Hơnăm 2019, cheăng kâ Việt Nam tâk luâ pơkâ [ă pơtối rak kơlo ki tâk luâ pơkâ, hlối pơtối rak ki tâk má môi tung kơpong ASEAN [ă tung khu cheăng kâ ki tâk má môi a châu Á. Ing mê, tiô kơxo# ing Tíu xiâm tối [ă  tơbleăng hdrối ‘na cheăng kâ-rêh ối pơlê pơla, ki tâk dêi GDP hơnăm 2019 tối hdrối châ 1,15%. Kố cho kơlo ki tâk hên dêi Chin phuh 6,8%  a kơlo ki pơcháu dêi Kuo#k ho#i 6,6 – 6,8%. Tâk hên ‘na cheăng kâ, tơdroăng cheăng kâ kân xuân tơniăn, kơxo# yă xúa tơmeăm CPI iâ tung hên hơnăm dâng 3%. Lup liăn ngân tơnêi têa a kơlo ki iâ tâng vâ pơchông [ă hơnăm hdrối, bú dâng 3,45% GDP. Ki tơbriât cheăng tung lâp plâi tơnêi dế Việt Nam tâk 10 râ, troh a rôh má 67/141 tơdroăng cheăng kâ châ pơxá ối má to lâi... Pôa Ngô Trí Long, Ngế ngăn ‘na cheăng kâ tối nhên:

‘’Hơnăm 2019, tơdroăng cheăng kâ kân pơtối tâk tơniăn, péa hơnăm pơtối pin pê klêi tơdroăng luâ pơkâ [ă tung hơnăm 5 tơdroăng pêi luâ pơkâ, tê rôe tơmeăm [ă kong têa ê tâk kơpêng 500 rơtal dollars- kố cho ki po kân má môi, ‘na ki  tơ’mot  hên kơxo# liăn ‘no cheăng pêi, ‘na rêh ối pơlê pơla kum tăng chăng pêi ăm mâu ngế pêi cheăng, ‘mâi hơ’leh tơdroăng rêh ối. Kố cho mâu tíu ki pêi tơ-[rê’’. 

Mâu ngế rơkê xuân tối, hơnăm 2020 tơdroăng cheăng kâ Việt Nam [ă lâp plâi tơnêi kô tro tâ. Tơdroăng tơplâ tê mơdró pơla Mih - Sinuâ kơdroh hơkăng xua hiăng châ tơpui rơhéa mâu tơdroăng tơhrâ kô pro nhoăm loi dêi rơpó [ă tơdroăng tê mơdró. Hơnăm 2020, cheăng kâ dêi Việt Nam pơtối tơniăn [ă tâk sap ing 6,8 troh 7%, kơdroh ki pro to kơnâ tung pơla dâng 3,2 – 3,5%.  

Ing mê, mâu ngế krê pơtối cho tơdroăng vâ mơnhông cheăng kâ. Pôa Nguyễn Đức Thành, Vie#n trưởng Vie#n tí tăng ‘nâi ple\ng ‘na cheăng kâ [ă luât pơkâ, Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia tối tiah kố, [ă hnoăng cheăng dêi Kăn xiâm hnê ngăn dêi ASEAN tơnêi têa pin kô  xúa hên rôh vâ mơnhông mơdêk:

‘’Tung tơru\m cheăng dêi Việt Nam hơnăm 2020 a khu cheăng kâ ASEAN kô rế ton rế tro tâ, tung mê Việt Nam kô xúa tơ’nôm tíu tê mơdró tung ASEAN tơru\m cheăng rơdâ tâ, xuân môi tiah mâu kong têa ASEAN ngăn Việt Nam môi tiah hơlâ troăng vâ prôk ngi mâu tung têa tung lâp plâi tơnêi [ă kơpong ki kal cho Sinuâ, Khu tơru\m châu Âu. Hơnăm 2020 Việt Nam cho tơnêi têa ki xiâm pro Kăn hnê ngăn ASEAN Việt Nam  kố xúa hên rôh vâ mơdêk ăm tơdroăng tê mơdró tung khu xuân môi tiah tơdroăng cheăng pêi ki ê kô veăng kum mơnhông mơdêk cheăng kâ, tơpui kâ [ă cheăng kâ ăm Việt Nam.

Hên khu tơru\m cheăng lâp plâi tơnêi xuân khe\n kơdeăn ki tơngah rế mơnhông cheăng kâ dêi Việt Nam tung hơnăm 2020, tung mê, troăng hơlâ pơkâ dêi Việt Nam kô cho môi tung mâu tơdroăng ki xúa tro cho mâu rôh vâ mơdêk cheăng kâ [ă ‘mâi mơnhông ‘na tê mơdró. Malối, tơru\m cheăng lâp plâi tơnêi pơtối tâk kum Việt Nam veăng pêi hên tơdroăng tơru\m cheăng tung lâp plâi tơnêi.

Tung tơru\m cheăng [ă lâp plâi tơnêi dêi Việt Nam châ rơdêi drêng Việt Nam  hiăng veăng 16 tơdroăng k^ tơhrâ tê mơdró tơniăn pơla péa pâ, hên pâ. {ă tơdroăng veăng k^ tơhrâ ki nếo, tâi tâng môi tiah EVFTA, CPTPP... kô pro xiâm ăm Việt Nam vâ po rơdâ, châ tê hên tơmeăm ăm mâu kong têa ê, hlối mơnhông ki dế tơ-[rê.

Nguyễn Hằng chêh

Gương tơplôu [ă tơbleăng