Rơmêt ‘măn dêi tơmeăm djâ pơtroh a hngêi ối nếo, rơpŏng nâ H’Bion Ƀyă, ối a ƀuôn Ea Sar, cheăm Ea Sar hâk phiu tơpui tối ro ‘nâng. Nâ H’Bion ai tối tiah kố, 13 hơnăm hdrối mê hía nah, môi rơpŏng ai 4 ngế kố rêh ối pơchí dêi pó tung môi toăng hngêi ki hâ ho ai dâng 20 met karê mê pá puih păng ‘nâng. Ki pói rơhêng vâ ai môi hngêi kân rơdâ tâ, prế on veăng hiăng tơmiât sap ing ton tĭn nah, sap hơnăm kố troh hơnăm ki ê la xuân tá hâi teăm kâi châ chiâng pro xua tơdroăng rêh kâ ối trâm hên xahpá. Drêng ‘nâi tơnêi têa ai hbru gum liăn mơjiâng pro hngêi, prế on veăng nâ hiăng pơtê tơdroăng lăm pêi cheăng ăm vâi, ối a hngêi veăng mơjiâng pro hngêi trăng. Kơnôm tiah mê, on veăng nâ khoh châ ai hngêi trăng ki kân krá lĕm tiah nôkố:

“Nôkố châ tơnêi têa hbru gum hngêi ối, on veăng á hmiân tuăn pêi cheăng, tơkuăm mơnhông pêi cheăng kâ, vâ hluăn ing kơtiê xahpá’’.

Rơtế ƀă tơdroăng hơniâp ro ai hngêi ối klêi kơ’nâi 13 hơnăm ối tung hngêi pơtân, nâ H’Mah Mlô, ối a thôn 6, cheăm Ea Sar, tơring Ea Kar ai tối tiah kố: on veăng nâ lăm pêi cheăng vâi plâ hơnăm xuân ôh tá bê kơxô̆ liăn vâ rêh kâ ối ƀă ăm dêi kuăn lăm hriâm mê ôh tá khên tơmiât tơdroăng kô châ mơjiâng hngêi ối krá lĕm. La tơdroăng ki ôh tá khên tơmiât mê, nôkố hiăng chiâng ai păng ‘nâng, kơnôm 44 rơtuh liăn dêi Tơnêi têa hbru kum ƀă 40 rơtuh cho liăn ki mung ing Hngêi rak liăn gum mơngế kơtiê pơlê pơla. Drêng hiăng ai hngêi ối krá tơniăn, tơdroăng rêh ối dêi rơpŏng nâ H’Mah Mlô môi tiah mot tung hneăng rêh ối ki nếo:

“Hdrối nah, on veăng má bu ối tung hngêi tâl loăng ki hmâ tro kơmuâ kâ hrê, kong mêi xi kơchoh xuân ôh tá ‘nâi pro ti lâi. Ing roh ki châ khu kăn pơkuâ ăm pro hlá mơ-eá tŏng gum mê on veăng má hiăng ai tơdroăng rêh ối chía tơniăn tâ, kơhnâ pêi cheăng kâ ƀă kuăn ‘nĕng pơrá châ lăm hriâm tâi tâng”.

Pêi pro tiô tơdroăng Tơkêa bro kơxô 1, Tơdroăng cheăng xiâm Tơnêi têa 1719, hơnăm 2023, cheăm Ea Sar châ mơjiâng 36 toăng hngêi ăm mâu rơpŏng kơtiê cho hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế. Troh nôkố, mâu toăng hngêi ki mê pơrá hiăng châ pêi pro klêi, kuăn pơlê hiăng châ mot ối dêi. Tiô pôa Văn Đình Thìn, Kăn hnê ngăn Vi ƀan cheăm Ea Sar tối, klêi kơ’nâi mơjiâng pro klêi hngêi ối ăm mâu rơpŏng kơtiê, cheăm dế pơtối pêi pro mâu tơdroăng ki pơtối gum xing xoăng tơnêi ối ăm 44 rơpŏng ki tá hâi ai tơnêi ối a cheăm kố.

