VOV4.Xơ Đăng - Tung khế 4, Khu râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kong pơlê Kon Tum tơrŭm ƀă Hngêi rak liăn Bưu điện Liên Việt ƀă mâu kong pơlê tơring cheăm pêi pro tơdroăng mơhá liăn hnoăng liăn rak ngăn kong ƀă mâu khu tơrŭm, mâu ngế ing tài khoản Hngêi rak liăn a tíu ăm liăn, hlối lăm troh a mâu cheăm, hơngế hơngo ăm tơná vâi liăn vâ tơniăn teăm tơdrêng, tơ’lêi, tơdrăng, tơniăn ƀă hlối tơ-brê. Tơdroăng kố hiăng veăng pơtối rak vế ki tơ-brê dêi luât pơkâ mơhá liăn ăm hnoăng rak ngăn kong ƀă tơdroăng rak ngăn kong ƀă mơnhông pêt kong tung kong pơlê Kon Tum.

Tung péa hâi lơ 12 ƀă 13/4, Khu râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kong pơlê Kon Tum tơrŭm ƀă Hngêi rak liăn Bưu điện Liên Việt tơkŭm mơhá liăn ăm kuăn pơlê ki rak ngăn kong hơnăm 2021 ăm mâu rơpŏng hngêi, mâu ngế ki châ Tơnêi têa pơcháu tơnêi, pơcháu kong a cheăm Đăk Pơxi tơring, Đăk Hà. Tung rôh mơhá liăn mê, ai 463 rơpŏng kuăn pơlê, mâu ngế dêi cheăm Đăk Pơxi châ xo liăn klăng tro rôh kuăn pơlê kal rôe phon, rôe hdrê loăng plâi pêt mê ngế ki lâi xuân phiu ro.

Ngoh A But, pơlê Đăk Rơ Wang ăm ‘nâi:

“Hngêi a rak ngăn 10ha. Kơxô̆ liăn tung mê ai 8 rơtuh 81 rơpâu liăn. To lâi hơnăm hdrối kuăn pơlê lăm a tơring xo. Nôkố ăm hlối a cheăm, tơ’lêi ‘nâng vâi krâ nhŏng o ôh tá êa lăm prôk troh a tơring. Liăn rơpŏng hngêi a xúa dêi tung hngêi, ki ‘nâ rôe pơkeăng xôh nhâ pôm loăng, xôh nhâ tung chiâk  kơphế. A mơnê tơnêi têa hên ‘nâng’’.

A cheăm Đăk Pơxi, tơring Đăk Hà, ai 463 rơpŏng ƀă 5 khu kuăn pơlê tung thôn châ Tơnêi têa pơcháu tơnêi, pơcháu kong vâ rak ngăn kong. Tung tâi tâng tơnêi 4.800 ha kong tung cheăm ai lối 4.300 ha kong châ mơhá liăn ăm hnoăng râk ngăn ƀă kơxô̆ liăn lối 4 rơtal liăn. Kơnôm ai tơrŭm tro pơla Khu râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kong pơlê Kon Tum, Hngêi rak liăn Bưu điện Liên Việt ƀă mâu kăn cheăm, mê tơdroăng mơhá liăn ăm mâu rơpŏng kuăn pơlê, mâu ngế tơ’lêi hlâu, hlối rĕng; ai veăng ngăn nhên dêi rêm pâ, tơniăn ‘na liăn ăm tro mơngế ki tơxâng châ xúa.

