VOV4.Xơ Đăng - Tung tơdroăng po leh tơbâ 90 hơnăm Hâi mơjiâng kong pơlê Gia Lai, Khu po kơchơ mơđah tơbleăng tê mơdró ƀă tơbleăng tơmeăm khoăng OCOP kơpong Tây Nguyên - Gia Lai ƀă pơcháu ăm mâu khu mơdró dêi Nhuk cho tơdroăng ki kal vâ mơdêk tơdjêp tăng tíu tê, mơdêk tê mơdró tơbleăng tơmeăm pêi lo OCOP, tơmeăm pêi lo dêi thôn pơlê, tơmeăm ki dâi, ki tơxâng ƀă mơngế rôe xúa.

Veăng tơbleăng kế tơmeăm a rôh po kơchơ, rơpŏng tê mơdró Phạm Thị Bình, a pơlê Ó, cheăm Ia Vê, tơring Čư̆ Prông, kong pơlê Gia Lai tơbleăng dêi “Trà sả chanh Nam Phúc”. Jâ Phạm Thị Bình ăm ‘nâi, tơmeăm kố hiăng châ hbru ăm mơéa mơnhên OCOP 3 hơlŏng râ kong pơlê hơnăm 2021. Ƀă yă tê ôh tá kơnâ ƀă chế ki kố ai pơxúa ăm ivá mê chế ki kố châ hên tơmối roê ôu.

 “Rôh po kơchơ hơnăm kố tơkŭm po rơkê, tơdroăng ki xing xoăng kơbong, mâu tơdroăng ăm hlo gá krâu, tơ’lêi hlâu khât ăm mâu khu tơrŭm, mâu kŏng ti. Veăng tung rôh po kơchơ rôh kố á xuân hlo ai rôh vâ mơđah tơbleăng kế tơmeăm kố troh ƀă mâu vâi pú tung kong pơlê tơná ƀă mâu kong pơlê ki ê ‘nâi troh chế á.

Xuân ai mâu tơmối tơmâng ngăn mê to lâi hâi kố vâi xuân roê đi đo, ai mâu tơmối ki ‘nâ vâi troh roê môi hdroh vêh ôu mê hâi kơ’nâi ah vâi vêh roê tơ’nôm ‘na chế ki kố”.

Mâu kế tơmeăm OCOP ki xiâm dêi kong pơlê Gia Lai a rôh po kơchơ

 Rôh po kơchơ hiăng pro tơ’lêi hlâu ăm mâu khu mơdró kâ, khu pêi cheăng tơrŭm ƀă mâu tơring, cheăm mơđah tơbleăng inâi, tí tăng mâu khu ki tơrŭm cheăng, po rơdâ kơchơ tê mơdró, kum mâu ngế ki roê xúa châ roê xúa mâu kế tơmeăm ƀă mâu kế tơmeăm ki dâi lĕm. Hên hĭn khu mơdró kâ tung kong pơlê ƀă a kong pơlê ki ê veăng mơđah tơbleăng kơmăi kơmok xúa tung cheăng kâ, pêi chiâk deăng, mâu kế tơmeăm xúa ki dâi lĕm.

Pôa Dương Minh Tú, kăn ƀô̆ Tíu xiâm hnê mơhnôk tơdjuôm ƀă pơkâ mơdêk ‘no liăn cheăng tê mơdró Quảng Ngãi ăm ‘nâi:

 ‘’Troh ƀă rôh po kơchơ rôh kố, Khu ngăn cheăng kơmăi kơmok ƀă tê mơdró Quảng Ngãi djâ troh akố 20 to kế tơmeăm OCOP ƀă kế tơmeăm xúa tung pêi chiâk deăng thôn pơlê ki xiâm râ Tơnêi têa. Môi tiah hơ’nêh ro ki têng khăng, xik phèn, toih Lý Sơn, ká xơm, mạch nha ƀă hên ki ê. Ing mâu hâi pơla hdrối kố nah á hlo vâi krâ nhŏng o hâk vâ mâu kế tơmeăm OCOP, malối cho mâu kế tơmeăm ki châ mơđah tơbleăng dêi rêm kơpong, ai mâu tơmối troh roê môi hdroh ah, mê vâi lăm vêh roê rôh má péa, rôh má pái”.

