Tro chó a chêng, mê pro tơdroăng ki prôk lăm tơpá, rơpo\ng kơtiê, hriâm tâi lâm 9, Y Phăng Mlô, 26 hơnăm, ối a [uôn Jok, cheăm Êa Hđing, tơring }ư\ Mgar, kong pơlê Dak Lak athế pơtê hriâm, ối a hngêi kum dêi nâ tê têa kơtếo. Mâu rôh ki toh chôu, ngoh hmâ lo a tíu ki mơjiâng pro mâu kơ’lo ki vâ pêt mâu kế tơmeăm a chê hngêi, kơhnâ ngăn mâu ngế ki pro kơ’lo, pong kơ’lo.

Klêi kơ’nâi mê, Y Phăng tơmiât troh tơdroăng ki pêt mâu reăng pro mơnâ mâ ngăn, loăng ki le\m vâ tê. Ôh tá ai hlâu kơ’lo ki pêt, xuân ôh tá ai hên kơxo# liăn ‘no cheăng, ngoh hmôu pơ tơmiât xêh mâu kơ’lo ki pêt reăng, pêt loăng ăm dêi tơná, rế kơd^ng liăn ‘no hrê rế mơ’no dêi ivá ki rơkê ple\ng ‘na mâu túa pro ki le\m tiô túa tơmiât dêi tơná.

Vâ chê 1 hơnăm hmôu pơ tí tăng ‘nâi xêh [ă túa ki tơche\ng tơmiât pro kơ’lo, Y Phăng hiăng pro klêi mâu kơ’lo ki le\m, ngăn tơviah môi tiah kơ’lo um kơ’lo têa ki rơno\ng xo\n, um chêng kho\ng, pốu ki pêi báu [ă hên ki ê. Mâu kế tơmeăm ki ngoh mơjiâng pro châ hên ngế ‘nâi troh [ă tí tăng roê. Ngoh Y Phăng Mlô tối:

‘’Apoăng tơdroăng cheăng kố gá pá khât, malối cho ‘na kơxo# liăn ôh tá ai hên, tơdroăng ki hlê ple\ng xuân iâ. Kơ’nâi ti mê, peăng khu pơkuâ ngăn Đoàn droh rơtăm tơring ăm mung kơxo# liăn, sap ing mê tơdroăng cheăng kố hiăng châ tơniăn tâ. Á xúa kơxo# liăn kố tung tơdroăng ki roê mâu prêi, kơmăi poê, kơmăi hâng pơklep vâ pro kơ’lo [ă ‘mâi rơnêu tơnêi tíu vâ pro’’.

Hơnăm 2016, châ khu pơkuâ ngăn Đoàn droh rơtăm cheăm Ea Hđing hnê, Y Phăng pro đơn chêh tối tơdroăng tơmiât pơxiâm cheăng [ă châ Khu pơkuâ ngăn Đoân tơring }ư\ Mgar to\ng kum 20 rơtuh liăn mung sap ing Khu râng liăn pơxiâm cheăng. {ă kơxo# liăn ki kố, Y Phăng roê kế tơmeăm, prêi, hmốu [ă kơhnâ [ă tơdroăng cheăng ki pong kơ’lo, pro kơ-[ăng tăng [ă xi mong. Ngoh ối tí tăng tơ’nôm mâu túa kơ’lo ki le\m, tơviah mơnâ mâ ngăn, vâ pro tiô tơdroăng ki rơhêng vâ dêi mâu ngế ki tăng rôe.

Ngoh Nguyễn Văn Lanh, ngế pơkuâ môi tíu ki pêt reăng – loăng pro mơnâ mâ ngăn a pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak hiăng hên hdroh roê mâu kơ’lo xua Y Phăng pro ăm ‘nâi, bu tối troh túa tơmiât mê Y Phăng mơjiâng pro hiăng tiah mê hlối.

