A rôh hôp pơlê tiah hmâ dêi pơlê Khung Nhung, cheăm Quản Bạ, ngế ki pơkuâ pơlê rah xo hâi khế hôp pơlê cho a 19 chôu 30 phut kong măng ƀă nâl ki xúa tung rôh hôp pơlê cho nâl hdroâng kuăn ngo akố. Mê cho troăng hơlâ ki tro má môi vâ khu kăn pơkuâ tơkŭm tŭm kuăn pơlê tung pơlê vâ hnê tối tơdroăng kal, tơdrêng a mê, kố xuân cho tơdroăng ki vâ tơmâng mâu rơkong tơpui tối, vêh tơbleăng sap ing kuăn pơlê troh ăm rêm râ pơkuâ.

Jâ Cư Thị Sông, kuăn pơlê a pơlê Khung Nhung, cheăm Quản Bạ veăng hôp a rôh hôp kố ăm ‘nâi: “Kơnôm ai hôp pơlê, rêm ngế pơrá châ ‘nâi ki tơtro dêi mâu troăng hơlâ pơkâ dêi Tơnêi têa vâ mơhnhôk pêi pro pro ƀối. Xuân kơnôm ing tơmâng hnê tối mê kuăn pơlê ‘nâi túa ki pêi cheăng kâ nếo vâ mơjiâng pơlê phâi tơtôu tơniăn lĕm”.

Xuân môi tiah hên ngế hdroâng kuăn ngo ki ê a pơlê Khung Nhung. Maluâ tá hâi ‘nâi hên ‘na nâl tơpui ƀă tơdroăng ki hriâm tâp, la ƀă tơdroăng ki rơhêng vâ pro kro mơdrŏng tung hiâm mơno, klêi kơ’nâi hên rôh veăng hôp a mâu rôh hôp pơlê ƀă châ hmâng ngế ki pơkuâ pơlê, ngế ki pro phŏ pơkuâ pơlê tối ‘na túa ki pro kro mơdrŏng. Ngoh Lý Tà Bâu a pơlê Trúc Sơn, cheăm Quản Bạ hiăng khên tơnôu troh Vi ƀan hnê ngăn cheăm vâ tăng ‘nâi túa pơkâ pêi kế tơmeăm, hluăn ing kơklêa kơtiê.

A cheăm, ngoh Bâu châ kăn ƀô̆ cheăm tiâ mơnhên, hnê mơhno túa ki tăng ‘nâi ing Internet a kơmăi tĭnh, ăm ngoh mâu tơdroăng ki tơtro vâ tăng ‘nâi mâu tơdroăng ki kal ki tơná vâ ‘nâi plĕng, klêi kơ’nâi ôh tá hlê plĕng ki apoăng, ngoh Bâu hiăng phiu ro drêng ‘nâi troh mâu tơdroăng ki tơbleăng tơdroăng kal ‘na mâu túa pơkâ păn pu pái hriâm xo ing măng Internet.

“Rơpŏng á rơhêng vâ mơnhông păn pu pái. Á tâng mâu vâi pú ki rêh ối tâ tá á tối a cheăm peăng ‘na tá ai túa pơkâ păn tơmeăm ing trang kơmăi tĭnh mê, á lăm troh a cheăm êng kăn ƀô̆ cheăm mê gá ăm á mot ngăn tung kơmăi mê á hlo tơƀrê mê á xuân rơhêng vâ ngăn klêi mê á vêh mơnhông păn pu pái hdrê môi tiah a kơmăi tĭnh”.

Tiô ngoh Lệnh Thế Tú, kăn ƀô̆ pơkuâ mơjiâng thôn pơlê nếo cheăm Quản Bạ, tơring Quản Bạ, kong pơlê Hà Giang, sap ing ngoh xo dêi hnoăng cheăng pêi a cheăm, ngoh hmâ châ xo tơdroăng ki pơkâ thế sap ing kuăn pơlê ăm vâi ngăn mâu túa pơkâ păn tơmeăm tơƀrê a kơmăi tĭnh. Ngoh Tú hlo vâi krâ nhŏng o hdroâng kuăn tung cheăm maluâ tá hâi hlê plĕng tung tơpui kâ la vâi đi đo ai tơdroăng ki rơhêng vâ mơ-eăm hluăn ing kơklêa, hluăn ing kơtiê. Xua mê, hmâ rêm rôh ai kơbố pâ thế ngoh po kơmăi tĭnh ăm ngăn, ngoh pơrá hâk vâ hnê mơhno vâi krâ nhŏng o túa ki xúa, tăng po Internet.

