VOV4.Xơ Đăng - Cheăm Dà Chais, tơring Lạc Dương, kong pơlê Lâm Đồng ai vâ chê 85% kuăn pơlê cho hdroâng kuăn ngo K’ho. Kơnôm pơtối mơnhông hiâm mơno mơjo pâ tơnêi têa dêi pơlê lăm pro kăch măng mê nah, cho  cheăm Khên tơnôu dêi khu lêng kuăn poele, rơtế [ă tơdroăng to\ng kum dêi Đảng [ă tơnêi têa ‘na rêm kơvâ cheăng. Dà Chais hiăng thâ re\ng tơkâ luâ mâu tơdroăng xahpá, mơ-eăm mơnhông kâi hluăn ing kơtiê kơklêa [ă hiăng chiâng cheăm ki tro tiô tơdroăng pơkâ tơchoâm dêi tơnêi têa ‘na mơjiâng thôn pơlê nếo. Quang Sáng, Ngế chêh hlá tơbeăng cheăng tung Rơ’jíu Việt Nam a kơpong Tây Nguyên ai chêh tối ‘na tơdroăng mê.

Ing pơlê kong kơdrâm Đà Lạt tơkâ luâ 60km tiô troăng kân kơxo# 27C tiô troăng drô k^ng têa kơx^ Nha Trang troh a pơlê pro kăch măng Đồng Mang, nôkố cho cheăm Dà Chais dêi tơring Lạc Dương, kong pơlê Lâm Đồng, cho kơpong lăm pro kăch măng, cho tíu ki khu lêng ing kong têa ê ôh tá kâi plâ tơhnong, cho tíu ki xiâm krá kâk, kring vế tơniăn ăm mô đo#i tung hneăng plâ Mih vâ to\ng xo dêi tơnêi têa [ă plâ khu khu lêng ngu\i, khu kăn pơkuâ ngăn ngu\i nah, rak vế tơniăn tâ tá kơpong pro kăch măng dêi mâu kong pơlê ối peăng Hdroh Tây Nguyên [ă Khánh Hoà, Ninh Thuận.

Tiô pôa Kơ Dơng Ha Dương, ngế lêng khên tơnôu, ối a thôn Tu Poh, cheăm Dà Chais hiăng ai 17 ngế kuăn hdroâng kuăn ngo K’ho hiăng kơtong hlâ akố [ă hiăng châ chêh tối a tơneăn xối koh tơbâ dêi cheăm [ă tơring. Vâi ki mê cho mâu ngế khên tơnôu dêi kong ngo Tây Nguyên rơxông ki mê nah hiăng rơtế [ă pơlê cheăm môi tuăn môi mơno, mơjiâng pro [ă kring vế pơlê kăch măng roh mê nah. Hâi kố, tíu kố hiăng chiâng cheăm thôn pơlê nếo, ai hên troăng hơlâ [ă ki ai pơxuá kân khât vâ pơtối mơnhông, tơxâng inâi cho cheăm Khên tơnôu dêi khu lêng.

‘’Hdrối nah, pơlê kăch măng kố hmâ hơ’lêh hên tíu pêi cheăng, xua pêi pro mâu tơdroăng cheăng kal kí, nôkố hiăng tơniăn ăm kuăn pơlê ối môi tíu, pêi cheăng kâ krá tơniăn, tơdroăng rêh kâ ối dêi kuăn pơlê ôh tá xahpá môi tiah hdrối nah xếo. Kơnôm ai tơnêi têa to\ng kum, ngăn khât, hnê tối ‘na túa pêi pêt kơphế, pêt reăng rô sa, pêt loăng plâi [ơr, mak ka [ă hên he\ng mâu hdrê pêt, hdrê păn ki ê mê tơdroăng cheăng kâ - rêh ối dêi kuăn pơlê hiăng tơniăn. Tơdroăng mơjiâng thôn pơlê nếo xuân hiăng châ pêi pro, on tơhrrik, troăng prôk, hngêi trung, hngêi pơkeăng xuân hiăng châ mơ’no liăn mơjiâng pro, tơdroăng rêh ối châ mơnhông tơtêk, phâi phok, tơniăn ro’’.

