VOV4.XơĐăng - Dà Rsal  cho cheăm ki apoăng dêi tơring Dam Rông, kong pơlê Lâm Đồng mơ-eăm pêi tơdroăng pơkâ dei Tơnêi têa mơjiâng thôn pơlê nếo tiô túa nếo hơnăm 2017. Kơ’nâi 3 hơnăm, cheăm pơtối châ mơhno ki châ tơ-ƀrê nếo drêng châ mơnhên tối thôn pơlê nếo mơdêk rế tơ-brê tâ. Tung pơla kố Đảng ƀô̆, mâu kăn ƀă kuăn pơlê Dà Rsal dế mơ-eăm pêi mâu tơdroăng pơkâ mơjiâng thôn pơlê tiô túa nếo râ kong pơlê. Ing tơdroăng pơkâ dêi Tơnêi têa mơjiâng thôn pơlê nếo, mâu tơdroăng rêh ối - cheăng kâ - mơhno túa lĕm tro dêi cheăm hiăng ƀă dế ăm hlo rế pơ’lêh nhên.

Troh a thôn Phi Jút, cheăm Dà Rsar, tơring Đam Rông (Lâm Đồng) mâu hâi ki achê Têt Nhâm Dần 2022, ngin hlo nhên ki hơ’lêh dêi môi pơlê a Tây Nguyên. Drô péa pâ troăng ki xŏn lối chât km mot tung thôn, hlo to kơphế, tiu, yâu păng hdrong; peăng a ‘ngêi ngo cho mâu ƀăng tơnêi kong ki drêh ngiât; mot tung tíu xiâm hlo mâu toăng hngêi ki pro tiô túa kong têa Siam lĕm krip; mâu troăng prôk tung thôn, pơlê châ rơnuâ tâp hên hlá cơ reăng.

Pro chiâng môi um kơchuâ pơlê peăng kong ngo hloh hlê, rơkê plĕng ƀă ai to mơngiơk.

Pôa Triết K’Soong kuăn pơlê a thôn Phi Jút ăm ‘nâi, hơnăm 2021 pơreăng COVID-19 tâ tú rơ-iô, thôn mơhúa ôh tá ai ngế ki lâi tâ, kuăn pơlê xuân châ pâk tŭm vaccine. Pơreăng pro yă pơkeăng xúa pêi chiâk deăng to kơnâ, la kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng châ hên hlối ai yă, mê rơpŏng xuân ối rak vế pêi lo liăn tơniăn, thăm nếo tâk vâ chê 10% tâng vâ pơchông ƀă hdrối. Sap ing 4 ha kơphế ƀă xo rak ngăn 25 ha kong, pôa châ 300 rơtuh liăn. Pêi lo liăn tơniăn, hơnăm kố rơpŏng kô tơdah Têt phâi tơtô, tơkŭm.

“Hơnăm kố, vâi krâ nhŏng o tung pơlê xuân môi tiah rơpŏng á pêi lo liăn tơniăn, tung mê ngin châ xo tá liăn ki mơhá ing tơdroăng ki rak ngăn kong. Têt hơnăm kố rơpŏng tơkŭm po kâ Têt hơniâp ro rêm hơnăm, rơpŏng á xo môi iâ liăn roê loăng reăng đào vâ xah a hêi Têt, tơxông kơxuô kơ-ƀăn, hơ’nêh mâm chu vâ tơdah hơnăm nếo. Xua pơreăng xuân tâ tú ôh tá tơniăn mê rơpŏng á rơtế ƀă pơlê, cheăm pêi pro kơtăng tơdroăng ki hbrâ mơdât pơreăng. Tơdah hơnăm nếo, rơpŏng á rơtế ƀă vâi krâ nhŏng o kâ Têt phâi tơtô, tơniăn ƀă rak vế ivá, kâ Têt hơniâp ro”.

Thôn Phi Jút ƀă vâ chê 200 rơpŏng, ai lối 450 ha hdrê loăng pêt ton hơnăm mê cho: Kơphế, tiu, loăng hôt, hdrong prế; tơdroăng cheăng ki păn ro, pu pái xuân hlo păn hên; pakĭng 22 khu rơpŏng ối xo rak ngăn 450 ha kong ƀă xua mơhá liăn ing tơdroăng ki rak ngăn kong. Pêi lo liăn rêm rơpŏng châ sap ing 100 – 120 rơtuh liăn tung môi hơnăm. Thôn bu ối to lâi rơpŏng cho rơpŏng kơtiê.

Pôa Pang Pế Y Nhanh, ngế ki pơkuâ thôn Phi Jút tối, pêi pro tơdroăng mơjiâng thôn pơlê nếo, mâu hơnăm hdrối mê hía nah vâi krâ nhŏng o ôh ti xê to mơdêk xúa khoa hok kih thuât tung păn mơnăn mơnoâ pêt kế tơmeăm mơnhông cheăng kâ, mê ối pleăng vâ chê 2.700 met karê tơnêi, veăng kum 700 rơtuh ƀă lối 400 hâi pêi cheăng pro troăng prôk, mơjiâng pro hngêi mơhno túa lĕm tro lơ mâu kế tơmeăm xúa tơdjuôm ki ê; mơjiâng tơdroăng rêh ối mơhno túa lĕm tro kơpong kuăn pơlê rêh ối, rak vế krúa lĕm kong prâi tơnêi tíu ƀă hên ki ê.

Têt Nhâm Dần 2022 kố xua pơreăng COVID-19 xuân dế tâ tú rơ-iô, Khu rak ngăn thôn dế kơhnâ hnê tối, mơhnhôk vâi krâ nhŏng o hơniâp ro hơngui tơdah Têt tơniăn, kơdĭng.

“Hơnăm 2021, pơreăng COVID-19 tâ tú rơ-iêo a tâi tâng mâu tơring, cheăm, Khu rak ngăn thôn mơhnhôk hnê tối troh vâi krâ nhŏng o ‘nâi pêi cheăng kâ, mơnhông mơdêk cheăng kâ rơpŏng hngêi, pơlê cheăm. Rơnó kơphế hơnăm 2021 pơla hdrối kố nah, vâi krâ nhŏng o tung thôn poê xo kế tơmeăm hên tâng vâ pơchông ƀă hơnăm hdrối, mê nếo tê hlối ai yă mê tơdroăng rêh ối ƀă pêi lo liăn dêi vâi krâ nhŏng o xuân ối châ rak tơniăn. Tơdah Têt hơnăm kố, Khu rak ngăn thôn mơhnhôk vâi krâ nhŏng o kâ têt phâi tơtô, kơdĭng rak vế hnoăng cheăng hbrâ mơdât pơreăng.

Hơnăm 2022 kố, Khu rak ngăn thôn hnê pơchân vâi krâ nhŏng o mơ-eăm pêi cheăng kâ, rak vế ivá, rak vế ƀă mơ-eăm mơjiâng tơdroăng cheăm thôn pơlê tiô túa nếo”.

Cheăm Dà Rsal cho cheăm ki hngế má môi dêi tơring Đam Rông, tơkoh ƀă tơring Krông Nô dêi kong pơlê Dak Nông ƀă tơring Lak dêi kong pơlê Dak Lak. Cheăm ai 7 to thôn, ƀă 2.742 rơpŏng, vâ chê 10 rơpâu pơ’leăng mâ mơngế, 80% cho kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo M’nông, K’ho. Tiô jâ Siu H’Bing, kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan cheăm, drêng pơxiâm mơjiâng thôn pơlê nếo a hơnăm 2011, cheăm bu ai 12/19 tơdroăng pơkâ pêi klêi. Mâu tơdroăng pơkâ kal kơxô̆ liăn hên, môi tiah: Pro troăng prôk, hno têa, kơchơ, hngêi trung hriâm, hngêi pơkeăng cheăm ƀă hên ki ê pơrá tá hâi pêi pro klêi.

La ƀă tơdroăng mê, cheăm ai hên vâi krâ nhŏng o hdroâng kuăn ngo ối xúa mâu túa ki pêt tơmeăm tiô chal vâi krâ nah ôh tá dâi lĕm, tơdjâk troh mơnhông cheăng, pêi lo liăn.

Hlo mâu tơdroăng ki pơloăng mơnúa, Đảng ƀô̆ ƀă Khu kăn pơkuâ cheăm Dà Rsal hiăng mơjiâng tơdroăng pơkâ, mâu tơdroăng pơkâ pêi pro ki nhên vâ pêi pro. Mâu khu râ, kơvâ cheăng pú hên kơhnâ mơdêk hnê tối kuăn pơlê hơ’lêh túa tơmiât, túa pêi tung mơnhông păn mơnăn mơnoâ, pêt kế tơmeăm; xúa mâu kơxô̆ liăn ‘no cheăng dêi Đảng ƀă Tơnêi têa; mơdêk khât ivá rơdêi dêi tâi tâng kuăn pơlê veăng kum mơjiâng mâu tơdroăng pơkâ.

Rơtế ƀă 4.200 rơtal liăn ‘no cheăng sap ing liăn tơnêi têa, cheăm hiăng mơhnhôk tơlo châ vâ chê 500 rơtal liăn pro krá troăng ƀê tong dêi 7.7 to thôn; pro hngêi mơhno túa lĕm tro, kơchơ, hngêi pơkeăng cheăm, hngêi trung hriâm ƀă hên ki ê. Tŏng kum kuăn pơlê mơjiâng pro lối 150 túa cheăng kâ, păn mơnăn mơnoâ. Pêi lo liăn rêm ngế hơnăm 2021 châ 62 rơtuh liăn môi ngế tung môi hơnăm, kơxô̆ rơpŏng kơtiê ối pá xôp 7%. Tơdroăng pơkâ Đảng ủy cheăm pơkâ mơ’no tung hneăng hơnăm 2021 – 2023, cheăm kô cho cheăm pêi klêi thôn pơlê nếo tiô túa ki nếo râ kong pơlê.

‘Na hnoăng cheăng tŏng kum, rak ngăn têt Nhâm Dần 2022 cheăm dế mơhnhôk tơlo mâu kơxô̆ liăn tŏng kum kuăn pơlê hơniâp ro Hơngui tơdah Têt, malối cho mâu rơpŏng kơtiê, rơpŏng ai hnoăng tơnêi têa tŏng kum.

“Rak ngăn Têt ăm vâi krâ nhŏng o hơnăm 2022, ngin tơtrŏng tŏng kum mâu rơpŏng kơtiê, rơpŏng vâ chê kơtiê, rơpŏng ai troăng hơlâ tŏng kum. Nôkố cheăm dế mơhnhôk châ môi iâ kơxô̆ liăn sap ing mâu khu ki ai hiâm mơno hơ-ui cho khu mơdró kâ, mâu ngế krê, khu tơrŭm vâ roê 60 – 100 hnoăng tơmeăm hbru ăm mâu ngế ki tối a kơpêng. Ngin xuân klâ xoăng mâu kơlo tơmeăm phá tơ-ê dêi pó tơtro ƀă rêm ngế vâ tŏng kum, pro tiah lâi vâi krâ nhŏng o ai môi rôh Têt hơniâp ro, phâi tơtôu”.

Rơnó Hơngui Nhâm Dần 2022 dế vêh a mâu kơpong tơnêi sap ing chuăn rơlốu ki hngế hngo troh kơpong kong ngo tíu tơkăng kong. Đảng ƀô̆, Khu kăn pơkuâ ƀă Kuăn pơlê Dà Rsal dế pêng păm to tơdroăng ki hơniâp ro loi tơngah ƀă mâu tơdroăng ki hiăng pêi pro châ vâ pêi pro troh môi hơnăm nếo phâi tơtôu, hơniâp ro. Hiâm mơno tơrŭm tung mơjiâng thôn pơlê nếo djâ tơvế troh hyôh ki nếo ăm kuăn pơlê tíu ki kố, cho ivá rơdêi vâ cheăm pêi klêi tơdroăng pơkâ ki nếo cheăm pêi klêi thôn pơlê nếo tiô túa dêi kong pơlê Lâm Đồng.

Tuấn Long chêh

Katarina Nga tơplôu ƀă tơbleăng