Hà Giang cho môi tung mâu kong pơlê kơtiê má môi dêi lâp tơnêi têa, tơdrêng a mê xuân cho kong pơlê ki ai troh 22 hdroâng kuăn ngo vâ chê 800 rơpâu ngế, tung mê lối 90% cho hdroâng kuăn rêh ối lối 2 rơpâu thôn, pơlê. Ƀă tơnêi tơníu xơpá, khôi túa tơlá hmâ rêh ối hmâng vâ, a mâu kơpong ngo a ‘ngêi, mê tơdroăng ki tơbleăng tơdroăng kal troh kuăn pơlê di đo cho tơdroăng ki xơpá ƀă mâu kăn ƀô̆ a cheăm tơring.

Pôa Thào Thái Tâm, teăng mâ Vi ƀan hnê ngăn cheăm Quản Bạ ăm ‘nâi:

“Tung mâu hơnăm hdrối, hnoăng cheăng hnê tối a cheăm tơring dêi cheăm Quản Bạ châ tơmâng ngăn khât, malói cho ƀă tơdroăng ki hnê tối tơdrêng. Ƀă tơdroăng ki hnê tối tơdrêng, ngin xoăng hnoăng cheăng ăm khu râ, kơvâ cheăng, rêm râ tơrŭm ƀă Vi ƀan Măt trâ̆n Tơnêi têa cheăm hnê tối tơdrêng troh a mâu thôn, mâu rơpŏng. Ƀă tơdroăng ki hnê tối ki ôh tá tơdrêng, mê ngin hnê tối a loa dêi cheăm troh mâu thôn”.

Tơdroăng ki hnê tối ing rơ’jíu ki xiâm dêi kơpong, cho xúa nâl tơpui, ngăn tung khôi túa tơlá dêi cheăm tơring vâ rah xo tơdroăng ki hnê tối, pro hơ’lêh ki hlê plĕng ăm hdroâng kuăn ngo kơtiê a mâu tíu ki a ‘ngêi. La, vâ mâu ngế ki pêi dêi hnoăng cheăng hnê tối ai tŭm tơdroăng, châ tơdroăng tơbleăng ki tơdrăng, teăm tơdrêng, mê cho hnoăng cheăng, xuân cho hnoăng cheăng pôu râng dêi mâu kơ koan rak ngăn a rêm râ dêi Hà Giang.

Pôa Nguyễn Văn Hưng, kăn phŏ pơtâng tối tơdroăng kal Khu pơkuâ ngăn Đảng Hà Giang ăm ‘nâi:

“Kong pơlê Hà Giang dế pơtối ‘no liăn tŏng kum ăm mâu tíu pêi cheăng vâ pro tiah lâi ăm tơdroăng ki hnê tối sap ing thôn tiô túa ki tơƀrê ƀă xuân hiăng pơkâ thế ƀă Chin phuh, Tơnêi têa pơtối ai tơdroăng ki tơmâng ngăn Hà Giang ‘no liăn mơjiâng bro kế tơmeăm vâ ăm hnoăng cheăng hnê tối tơdroăng kal thôn pơlê xuân môi tiah hnoăng cheăng tối tơbleăng tơdroăng kal ‘na tơnêi tíu rế hía rế tơƀrê tâ”.

Vâ ‘mâi mơnhông mâu tơdroăng xơpá, khu kăn pơkuâ rêm râ, malối cho mâu tíu pêi cheăng tối tơbleăng tơdroăng ing troăng rơ’jíu um tơvi kong pơlê Hà Giang xuân hiăng xúa kơtăng vâ mâu ngế cheăng, kế tơmeăm ki hiăng ai hlâu, pêi pro hơ’lêh tơdroăng hnê tối dêi cheăm, tơring ƀă tơdroăng ki xúa mâu tơdroăng hnê tối ki hên túa.

Pakĭng mê, môi troăng hơlâ xuân hiăng châ Hà Giang ngăn nhuô̆m, mê cho tơrŭm ƀă mâu khu lêng kring vế tơniăn ki pêi cheăng a tơkăng kong vâ tối tơbleăng tơdroăng kal tro, tơdrăng, teăm tơdrêng troh kuăn pơlê.