Tíu cheăng Vi [an cheăm thôn pơlê nếo Dà Chais kruá bâ le\m

Ing môi to cheăm kơtiê xahpá, kơklêa đi đo ai vâ chê 50% kơxo# rơpo\ng ki ối  tung rơpo\ng kơtiê, kơnôm pơkâ pêi pro adrêng [ă châ tơ-[rê khât mâu tơdroăng cheăng, troăng pơkâ dêi Đảng [ă Tơnêi têa, maluâ cho khên tơnôu tung xúa khoa hok kih thuât tung pêi chiâk pêi deăng, mơnhông pêt loăng plâi kâ ton hơnăm, tâng vâ riân tơdroăng pêi lo kế tơmeăm dêi kuăn pơlê cheăm Dà Chais hiăng tâk troh 43 rơtuh liăn môi hơnăm, rơpo\ng kơtiê nôkố bu ối lối 6%. Mâu kơvâ hnê hriâm, pơkeăng, khăm pơlât, mơhno túa le\m tro pơrá hiăng châ mơnhông, tơdroăng cheăng kal kí [ă kring vế, rêh ối pơlê pơla châ rak tơniăn. Drêng hlo ai hên ki hơ’lêh dêi pơlê tơná, pôa Bon Tô Xa Nga, ối a thôn Đưng K’Sị, cheăm Dà Chais tối ăm ‘nâi, kô pơtối mơhnhôk kuăn cháu tơdjoâm ivá rơtế [ă tâi tâng pơlê rak vế, pêi pro tơ-[rê mâu tơdroăng ki xua cheăm pơkâ thế, kho\m mơ-eăm kum Dà Chais rế hiá rế kâi mơnhông tơtêk hên tâ tung rêh ối, cheăng kâ:

‘’Mơjiâng thôn pơlê nếo mê athế kơdo mơ-eăm mơnhông pêi cheăng kâ, thăm mơdêk pêi lo liăn ngân [ă tơrêm ngế kuăn pơlê pơrá athế veăng ‘no ivá mơno veăng pêi pro. Pin athế hnê tối, mơhnhôk, djâ troăng ăm vâi rơxông nếo ki pin rơhêng vâ pêi pro hên tâ ki mê nếo, mê cho ing tơná pin athế djâ troăng pêi pro ahdrối’’.

Hngêi trăng, troăng klông hiăng châ mơ’no liăn mơjiâng pro krá kâk, hiăng pơxiâm vâ môi tiah kơpho# ki rơkê ple\ng

Ing mâu tơdroăng ki hiăng châ chiâng pêi pro, cheăm Dà Chais dế kơdo mơ-eăm kô pêi mơjiâng thôn pơlê nếo ki tơtêk khât a hơnăm 2022 kố. Tiô pôa Liêng Jrang Ha Thuyên, Kăn Pho\ hnê ngăn Vi [an cheăm Dà Chais tối, pơla hdrối kố nah, xua ai tơdjâk dêi pơreăng COVID-19 mê tơdroăng ki vâ pêi pro tiô hnoăng cheăng pơcháu cho tơdroăng ki pá puât ó khât. Maluâ ti mê, drêng hiăng hmâ [ă tơdroăng rêh ối nếo, hiăng kâi chiâng hbrâ, tơplâ, mơdât pơreăng COVID-19 dêi Chin phuh, rơtế [ă tơdroăng veăng tơdjoâm ivá, môi hiâm mơno dêi kuăn pơlê [ă tâi tâng khu râ cheăng kal kí, Dà Chais kô kơdo mơ-eăm tâi dêi hiâm mơno tơná vâ khoh châ inâi cheăm thôn pơlê nếo ki châ tơtêk khât tung hơnăm kố.

‘’Ing tơdroăng ki tơdjoâm ivá, mơno dêi vâi krâ-nho\ng o mê cheăm hiăng châ chiâng pêi pro tâi tâng 19 hnoăng cheăng thôn pơlê nếo a hơnăm 2019. Vâ khoh châ pơtối mơnhông tơdroăng cheăng ki hiăng châ chiâng pê pro, rak vế tơniăn mâu hnoăng cheăng ki hiăng chiâng pro mê tung hơnăm 2022 [ă mâu hơnăm pơtối, pak^ng tơdroăng to\ng kum, ngăn khât dêi Đảng [ă Tơnêi têa, kal ai tơdroăng tơru\m môi hiâm mơno dêi tâi tâng khu râ pơkuâ cheăng kal kí. Tung mê, ki rơhêng vâ tối cho athế pơtối mơdêk hnoăng cheăng dêi mâu lêng hơnăm hiăng krâ, mâu ngế ki châ kuăn pơlê loi tơngah vâ thăm mơdêk hên tâ nếo hnoăng cheăng hnê tối, mơhnhôk rêm ngế kuăn pơlê veăng pêi pro, tơdjoâm ivá mơno, môi hiâm môi mơno vâ khoh kâi chiâng mơjiâng thôn pơlê nếo ki thăm rế dâi khât tâ nếo’’.

Dà Chais cho cheăm Khên tơnôu dêi khu lêng, cho kơpong pro kăch măng ki khên tơnôu [ă mâu ngế ki ai hiâm mơno kâi chân, kơhnâ khât, khên tơnôu tung hneăng tơplâ [ă kơhnâ khât tung pêi chiâk pêi deăng. Xua ti mê, loi tơngah ki xiâm vâ pêi dêi cheăm cho kho\m châ tu\m mâu tơdroăng pơkâ dêi thôn pơlê nếo tung mâu hâi achê kố ah, thâ re\ng mơjiâng Dà Chais chiâng môi tung mâu kơpong ki pêi cheăng kro mơdro\ng dêi tơring Lạc Dương tối krê [ă Lâm Đồng tối tơchoâm.

Quang Sáng chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng