VOV4.Xơ Đăng - Vâ kum mâu droh rơtăm ki hyông troăng vêh lĕm, pơtối tơrŭm tung kuăn pơlê, Khu pơkuâ ngăn Đoân droh rơtăm tơring MDrak, kong pơlê Dak Lak hiăng tơkŭm hên tơdroăng trâm mâ, hnê mơhnhôk, kum mâu droh rơtăm châ mung liăn vâ pêi cheăng kâ, tơniăn tung rêh ối.  Kơnôm ing mê, hiăng kum hên mâu droh rơtăm tơkâ luâ tơdroăng kơxiâp kơmêi, thế kơdo mơ-eăm hên tâ nếo.

Kơhnâ rak ngăn kơdrum plâi krui ngeăm ki nếo pêt hơnăm má 2, ngoh Nguyễn Thanh Tĩnh (28 hơnăm), a thôn 5, cheăm Čư̆ Prao, tơring MDrak, kong pơlê Dak Lak, hdrối kố nah, xua hơnăm ối iâ ôh tá tơmiât hlê plĕng, tro mâu vâi pú pơlông djâ pro mâu tơdroăng ôh tá tro mê drêng dế hriâm cheăng a pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, ngoh pro xôi tong kế tơmeăm, xua mê, ngoh hiăng tro kroăng phâk 3 hơnăm tơdế. Hơnăm 2019, klêi kơ’nâi tâi hâi khế kroăng phâk, ngoh vêh dêi ngi tơring ƀă túa tơmiât ki kơxiâp kơmêi. Châ rơpŏng hngêi ƀă khu kăn pơkuâ mơhnhôk, ngoh hiăng rế hía rế hơ’lêh túa tơmiât, khŏm mơ-eăm vêh lĕm sap ing apoăng.

Ngoh kơnôm dêi nôu pâ mung liăn vâ pêt 5 sào krui ngeăm tơvât ƀă krui xoàn ƀă plâi mit siam, chiâ tơ’nôm 3 to klôh păn ká ƀă tâi tâng ƀăng tơnêi vâ chê 1ha. Ngoh xuân châ Khu pơkuâ ngăn Đoân Droh rơtăm tơring MDrak kum péa to pu pái hdrê vâ păn, mơdêk pêi lo liăn. Ngoh Nguyễn Thanh Tĩnh hơ’muăn tối:

“Á hlo păn pu pái akố gá hôm, ai hên kế kâ ăm pu pái ƀă á xuân pro kơdroăng rông. Nôkố Khu pơkuâ ngăn Đoân tơring hiăng kum ăm á péa to pu pái mê á xuân ‘no tơ’nôm liăn vâ roê tơ’nôm to lâi to pu pái nếo vâ á păn mơnhông cheăng kâ, mơni kô tăng lo liăn tơ’nôm ăm tơná, ăm mâu vâi pú ki ê tơdjêp hlo, mâu droh rơtăm ki ê rơtế ai tơdroăng môi tiah á pêi pro ƀối”.

Diâp hdrê loăng plâi rơkuâ jí ăm mâu rơtăm ki hiăng vêh lĕm a tơring MDrak

Xuân tơmiât xúa 1ha tơnêi ki hiăng ai hlâu vâ pro kơdrum pêt loăng plâi kâ ƀă păn tơmeăm, ngoh Hồ Văn Hoàng, a thôn 20, cheăm Ea Riêng, tơring MDrak ăm ‘nâi, ngoh nếo klêi dêi hơnăm ối tung kroăng phak ƀă hiăng lo sap ing hơnăm nah. Mơ-eăm tơkâ luâ mâu tơdroăng kơxiâp kơmêi, ngoh khŏm mơ-eăm vâ mơnhông mơdêk cheăng kâ, pro kro mdrŏng ing têa kơxôu dêi tơná. Nôkố, ngoh hiăng pêt châ vâ chê 300 xiâm loăng plâi treăng kêt dro ƀă plâi rơkuâ chí. Ngoh xuân chiâ klôh rơdâ 3 sào vâ păn ká, pêi lo liăn.

Tơdroăng ki xơpá nôkố dêi ngoh Hoàng cho ôh tá ai bê liăn vâ pêi cheăng. ‘Nâi xúa tơdroăng ki rơhêng vâ dêi ngoh, Khu pơkuâ ngăn Đoân Droh rơtăm dêi tơring MDrak hiăng kum ăm ngoh mung 20 rơtuh liăn ôh tá xo liăn laih sap ing kơxô̆ liăn mung droh rơtăm pơxiâm vâ mơjiâng cheăng pêi, tiâ mơnhên troăng cheăng kâ tơtro vâ xo kế tơmeăm, hdrê ki iâ hâi hơ’lêh ăm mâu kế tơmeăm, hdrê ki ton hâi. Ngoh Hồ Văn Hoàng tối:

“Klêi mâu tơdroăng ki pêi pro ôh tá tro dêi tơná mê á xuân hiăng vêh lĕm tơrŭm ƀă kuăn pơlê, mơnhông cheăng kâ, pêi cheăng kâ, tơkâ luâ mâu tơdroăng ki xơpá mơ-eăm ƀlêi chiâng tung tơdroăng rêh ối dêi tơná. Á tơmiât xúa kơxô̆ liăn pêi cheăng tung túa pơkâ pêt hdrê loăng plâi kâ ƀă păn chu”.

