Nâ Lê Thị Nhung ing Thanh Hóa tăng cheăng pêi a pơlê Droh rơtăm tăng cheăng pêi, cheăm Mang Mrai, tơring Sa Thầy, kong pơlê Kontum troh nôkố hiăng vâ chê 10 hơnăm. A kơpong tơnêi tíu tơkăng kong hơngế kố, tơdroăng khăm pơlât, rak ngăn ivá trâm hên pá puât. Xua mê, vâ chê chât hơnăm kố, rơpo\ng nâ Nhung loi tơngah khât Hngêi pơkeăng khu lêng kuăn pơlê dêi Ko\ng ti 78. Tiô nâ, khu [ok thái pơkeăng dêi hngêi pơkeăng kơhnâ pêi cheăng [a\ ai tu\m kế tơmeăm khoăng kum tung khăm pơlât kuăn pơlê. Nâ Lê Thị Nhung, tối:

‘’Rêm roh kuăn ‘ne\ng lơ on veăng á châi mê lăm troh akố, [ok thái pơkeăng khăm pơlât, ăm ôu pơkeăng. Tâng râ mê 2-3 hâi hiăng prêi le\m, [ok thái pơkeăng ăm vêh, tâng ôh tá râ mê [ok thái pơkeăng ăm ối pơlât sap ing kơxo troh kơxêi. Á hlo mâu [ok thái pơkeăng kơhnâ khât [a\ pêi cheăng rơkê khât. {ok thái pơkeăng ki lâi xuân rak ngăn, kơ-êng nhên. Kơxo# liăn khăm pơlât mê xo ing baoh hiêm xua mê ôh tá tâi liăn hên’’.

{a\ vâi krâ nho\ng o hdroâng kuăn ngo tung kơpong tíu tơkăng kong Mang Mrai, tơdroăng ki ai mâ dêi mô đo#i pêi cheăng kâ dêi {inh đoân 15 [a\ mơjiâng hngêi pơkeăng cheăm, hngêi pơkeăng khu lêng kuăn pơlê hiăng kum vâi krâ nho\ng mơnhông mơdêk tơdroăng rêh ối, tah lôi dêi khôi túa ki ôh tá tơtro. Rêm roh châi tamo, vâi krâ nho\ng o ôh tá xối xeăng xếo, mê tăng troh hngêi pơkeăng vâ khăm pơlât [a\ xo pơkeăng ôu tiô hnê mơhno dêi [ok thái pơkeăng. Xua ti mê, tơdroăng ivá dêi vâi krâ nho\ng o hiăng mo dâi le\m. Ai hngêi pơkeăng, ai baoh hiêm vâ khăm pơlât, vâi krâ nho\ng o xuân kơdroh kơxo# liăn nâp vâ khăm pơlât. Hdrối nah, rêm roh châi tamo mê lăm to lâi chât km tơkâ troăng kong vâ lo a tíu xiâm tơring lơ kong pơlê, kơxo# liăn mơ’no cho hên [a\ pro pá ăm vâi krâ nho\ng o. Pôa A Dói, hdroâng kuăn ngo Rơmâm, kăn pơkuâ pơlê Ler, cheăm Mang Mrai, tơring Sa Thầy, kong pơlê Kontum, tối:

‘’Mô đo#i {inh đoân 15 vêh akố, kum vâi krâ nho\ng o hên. Mô đo#i kum vâi krâ mơnhông cheăng kâ, mơnhông tơdroăng rêh ối klêi mê, kum vâi krâ nho\ng o khăm pơlât. Kơnôm mê vâi krâ nho\ng o chía pá ai pá puât’’.

Thươ\ng u\i Vũ Thị Minh Hiếu, Hngêi pơkeăng khu lêng kuăn pơlê Ko\ng ti 78, tối ăm ‘nâi, nâ rơtế [ă hên khu kăn [o# hiăng châ 17 hơnăm pêi ‘na kơvâ khăm pơlât a cheăm tíu tơkăng kong Mang Mrai. To mê hâi khế, bê vâ nâ Hiếu rơtế mâu [ok thái pơkeăng ki ê hlê ple\ng ki pá puât dêi kuăn pơlê tíu tơkăng kong, ki má lối ‘na ngăn pơkeăng, khăm pơlât. Xua mê, mơhé pêi cheăng hơngế hngêi, tơdroăng rêh ối pá puât, nâ Hiếu rơtế mâu khu kăn [o# ki ê pơrá mơ-eăm tâi ivá tơná vâ khăm pơlât ăm kuăn pơlê rơtế kăn [o#, lêng ối tung Ko\ng ti, {inh đoân. Thươ\ng u\i Vũ Thị Minh Hiếu, tối:

‘’Akố, nâ o ngin tung đông pơrá ối peăng kơnho\ng tơnêi têa mot pêi cheăng akố. Drêng hiăng pêi cheăng a Mang Mrai mê ngin ‘nâi pâ, kum vâi krâ nho\ng o akố. Ing tơdroăng veăng kum mê, hlo vâi krâ nho\ng o pá puât, mê nâ o ngin ôh tá ai kơbố hnê kơbố, hriâm xêh, mơ-eăm xêh, mơ-eăm pêi kêi hnoăng cheăng châ pơcháu [a\ châ kuăn pơlê loi tơngah. Tung pơla pêi cheăng akố hiăng 17 hơnăm, mê á xuân môi tiah nho\ng o tung đông mơ-eăm tá hiâm mơno [a\ tơdroăng cheăng tơná ki hiăng pơcháu’’.