Ngoh Trần Duy Khoa, Ngế cheăng dêi hngêi rak liăn Bưu điện Liên Việt a kong pơlê Kon Tum, ăm ‘nâi:

“Nôkố peăng Hngêi rak liăn ai túa ăm liăn ing tài khoản theh dêi Hngêi rak liăn mê cho môi. Má péa, ăm liăn tơdrêng a kŏng, tơrŭm ƀă Liăn ‘măn kơdĭng rak ngăn kong ƀă Vi ƀan hnê ngăn cheăm ăm tơdrêng tơná kuăn pơlê. Ki hên mâu rơpŏng kuăn pơlê xuân ai tài khoản theh mê tơdroăng ăm liăn xuân tơ’lêi hlâu, la ki tơ’lêi hlâu tâ mê hngêi rak liăn xuân hiăng tơrŭm ƀă Khu râng liăn  ƀă Vi ƀan troh ăm tơdrêng vâ tơ’lêi ăm mâu rơpŏng kuăn pơlê tâ’’.

Pôa Nguyễn Hoàng Quốc Anh, Ngế pơkuâ ƀơrô ăm liăn dêi tơring Sa Thầy, Hngêi rak liăn Bưu điện Liên Việt ki ai tíu pêi cheăng a Kon Tum tối, hngêi rak liăn kố đi đo pro tơ’lêi hlâu ăm kuăn pơlê tung tơdroăng xo liăn rak ngăn kong:

“A mâu tíu kơpong kuăn pơlê ối a hơngế ngin ai rơxế tơdah chơ mâu kăn ƀô̆ mâu ngế pêi cheăng troh a tíu ăm mâu rơpŏng kuăn pơlê mê châ xo dêi liăn tơdrêng ƀă ăm hlối amê. Ƀă mâu cheăm ki achê, kơtăn mâu cheăm mê vâ troh a Ƀơrô ăm liăn dâng 20km mê ngin ăm liăn tơdrêng a Ƀơrô ki mê. Liăn Rak ngăn kong peăng khu râng liăn hiăng ăm tâ tung tài khoản ăm kuăn pơlê, la lâi kuăn pơlê ai chôu vâ xo dêi vâi lăm xo xêh’’.

Tiô pơkâ dêi Khu râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kong pơlê Kon Tum, tơdroăng mơhá liăn rak ngăn kong hơnăm 2021 ăm mâu  rơpŏng kuăn pơlê mâu ngế, khu kuăn pơlê tung thôn châ ăm klêi tung khế 4/2022. Tâi tâng kơxô̆ liăn ăm lối 307 rơtal liăn, tơ’mô ƀă tâi tâng 378.000ha kong ăm liăn mơhá. Vâ tơ’lêi hlâu ăm kuăn pơlê a kơpong hơngế hơngo, kơpong hdroâng kuăn ngo, ai 24 to cheăm dêi 6 tơring, mê cho: Đăk Glei, Ngọc Hồi, Đăk Hà, Tu Mrông, Kon Rẫy, Kon Plông châ khu Râng liăn ƀă Hngêi rak liăn tơrŭm ƀă hlối lăm ăm liăn kuăn pơlê a tíu pêi cheăng dêi Vi ƀan mâu cheăm. Nâ Nguyễn Hoàng Phi Yến, Ƀơrô tơrŭm cheăng, Khu riân ngăn liăn, Khu râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kong pơlê Kon Tum, ăm ‘nâi tơdroăng mơhá liăn ăm hnoăng rak ngăn kong châ pêi pro ƀă troăng rơhlâ pro tơ’lêi hlâu ăm kuăn pơlê ƀă khu kuăn pơlê:

“Tơdroăng ăm liăn tâ ing tài khoản Hngêi rak liăn ăm mâu rơpŏng kuăn pơlê mâu ngế kuăn pơlê, khu kuăn pơlê tung thôn tơniăn tơdrăng. Pakĭng tơdroăng Khu râng liăn ăm tâ ing tài khoản Hngêi rak liăn mê Khu râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong tơrŭm ƀă Hngêi rak liăn Bưu điện Liên Việt ƀă mâu kăn kong pơlê tơring lăm troh a cheăm vâ ăm tơná mâu rơpŏng hngêi mâu ngế, khu kuăn pơlê tung thôn liăn. Ing tơdroăng lăm ăm liăn mê, Khu râng liăn mơhá hnoăng rak ngăn kong xuân hnê tối ăm mâu rơpŏng kuăn pơlê mơdêk ki hlê plĕng tung tơdroăng rak ngăn kong ƀă xúa liăn ai pơxúa tâ’’.