“Pêi pro tiô tơdroăng ki xing xoăng tơnêi ối ăm mâu rơpŏng châ gum tiô tơdroăng tơkêa bro kơxô̆ 1 cheăm hiăng chêh xo, chêh ‘măn tung hlá mơ-éa. Dế nôkố, cheăm ôh tá ai tơnêi ki lâi mê la ngiâ kố ah kô ai troăng hơlâ ki tŏng gum ăm mâu rơpŏng ki mê châ mung liăn rôe tơnêi”.

Tơdroăng tơkêa bro kơxô̆ 1 tung tơdroăng 1719, kong pơlê Dak Lak hiăng mơ’no châ lối 91 rơtal liăn vâ pêi pro tơdroăng ki tŏng gum ‘na tơnêi ối, tơnêi pêi chiâk ƀă têa ki ôu hum roh jíu ăm mâu rơpŏng hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế. Tung mê tơring Ea Kar cho môi tung mâu tơring ki preăng ai dêi kong pơlê châ pêi pro tro tiô pơcháu, ai 150 rơpŏng hiăng ai hngêi ối, 629 rơpŏng châ xúa têa krúa. Hnoăng cheăng hbru gum tơnêi ối, tơnêi chiâk deăng tơring xuân dế châ thăm mơdêk pêi pro tơdrêng, khŏm pêi klêi tung hơnăm 2024 kố ah.

 Pôa Nguyễn Đăng Kai, Kăn phŏ ngăn hdroâng kuăn ngo tơring Ea Kar tối ăm ‘nâi, vâ pơkâ pêi pro tơƀrê tơdroăng Tơkêa bro kơxô̆ 1 dêi tơdroăng 1719, klêi kơ’nâi ai tơdroăng pơkâ ƀă ai tơdroăng hnê tối dêi Khu xiâm pơkuâ hnê ngăn Đảng tơnêi têa, kong pơlê, mê Ƀơrô kố hiăng tối tơbleăng ăm Vi ƀan hnê ngăn tơring pơkâ mâu hnoăng cheăng vâ pêi pro; tối tơbleăng, hnê mơhno mâu cheăm, pơlê kân séa ngăn, chêh xo inâi, pro ki xiâm vâ kĭ, tâk tăm pŏng tŏng gum ăm mâu rơpŏng ki tơtrro tiô pơkâ. Tơdrêng amê, hnối thăm mơdêk hnoăng cheăng hnê tối vâ mơjiâng troăng hơlâ ki kuăn pơlê hlê plĕng ƀă vâ môi tuăn.

“Hdrối vâ pêi pro tơdroăng kố ngin hiăng pơkâ chêh tối tung hneăng hôp ƀă  pêi pro ti lâi vâ ga tơtro khât tung tơdroăng ki ai păng ‘nâng, pơcháu tro mơngế ki pơkuâ hnoăng cheăng ƀă pêi pro tro tiô pơcháu, tro tiô luât pơkâ. Ƀă drêng hiăng mơ’no mâu tơdroăng pơkâ ki nhên mê, mê tơkéa vâ tối mâu khu râ, kơvâ cheăng, kơ koan, mâu ngế ki châ pơkuâ ngăn mê pơrá vâ môi tuăn. Ing tơdroăng pơkâ kố mê cho khŏm châ ƀlêi chiâng”.

Kơnôm ing tơdroăng ki pêi pro kơhnâ, kơtăng khât dêi khu pơkuâ ngăn ƀă  mâu kơ koan ki ai tơdjâk, lối hrĭng rơpŏng kơtiê, vâ chê kơtiê ối tung kơpong hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế kuăn ngo, kong ngo dêi tơring Ea Kar, kong pơlê Dak Lak hiăng ai hngêi ối, tơniăn ăm tơdroăng rêh kâ ối, veăng kum pơlê cheăm thăm mơdêk tơdroăng kơdroh kơtiê, tơniăn tơdroăng rêh kâ ối pơlê pơla.