Thie#u tươ\ng Đặng Anh Dũng, Kăn pơkuâ {inh đoân 15 tối ăm ‘nâi, a kơpong tíu tơkăng kong pá puât, kuăn pơlê ahdrối kal phâi tơtô, mơnhông mơdêk cheăng kâ. Laga tơdrêng amê, ‘na khăm pơlât [a\ hnê hriâm cho péa tơdroăng ki kal má môi. Tu\m 3 tơdroăng kố, pơrá châ {inh đoân hnê mơhno pêi pro tung plâ lối 3 chât hơnăm sap ing mơjiâng pro. {a\ tơdroăng mơ’no liăn rơkê tơtro [a\ pêi tá hiâm mơno, troh nôkố, túa pơkâ dêi hngêi pơkeăng khu lêng kuăn pơlê chiâng môi tung mâu tơdroăng ki sôk ro má môi dêi {inh đoân drêng pêi pro tơtro tơdroăng khăm pơlât dêi kuăn pơlê a tíu tơkăng kong. Thie#u tươ\ng Đặng Anh Dũng, tối:

‘’Ngin sôk ro khât, ing khu kơpêng {inh đoân chu troh khu pêi chiâk deăng pơrá ai hngêi pơkeăng răk ngăn ivá châ chăn, khăm pơlât, xing xoăng pơkeăng [a\ hbrâ mơdât pơrea\ng sap apoăng. Môi tiah pơla kố nah, tâng ôh tá ai hngêi pơkeăng khu lêng kuăn pơlê dêi {inh đoân a Ko\ng ti 78 mê kô ôh tá teăm mơdât pơrea\ng châi klêa a rơnó tô kố nah. Ngin sôk ro drêng châ hlo, mê a râ kơpêng {inh đoân hnê mơhno mâu hngêi pơkeăng mơdât pơrea\ng sap apoăng, ôh tá ăm pơrea\ng xông tâ tú [a\ ôh tá ăm ai mơngế tro pơrea\ng châi râ ó’’.

Vâ hlê ple\ng hnoăng cheăng dêi hngêi pơkeăng khu lêng kuăn pơlê dêi {inh đoân 15, ngế chêh hlá tơbeăng ai kơ-êng Đăi tă Nguyễn Thăng Thanh, Kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng, Kăn pho\ pơkuâ Ko\ng ti 78, {inh đoân 15. Ko\ng ti 78 cho môi tung mâu đông ki hơngế, troăng prôk pá puât má môi dêi {inh đoân 15, mơjiâng pro a đông a cheăm Măng Mrai, tơring Sa Thầy, kong pơlê Kontum. Mâu hơnăm hiăng hluâ, túa hngêi pơkeăng khu lêng kuăn pơlê hiăng pêi cheăng châ tơ-[rê hôm khât./.

Êng: Ô pôa, pơla kố nah tung roh kong tô khăng khoăng a rơnó tô, đông hiăng kum hên khât tung mơdât châi klêa a cheăm Mang Mrai, tơring Sa Thầy, kong pơlê Kontum. Kăn pơkuâ khu lêng {inh đoân xuân kheăn kơdeăn hôm ‘nâng ‘na tơdroăng kố. Pôa hôm chiâng tối nhên tâ ‘na tơdroăng pêi kố dêi đông?

Đăi tă Nguyễn Thăng Thanh: Drêng kong tô khăng khoăng tung kong pơlê mê vâi krâ ôu têa ôh tá krúa le\m xua mê chiâng ai pơrea\ng châi klêa. Mâu [ok thái pơkeăng akố kơhnâ khăm pơlât [a\ kum hbrâ mơdât pơrea\ng, châ kuăn pơlê tung cheăm [a\ mâu kơ koan cheăng dêi kơvâ ngăn pơkeăng [a\ khăm pơlât kheăn kơdeăn túa hngêi pơkeăng khu lêng kuăn pơlê. Châ tơ-[rê hên khât ‘nâng, teăm tơdrêng, tâng ôh pơrea\ng kô xông tâ tú rơdâ pá vâ mơdât. Laga nho\ng o a kố ‘nâi hlê ‘nâng, teăm tơdrêng vâ ôu pơkeăng klêi pâk tơ’mot sơrôm, kum kuăn pơlê tung cheăm mơdât pơrea\ng tơtro. Tơdrêng amê, ăm mâu pơkeăng hbrâ  mơdât pơrea\ng, pơtih Cloramin B, klêi mê pơtâng tối vâi krâ nho\ng o ôu kâ krúa le\m tiô khoa ho\k. Xua ga, drêng têa kơneăng hiăng xiâ mê cho gá hiăng ôh tá krúa le\m, vâi krâ hnêng ôu mê kô tro tâ pơrea\ng. Drêng mê, ko\ng ti rơtế [a\ tơdroăng hnê mơhno dêi khu râ kơpêng, kho\m mơ-eăm tăng troăng vâ hnêng xo têa krúa a mâu klôh têa, bêng têa tung tíu kơdoăng têa, klêi mê vâi krâ xo dêi kơthung 20 lit lăm hnêng vâ ôu kâ. Tâng vâ tối cho teăm tơdrêng, mê ối lối 3 khế khăng khoăng, têa kroăng têa long xiâ tâi, vâi krâ nho\ng o ôh tá ai têa krúa vâ xúa. Têa ki ko\ng ti djâ troh ăm vâi krâ mê kum kal khât vâ vâi krâ xúa ôu hum roh jiếo’’.

Êng: Ing roh hbrâ mơdât kố, Ko\ng ti hiăng xo vế túa ki rơkê tơtro klâi tung hnê mơhno rak ngăn ivá châ chăn, khăm pơlât ăm kuăn pơlê tung kơpong, ô pôa?

Đăi tă Nguyễn Thăng Thanh: Ing tơdroăng kố mê ngin xo vế túa ki rơkê tơtro cho hbrâ mơdât pơrea\ng. Xua mê thế pơtâng tối teăm tơdrêng ăm vâi krâ nho\ng o thế xúa kơnho\ng têa krúa. Xua xiâm kối dêi tơdroăng kố cho vâi krâ nho\ng o xúa têa ôh tá krúa le\m, mê thế pro tiah lâi vâ ai têa krúa, tơniăn krúa vâ xúa. Má péa, mơgrúa le\m, kơpuih văng hngêi, klêi mê go#m mâu sok chôu tah, mê rối, tri trôu kô kơdroh iâ. Má pái, drêng ai pơrea\ng xông tâ tú thế teăm tơbleăng ăm kơ koan cheăng a râ kơpêng tung cheăm, bêng, pơtih tíu xiâm ngăn pơkeăng [a\ khăm pơlât râ tơring, mê đông tơbleăng troh khu pơkuâ {inh đoân [a\ mâu kơ koan cheăng vâ tơru\m hbrâ mơdât pơrea\ng’’.

Êng: Ing mâu tơdroăng pêi dêi đông, túa pêi hngêi pơkeăng khu lêng kuăn pơlê hiăng châ kuăn pơlê loi tơngah tiah lâi ô pôa?

Đăi tă Nguyễn Thăng Thanh: Xiâm kối, drêng ai pơrea\ng mê vâi krâ nho\ng o troh akố. Tung cheăm xuân ai hngêi pơkeăng cheăm laga kuăn pơlê iâ troh khăm pơlât amê. Tâng vâ tối ko\ng ti xuân mơ’no liăn hên. Môi cho mơ’no liăn mơjiâng kơpong hngêi pơkeăng khu lêng kuăn pơlê, péa cho mơ’no liăn roê kơmăi kơmok khăm pơlât. Pak^ng tơdroăng châ râ kơpêng ăm mê ko\ng ti xuân hiăng mơ’no liăn roê mâu kơmăi kơmok kum tung khăm pơlât. Ki rơhêng vâ tối, akố ai rơxế pơto mâu ngế tamo châi vâ kum vâi krâ. Rơxế kố kơtâu đi đo xua vâi krâ tamo châi troh akố, mâu ngế nôu ki rơneh kuăn pá, mâu ngế tơklo#m rơxế xuân mot akố, mê to rơxế kố pơto pơlât a hngêi pơkeăng’’.

Êng: Vâ kum tung khăm pơlât tơtro tâ nếo tung la ngiâ, đông lêng tơmâng tiah lâi troh tơdroăng thăm mơdêk ki rơkê ăm mâu [ok thái pơkeăng dêi hngêi pơkeăng tung khăm pơlât, ô pôa?

Đăi tă Nguyễn Thăng Thanh: Mơdêk tơdroăng rơkê tung pêi cheăng, mê pak^ng hriâm xêh, đông xuân hiăng pro tơ’lêi hlâu ăm nho\ng o lăm hriâm tơ’nôm ‘na kơvâ dêi tơná vâ thăm rơkê pêi cheăng, tơtro tung pơkâ pêi hnoăng cheăng. Hriâm tơ’nôm a hngêi trung Đăi ho\k Y a Huế klêi mê, vêh cheăng a mâu hngêi pơkeăng, mâu hngêi trung hnê iâ hâi, ton hâi, vâ thăm rơkê tâ nếo tung pêi cheăng. Tâng vâ tối, nho\ng o a kố pôu râng hnoăng cheăng hôm ‘nâng, [a\ thăm rơkê tung pêi cheăng, xua mê rêm hâi pơrá ai mâu ngế tamo châi troh khăm pơlât. Amê xuân cho tơdroăng vâ thăm mơdêk ki rơkê tung pêi cheăng’’.

            Hôm, mơnê kô pôa

A Sa Ly tơplôu [ă tơbleăng