‘’Á hlo ngoh ôh tá hriâm ing mâu lâm ki hnê la ngoh kơhnâ tí tăng, kơhnâ pro mơnúa, pơtih drêng kong mêi môi tiah kố ngoh xuân ối pêi. Tơdroăng cheăng kố gá pêi [ă ko\ng, ôh ti xê pro [ă kơmăi. Ki dâi le\m mê xuân môi tiah hên ngế ki ê há la á hlo tiah kố ai tơdroăng ki kơhnâ tung rêm to kơ’lo ki ngoh mơjiâng pro’’.

Nôkố, rêm hâi Y Phăng tê dâng 4 – 5 to kơ’lo ki pêt mâu reăng, mâu loăng ki pro mơnâ mâ ngăn [ă yă sap ing 50 troh 600 rơpâu liăn rêm to kơ’lo, pro ai pơxúa ăm tơdroăng ki pêi lo liăn tơniăn rêm hơnăm dâng 50 rơtuh liăn.

Tung mâu rôh ki vâi kal vâ hên, tơmối pơkâ vâ roê hên lơ mâu kế tơmeăm ki mơjiâng pro ki kân, ngoh a thế mung tơ’nôm ngế ki pêi kum.

Ngoh Y Long K[uôr, kăn [o# tung khu pơkuâ ngăn Đoàn tơring }ư\ Mgar mơnhên tối, túa pơkâ pơxiâm pêi cheăng dêi Y Phăng ai tơdroăng ki tơmiât rơkê, tơná Y Phăng cho ngế rơtăm hdroâng kuăn ngo ai hên tơdroăng ki mơeăm.

‘’Y Phăng cho môi ngế rơtăm ki chó chêng, la ai tơdroăng ki mơ-eăm tơkâ luâ tung tơdroăng rêh ối [ă mơjiâng pro ai hên kế tơmeăm. Túa pơkâ kố ôh tá hriâm a mâu lâm ki lâi ôh mê ngoh hiăng tí tăng, hriâm [ối xêh ing mâu hlá mơ-éa lơ tung măng klêi mê kơchuâ chêh xêh mâu túa ăm tơtro [ă tơdroăng ki rơhêng vâ dêi mâu tơmối môi tiah dế nôkố tung kơchơ tê mơdró [ă troh nôkố, túa pơkâ kố hiăng mơnhông mơdêk hên.

{ă ngế rơtăm cho Y Phăng cho ngế rơtăm ki chó chêng mê tơná gá hiăng ai ivá mơ-eăm tơkâ luâ tung rêh ối mê tâi tâng mâu rơtăm ki ê a tơring, cheăm vâi xuân a thế hriâm [ối vâ xo ki mê pro ivá mơnhông mơdêk xo ah hmôi’’.

Troh nôkố, Y Phăng hiăng mơdrếo tâi kơxo# liăn che\n sap ing kơxo# liăn ki mung vâ pơxiâm cheăng dêi Khu pơkuâ ngăn Đoân droh rơtăm tơring. Ngoh dế tơmiât kô po rơdâ pêi cheăng kâ, tí tăng tơ’nôm tơdroăng cheăng, kum tăng cheăng pêi ăm hên ngế ki ê. Ngoh xuân hiăng hbrâ rơnáu hnê ăm mâu ngế ki lâi rơhêng vâ [ă rơhêng vâ hriâm pro kơ’lo vâ pêt mâu reăng, mâu loăng pro mơnâ ngăn.

Y Phăng tối, pơxiâm cheăng athế ai sap ing tơdroăng ki hâk vâ, [ă ngế ki ôh tá chó chêng tơvê ko\ng hiăng pá, mê ngế ki chó chêng môi tiah á kố xuân rế pá tâ. La bu kal ai tơdroăng ki hâk vâ [ă mơ-eăm, mê mâu tơdroăng xơpá ki lâi xuân kâi tơkâ luâ tâi [ă kô châ tơ-[rê.

H’Xíu H’Mok chêh

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng