi hên tơdroăng ki ê môi tiah: hbrâ mơdât hré kr^n, hbáu châi, plôm mâ [a\ hía hé. Kơhnâ pêi cheăng, nâ Hồng hlê ple\ng nhên ki pá puât dêi mâu ngế kăn [o# thái pơkeăng [a\ mâu tơdroăng pá puât, ôh tá ai tu\m kế tơmeăm khoăng dêi kuăn pơlê akố. Ing mê, nâ rế kho\m mơ-eăm kum vâi krâ nho\ng o, ki má lối cho mâu ngế nôu ki kơtiê, ôh tá ai liăn troh mơhum a hngêi pơkeăng, khăm pơlât. Nâ Hồ Thị Hồng tối: Kuăn pơlê a kố kơtiê, vâi ôh tá ai liăn. Hên roh mâu ngế nôu mơ-êa kuăn ngá troh khăm ngăn, lơ mơhum vâi ôh tá ai liăn. Drêng pin to\ng kum vâi, vâi hâk mơnê pin khât ‘nâng. Rơpo\ng ai pôm ló, pôm loăng lơ alâi, mê vâi xuân hiăng djâ troh ăm pin. Á hlo hơ-ui ‘nâng, kuăn pơlê kơtiê ‘nâng.

Nâ H’Jim Mi Niê ối a [uôn Ea Rông B, cheăm Krông Na, tơring {uôn Đôn ‘nâi troh thái pơkeăng Hồng ing nôu [a\ mâu ngế nâ dêi tơná, xua thái pơkeăng Hồng hiăng kum hên ngế nôu mơhum kuăn ngá a Krông Na tơniăn le\m. Nâ H’Jim Mi Niê xuân hiăng rơneh 2 ngế kuăn [a\ mơhúa tu\m 2 xôh rơneh pơrá xua thái pơkeăng Hồng ngăn mơhum. Nâ H’ Jim Mi Niê tối: Tung péa xôh rơneh kuăn akố mê á pơrá châ thái pơkeăng Hồng mơhum. Ối a hngêi pơkeăng châ 5 hâi, mê vêh a hngêi. Klêi kơ’nâi vêh a hngêi thái pơkeăng ối troh a hngêi vâ khăm pơlât.

Hơnăm 2002, drêng hngêi pơkeăng kân tơring {uôn Đôn mơjiâng, [a\ hiăng mơnhông tung pêi cheăng, thái pơkeăng mơhum kuăn ngá Hồ Thị Hồng hiăng châ pơtroh pêi cheăng a kơbong mơhum kuăn ngá dêi hngêi pơkeăng, vâ rak ngăn ivá ăm kuăn pơlê tung tơring. Laga pêi cheăng akố tá hâi ton, mê nâ châ hên rơkong kheăn kơdeăn dêi kuăn pơlê cheăm Krông Na pói vâ nâ pơtối vêh pêi a hngêi pơkeăng cheăm, vâi tối kuăn pơlê akố kal nâ. Pâ tơdroăng mê nah, nâ Hồ Thị Hồng rơrêk tung hiâm mơno tối: Drêng á lăm a tơring pêi, mê vâi krâ nho\ng o lăm troh a Vi [an, vâi pâ thế thái pơkeăng Hồng vêh pêi a hngêi pơkeăng cheăm, pêi cheăng ăm cheăm. Hlo vâi krâ nho\ng o loi tơngah, hâk vâ dêi tơná mê á hiăng pơkâ ối pêi cheăng a hngêi pơkeăng cheăm.

Tối ‘na nâ Hồ Thị Hồng, thýai pơkeăng Y Sới Hwing – kăn pho\ pơkuâ hngêi pơkeăng cheăm Krông Na, tơring {uôn Đôn tối ăm ‘nâi: Nâ Hồng cho mơngế kơhnâ, pôu râng hnoăng cheăng tung tơdroăng pêi cheăng, kơnôm mê kơxo# mơngế nôu mơ-êa rơneh a hngêi pơkeăng cheăm rế hía rế tâk hên. Hơnăm ki lâi xuân tơkâ hluâ pơkâ ki châ pơcháu. Nâ xuân đi đo châ mâu râ kơvâ cheăng a tơring, kong pơlê kheăn kơdeăn xua hiăng pêi tơ-[rê hnoăng cheăng.

Ing tơdroăng mơ-eăm đi đo dêi tơná, hơnăm 2012 [a\ hơnăm 2013, nâ Hồ Thị Hồng hiăng châ Khu xiâm pơkuâ ngăn pơkeăng [a\ khăm pơlât diâp kih nie#m chương xua pơ’leăng mâ mơngế [a\ kih nie#m chương xua hnoăng cheăng kơvâ ngăn pơkeăng. Rêm hơnăm, nâ xuân châ Khu pơkuâ ngăn pơkeăng [a\ khăm pơlât [a\ mâu khu râ, khu kăn pơkuâ diâp pri kheăn kơdeăn pêi kêi đeăng hnoăng cheăng.

Krông Na cho cheăm ai kơxo# vâi krâ nho\ng o hdroâng kuăn ngo troh 75%, ki hên cho vâi krâ nho\ng o hdroâng kuăn ngo: Rơđế, Mơnông, Jarai, Lếo [a\ hía hé, ki hên cho kuăn pơlê kơtiê, hlê ple\ng ôh tá trâu hơngế, xuân ối rak vế khôi túa ki ôh tá le\m tro. Hơnăm 2007 ngi hdrối nah, ai troh 90% mơngế nôu rơneh a hngêi, ôh tá ai kăn [o# ngăn mơhum kuăn ngá. Laga sap hơnăm 2007 troh nôkố, kơnôm thăm pơtâng tối, hlê ple\ng ki kal dêi ivá rơneh kuăn dêi kuăn pơlê hiăng tơtêk. Ki hên mâu ngế nôu pơrá rơneh kuăn a hngêi pơkeăng lơ a hngêi ai kăn [o# rak ngăn mơhum kuăn ngá. Xua mê, rêm hơnăm, kơxo# mơngế nôu rơneh tơniăn a cheăm rế hía rế hên. Riên sap apoăng hơnăm troh tâi khế 10 hơnăm 2016, tâi tâng cheăm hiăng ai 62 roh ngế rơneh kuăn tơniăn, tung mê, rơneh a hngêi pơkeăng cheăm cho 30 roh ngế, rơneh a mâu hngêi pơkeăng cheăm ki ê cho 32 roh, ôh tá ai ngế rơneh kuăn a hngêi. Tâng vâ tối, châ tơ-[rê môi tiah kố cho kơnôm tơdroăng mơ-eăm kân k^n dêi mâu kăn [o# râ cheăm ai hiâm mơno mơ-eăm môi tiah nâ Hồ Thị Hồng.

Gương prế A Sa Ly tơplôu [a\ tơbleăng