Kŏng ti pêi cheăng tiô rơnó môi khu rak ngăn kong Đăk Tô dế ai 24.000 ha kong ối tung khu xing xoăng ƀăng kong vâ rak ngăn kong. Roh tơpui tơno dêi Ngế chêh hlá tơbeăng chêh ‘na kong ƀă pôa Vũ Văn Cương, Kăn phŏ pơkuâ Kŏng ti pêi cheăng tiô rơnó môi khu rak ngăn kong Đăk Tô kơ’nâi kố kô mơnhên tâ ‘na tơdroăng mơhá hnoăng liăn rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kŏng ti ƀă khu rơpŏng ƀă pơlê pơla tơdah pơkuâ rak ngăn kong.

-Ô pôa roh mơhá hnoăng liăn rak ngăn kong kố cho roh má to lâi tung hơnăm 2022?

Tiâ: Nôkố cho mơgêi tơkêa hơnăm 2021 xuân môi tiah ăm vâi krâ kuăn pơlê xo hdrối kơxô̆ liăn tơkêa pơháu tơdah rak ngăn kong hơnăm 2022 tiô pơkâ mơgêi mâu kơxô̆ liăn xo, mơ’no dêi Khu pơkuâ râng kơxô̆ liăn mơhá hnoăng rak ngăn ƀă mơnhông pêt kong dêi kong pơlê. Kŏng ti ai pơkâ mơhá liăn tiô hâi, chôu inhên hôp vâi krâ kuăn pơlê mơnhên tơdroăng pơkuâ rak ngăn kong hlối mơhá hnoăng liăn ăm vâi krâ kuăn pơlê hlối. Ngin mơhá tơdrêng ƀă kơxô̆ liăn a ngân ăm vâi krâ kuăn pơlê xua akố kơmăi xo liăn tá hâi ai, tá hâi pro troh mâu cheăm, mâu thôn pơlê. Ngin tơrŭm ƀă khu râ kăn pơkuâ cheăm, Vi ƀan cheăm mơhá liăn’’.

-Vâ kơxô̆ liăn mơhá hnoăng rak ngăn kong troh tro kŏng mơngế ki veăng pơkuâ rak ngăn kong mê pó ai mâu troăng pêi môi tiah lâi vâ mơhá liăn ăm tơtro má môi, teăm tơdrêng má môi?

Tiâ: Ahdrối vâ mơhá liăn ngin ngăn tiô tơkêa kĭ ƀă khu rơpŏng ƀă pơlê pơla tơdah rak ngăn teăng mâ cho kăn pơkuâ thôn ƀă Kăn pơkuâ Chi ƀô̆. Drêng tơkŭm mơhá liăn ngin tơbleăng tơdrăng, tơkŭm hôp pơlê pơla tơdah rak ngăn kong, khu rơpŏng tơdah tơbleăng tơdrăng roh kố châ mơhá hnoăng liăn ki kơnâ to lâi, tơdah to lâi ing mê mâu kăn pơkuâ thôn, khu rơpŏng kô tơkŭm po hlối tung roh hôp mê. Roh hôp tơbleăng tơdrăng kơxô̆ liăn mâu tơdroăng pơkuâ rak ngăn kong to lâi, kuăn pơlê châ mơhá to lâi tung tơdroăng pêi pro pơkuâ rak ngăn kong, liăn hnoăng tơdah rak ngăn kong’’.

-Tiah hmâ tung roh mơhá liăn rak ngăn kong ăm khu rơpŏng ƀă pơlê pơla môi tiah mê pó ai troăng pơtâng tối lơ hnê mơhno klâi ăm kuăn pơlê, ăm pơlê pơla vâ vâi xúa kơxô̆ liăn rak ngăn kong kố châ tơƀrê má môi?

