Hiăng châ 74 hơnăm, pôa Nguyễn Đức Thành, mố đô̆i hơnăm hneăng hdrối, a bêng Cheo Reo, pơlê kong krâm Ayun Pa, kong pơlê Gia Lai xuân ối kơhnâ pêi cheăng a ƀăng tơnêi vâ chê 1 ha dêi rơpŏng châ xo liăn ing 130 troh 150 rơtuh liăn tơ’lêi hlâu rêm hơnăm. Ƀăng tơnêi châ klâ xoăng mâu khu păn kơpôu ro chu, long păn ká, tíu pêt loăng plâi kâ ƀă pêt mâu kơchâi prá alâi, rak tơniăn ăm tơdroăng ki châ pêi lo liăn plâ hơnăm, chiâng kơdroh iâ tơdroăng ki pá puât ôh tá mơhúa dêi kơchơ tê mơdró.

Tiô pôa Nguyễn Đức Thành, rơtế ƀă tơdroăng ki rơhêng vâ ’na liăn ngân dêi tơná, tơdroăng ki 2 on veăng pôa pơtối kơhnâ mơ-eăm ƀă tíu ki păn rak ngăn ká, cho rơhêng vâ châ veăng gum tung tơdroăng tơdjuôm ivá dêi Khu ngăn mố đô̆i hneăng hdrối pơlê kong krâm.

“Môi tiah Pôa Hồ hiăng tối, hdrối la ôh ti xê ton, mê tơná á mơ-eăm pêi cheăng kâ tung kơdrum deăng, long têa păn, bro kơdroăng, rông vâ păn tơmeăm. Á rơtế ƀă mâu hô̆i viên ki ê mơ-eăm pro tiah lâi nhŏng o pơrá rơtế ƀă dêi rơpó mơ-eăm mơnhông cheăng kâ tung thôn, pơlê”.

Xuân a hơnăm “sap nah tá hâi chói ai”, pôa Nguyễn VănTuyến a bêng Hòa Bình, pơlê kong krâm Ayun Pa xuân ối rak vế châ pêi lo lối hrĭng rơtuh liăn rêm hơnăm ing kơpeăng kŏng pêi cheăng dêi tơná. Pơlê xiâm cho a Hương Sơn, kong pơlê Hà Tĩnh, rơkê hên tơdroăng păn chiu xo kái pơluâm mê rơpŏng mơnhông ki pơxúa kố. Pôa Tuyến tối, păn chiu kal rơkê plĕng hên, ƀă kế kâ gá hiăng ai hlâu, ôh tá ‘no hên hnoăng rak ngăn:   

“Túa păn chiu dêi á bu ‘no liăn apoăng xo, klêi mê ‘no liăn roê kế kâ mê á xúa ivá ai dêi tơná vâ pêt nhâ, hlá ƀă poê ăm chiu kâ. Môi tiah chiu kăn 1 hơnăm ai kuăn 1 to mê á tê châ dâng 12 – 13 rơtuh liăn. Ƀă chiu đâi 1 hơnăm xo péa xôh kái, rôh apoăng mê châ vâ chê 7 lăng, rôh kơ’nâi châ dâng 3 lăng mê 1 hơnăm xuân châ troh 1 kg”.

Tơdroăng tơ’noăng “Mố đô̆i hơnăm hiăng krâ djâ troăng ahdrối” ôh ti xê pơtê to a tơdroăng mơnhông cheăng kâ krê, mê ối bro tơdjâk troh mâu tơdroăng ki ê môi tiah “Mố đô̆i hneăng hdrối gum dêi rơpó kơdroh kơtiê, pêi cheăng kâ rơkê”, ‘Mố đô̆i hneăng hdrối tơdjuôm ivá mơjiâng thôn pơlê nếo”. Hên mố đô̆i hneăng hdrối hiăng kơhnâ veăng pleăng tơnêi, veăng pleăng hâi pêi cheăng, môi tuăn tŏng gum mâu kơxô̆ liăn vâ pêi ăm pơlê pơla ƀă hên kơnía.

Ki xiâm môi tiah mố đô̆i hneăng hdrối Ksor Khoan, hiăng pleăng lối 500m2 tơnêi vâ bro troăng prôk tung thôn pơlê a cheăm Čư̆ Pah, pơlê kong krâm Ayun Pa. Pôa xuân đi đo djâ troăng vâ vâi krâ nhŏng o tung pơlê hriâm ƀă pêi ƀối tung tơdroăng mơjiâng thôn pơlê nếo a cheăm pơlê.

"Á hiăng rêh ối tung tơdroăng cheăng lêng vêh dêi a pơlê ki hdrối tâ pêi tro tơdroăng ki hnê tối mơhnhôk vâi krâ nhŏng o pêi pro tro tơdroăng pêi cheăng kâ, xut tah hrâ mơnguâ kơtiê xơpá vâ mơdêk pêi lo lăn. Veăng tơrŭm tŭm tung mâu tơdroăng gô̆m văng xok, mơgrúa lĕm hyôh kong prâi pro lĕm tung thôn pơlê, cheăm”.

Ƀă hên ivá mơ-eăm, tơdroăng tơ’noăng “Mố đô̆i hơnăm hiăng krâ djâ troăng ahdrối” a pơlê kong krâm Ayun Pa hiăng châ pêi hên tơdroăng cheăng kơhnâ môi tiah: Tâi tâng hô̆i a pơlê kong krâm pơrá châ inâi pêi klêi hnoăng cheăng tơngê lêng, kơxô̆ hô̆i djâ troăng ahdrối luâ 90%, kơxô̆ rơpŏng hlê plĕng châ lối 85%. Pôa Nay Phong, Kăn hnê ngăn Mố đô̆i hneăng hdrối pơlê kong krâm Ayun Pa, kong pơlê Gia Lai ăm ‘nâi, rơtế ƀă mâu tơdroăng cheăng tơ’noăng, khu kố xuân tơmâng ngăn khât troh mơdêk ivá pơkuâ tơdroăng kal kí, mơdêk ki lĕm tro Mố đô̆i Pôa Hồ ƀă rêm ngế hô̆i viên, vâ rêm ngế hô̆i viên Mố đô̆i hneăng hdrối mơdêk tro tâ nếo hnoăng cheăng dêi tơná:

“Tung la ngiâ ah, pơtối pêi mâu tơdroăng tơ’noăng môi tiah mố đô̆i hneăng hdrối djâ troăng ahdrối tro ƀă tơdroăng ki hriâm tâp ƀă pêi pro tiô troăng tơdjâk, túa rêh ối Hồ Chí Minh, mơjiâng hô̆i krá rơdêi ‘na tơdroăng kal kí ƀă hiâm mơno. Tơkŭm mơdêk ki rơkê tơƀrê tŭm têk ‘na mâu tơdroăng cheăng, mơ-eăm pêi klêi ƀă tơkâ luâ mâu tơdroăng pơkâ pêi, hnoăng cheăng”.

Tơdroăng tơ’noăng “Mố đô̆i hơnăm hiăng krâ djâ troăng ahdrối” hiăng chiâng môi ivá kân, mơdêk hô̆i viên mố đô̆i hneăng hdrối a pơlê kong krâm Ayun Pa, kong pơlê Gia Lai kơhnâ pêi cheăng, veăng tung mâu tơdroăng tơ’noăng, tối rơdêi hnoăng cheăng ki kal tung tơdroăng rêh ối pơlê pơla. Vâi hiăng ƀă dế veăng kum ivá mơjiâng pơlê cheăm Ayun Pa rế hía rế kro mơdrŏng lĕm, rơkê.