Diâp kơxô̆ liăn pơxiâm vâ pêi cheăng vâ pro tơ’lêi hlâu ăm rơtăm ki hiăng vêh lĕm, vêh tơrŭm ƀă pơlê pơla

Nguyễn Thanh Tĩnh prếi Hồ Văn Hoàng cho 2 tung 4 ngế rơtăm hiăng vêh lĕm châ Khu pơkuâ ngăn Đoân Droh rơtăm tơring MDrak tŏng kum tung hơnăm kố. Tiô Ngoh Lê Tuấn Anh, kăn phŏ pơkuâ ngăn Đoân Droh rơtăm tơring, Kăn hnê ngăn Khu Droh rơtăm Việt Nam tơring MDrak, sap ing hơnăm 2014 troh nôkố, tơring MDrak hiăng kum ăm lối 50 ngế droh rơtăm ki hiăng vêh lĕm veăng tơrŭm ƀă pơlê pơla, ƀă mâu tơdroăng ki môi tiah ăm mung liăn ôh tá xo liăn laih lơ châ mung liăn ki kơjo kum, tŏng kum hdrê loăng pêt, mơnăn păn.

Tơkŭm po mâu rôh trâm mâ tơpui tơno, tối ‘na tơdroăng ki rơkê plĕng tung pêi cheăng kâ, mơnăn mơnoâ vâ droh rơtăm trâm mâ, hriâm ƀối ing dêi rơpó. Ing mê, mơhnhôk mâu mâu droh rơtăm rế hía rế tơkâ luâ mâu tơdroăng ki tơxiâp kơmêi ƀă kơdroh tah mâu tơdroăng tơpui tối ôh tá tro dêi pơlê pơla vâ mơ-eăm, pro kro mơdrŏng.

“Má môi cho kum mâu vâi pú vâ mâu vâi pú pôi tá kơxiâp, kơmêi, vêh tơrŭm ƀă pơlê pơla. Má péa, cho tơbleăng mâu vâi pú vâ pro tơdroăng ki vêh tối tơbleăng ăm mâu rơxông hơnăm ối nếo pôi tá pêi pro mâu tơdroăng ki péa ngế ki tối a kơpêng mê âi pro. Tung la ngiâ ah, Khu ngăn droh rơtăm Việt Nam tơring pơtối tơkŭm po mâu rôh tơpui tơno, tối tơbleăng tơdroăng ki rơkê plĕng rơtế ƀă mâu vâi pú. Mơjiâng môi tôh tơrŭm mơnhông mơdêk cheăng kâ pơla mâu vâi pú droh rơtăm, tơdjêp mâu vâi pú droh rơtăm ki hiăng vêh lĕm tung tơdroăng cheăng vâ rơtế pêi pro tro mâu tơdroăng cheăng dêi Đoân tung la ngiâ”.

Tiô mơnhên tối dêi Khu pơkuâ ngăn Đoân Droh rơtăm tơring MDrak, sap ing mâu tơdroăng cheăng tŏng kum, hên droh rơtăm ki hiăng vêh lĕm a tơring hiăng mơ-eăm, kơhnâ veăng tung mâu khu tơrŭm đoân, hô̆i ƀă mơ-eăm hriâm, rơnêu pât, chiâng mâu ngế ki cheăng kâ kơhnâ rơkê. Ai mâu droh rơtăm ki ‘nâ hiăng vêh lĕm klêi kơ’nâi hriâm pât dêi hiâm mơno ƀă mơ-eăm hiăng châ mot Đảng, chiâng mâu ngế ki djâ troăng ahdrối ‘na khŏm mơ-eăm ƀă ivá mơ-eăm ăm hên droh rơtăm ki ê hriâm ƀối.

Kơnôm mê hiăng mơdêk châ tơƀrê, mơhnhôk ăm hên ngế rơtăm ki hiăng vêh lĕm khŏm mơ-eăm, tơkâ luâ mâu tơdroăng pêi pro ôh tá tro vâ pêi lĕm sap ing apoăng.

H’Xíu H’Mok chêh

Katarina Nga tơplôu ƀă tơbleăng