Rôh po kơchơ mơđah tơbleăng tê mơdró ƀă tơbleăng kế tơmeăm OCOP kơpong Tây Nguyên – Gia Lai ai 350 to kơbong ƀă mâu kế tơmeăm OCOP, kế tơmeăm ki xiâm, kế tơmeăm xúa ƀă kơmăi kơmok thôn pơlê ki hmâ xúa dêi Gia Lai ƀă mâu kong pơlê, pơlê kong kân tung lâp tơnêi têa môi tiah kơphế, tiu, mắc ca, têa kơdruâ, toih, trầm hương, têa măm ƀă hên ki ê.

Ngoh Trần Hoài Nam, ngế ki lăm ngăn a rôh po kơchơ kố tối.

“Rôh kố hlo Gia Lai po lĕm krip, rôh po kơchơ kố ai hên kế tơmeăm. Kuăn pơlê troh akố rế lăm ngăn Plông kân, rế châ ngăn, châ roê mâu kế tơmeăm ki vâ xúa, yă tê ôh tá kơnâ to lâi. Sap ing mâu kŏng ti kế tơmeăm akố mâu túa kế tơmeăm ngăn gá lĕm, hâk vâ. Rơkâu ăm Gia Lai tơkŭm po hên mâu rôh ki tơkŭm po môi tiah kố vâ tơ’mot hên tơmối ôm hyô tung kong pơlê ƀă mâu tơmối ing kong pơlê ki ê xuân môi tiah tung tơnêi têa ƀă mâu kong têa ê troh ngăn”.

Tơbleăng, mơđah mâu kế tơmeăm OCOP ăm tơmối ki hâk vâ ‘nâi plĕng

Pôa Phạm Văn Binh, Kăn pơkuâ Khu ngăn cheăng kơmăi kơmok ƀă tê mơdró kong pơlê Gia Lai ăm ‘nâi: Riân tơdroăng ki hên, ki xiâm dêi mâu kế tơmeăm cho tơdroăng ki kal khât tung pơkâ mơdêk tê mơdró rôh kố tro ƀă tơrŭm tê mơdró, mot tơrŭm cheăng kâ ƀă kong têa ê. Ing mê, pro tơ’lêi hlâu ăm mâu khu mơdró kâ, khu pêi cheăng tơrŭm, tíu ki mơjiâng pro tê mơdró dêi Gia Lai, mâu kong pơlê, pơlê kong kân ƀă khu mơdró kâ Nhuk ai rôh trâm mâ, tơpui tơno, tí tăng túa ki rơdêi, mơnhông kơchơ mơdró.

Tơdrêng amê, ing kố tơbleăng ki rơdêi, ki ai hlâu, mơđah tơbleăng inâi kế tơmeăm dêi mâu kong pơlê, mâu khu mơdró kâ ƀă mâu khu ki ‘no liăn cheăng tê mơdró ƀă tơmối.

 “Mâu khu mơdró kâ dêi Nhuk vâi tơmâng ngăn khât troh mâu kế tơmeăm ki pêi lo ing chiâk deăng dêi Gia Lai môi tiah têa kơdruâ, hơ’nêh ro ki têng môi hâi tôu, mắc ca ƀă hên kế tơmeăm ki ê, malối cho kơphế. Mâu khu mơdró kâ Nhuk xuân hlo ki ai hlâu dêi Gia Lai ‘na ki tơ’mot tơmối troh ‘no liăn cheăng. Klêi kơ’nâi rôh po kơchơ kố mê ngin rơhêng vâ mâu khu mơdró kâ Nhuk kô troh ‘no liăn cheăng a Gia Lai. Krê kơvâ cheăng kơmăi kơmok ƀă tê mơdró kô pro tơ’lêi hlâu, tí tăng ‘naia plĕng ăm Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê tơ’mot vâi tung mâu khu, kơpong cheăng ƀă kơmăi kơmok vâ rơtế mơdêk mơjiâng tê mơdró”.

Tơdroăng OCOP cho tơdroăng mơnhông cheăng kâ kơpong thôn pơlê tiô troăng mơnhông ivá ƀă mơdêk ki kơnía. Tơdroăng ki tơkŭm dêi kế tơmeăm OCOP kơpong peăng Tơdế tơnêi têa – Tây Nguyên a Gia Lai rôh kố hiăng tối nhên ki ivá krá mơjiâng thôn pơlê nếo tung kơpong.

Hoàng Qui chêh

Katarina Nga tơplôu ƀă tơbleăng