Tiâ: Kơxô̆ liăn pơkâ mơhá rak ngăn kong kố cho kơxô̆ liăn Kŏng ti mơhá ăm kuăn pơlê ƀă xiâm kối apoăng cho kum ăm tơdroăng pơkuâ rak ngăn kong. Mê cho kơxô̆ liăn mơ’no dêi Kŏng ti đi đo mơhnhôk. Ki má péa, cho mơhnhôk vâi krâ kuăn pơlê rôe hdrê pêt, mơnăn păn, mâu tơmeăm pêi chiâk deăng kum pêt mơjiâng tơmeăm, kơ’nâi mê nếo troh tơdroăng tơdjuôm dêi thôn pơlê, kơjo ăm pêt mơjiâng tơmeăm tăng cheăng pêi ăm kuăn pơlê tung thôn’’.

-Roh mơhá liăn rak ngăn kong kố drêng tá hâi troh hâi pôe xo báu xuân môi tiah hbrâ ăm roh pêt mơjiâng tơmeăm ki nếo. Tiô pôa liăn ki pơlê pơla, kuăn pơlê tơdah châ kố kô kum pơxúa môi tiah lâi ăm kuăn pơlê tung tơdroăng tơniăn kế kâ, tơmeăm kâ drêng tá hâi troh rơnó pôe xo báu xuân môi tiah tung tơdroăng hbrâ hdrê pêt, mơnăn păn ăm rơnó pêt nếo?

Tiâ: Drêng kố ƀă tíu Kŏng ti pro hngêi pêi cheăng ki hên kuăn pơlê ôh tá ‘nâi pêi lo liăn ing lâi, xua mê roh mơhá hnoăng liăn rak ngăn kong roh kố kum vâi krâ kuăn pơlê tung pêt mơjiâng tơmeăm ƀă tơdroăng rêh ối rêm hâi. Ngin tơmiât drêng kố cho châ tơƀrê. Má péa, mâu tơdroăng rak ngăn kong apoăng hơnăm cho hên xua mê xuân kal kơxô̆ liăn vâ kuăn pơlê lăm pêi tơdroăng séa ngăn, lăm ngăn klêi mê hbrâ mơdât on chếo dêi Kŏng ti tung roh kố. Roh kố ngin mơhá ai péa tơdroăng ki xiâm: Má môi, cho thăm pơkuâ rak ngăn kong. Má péa, cho kum ăm kuăn pơlê tah lôi mâu tơdroăng pá puât tung pơla a Tây Nguyên khế 3, khế 4 kố vâi krâ kuăn pơlê ôh tá ‘nâi tăng liăn u lâi’’.

-Nôkố a kŏng ti dế tơrŭm ƀă to lâi khu rơpŏng ƀă pơlê pơla pơkuâ rak ngăn kong. Ƀă pôa mơnhên môi tiah lâi ‘na tơdroăng châ tơƀrê tung pơkuâ rak ngăn kong dêi Kŏng ti?

Tiâ: Akố ngin ai tơkêa ƀă 40 pơlê pơla ƀă 86 roh khu rơpŏng. Châ tơƀrê tơdroăng pơkuâ rak ngăn kong châ mơdêk nhên. Má môi, cho hlê plĕng dêi kuăn pơlê ‘na tơdroăng rak ngăn kong tơdjuôm dêi khu cheăng kal kí tung mê kuăn pơlê pôu râng hnoăng cheăng ki xiâm. Má péa nếo, ing pơkuâ rak ngăn kong kố mê tơdroăng pơkuâ rak ngăn kong păng ‘nâng ƀă châ mơdêk. Ƀă khu cheăng dêi Kŏng ti mê ôh tá kâi rak ngăn tâi tâng ƀăng lối 30.000 ha mê thế kơnôm ing kuăn pơlê vâ rak ngăn. Ƀă tơdroăng veăng kum dêi kuăn pơlê ing apoăng hơnăm 2022 troh nôkố ôh tá ai môi roh pro xôi luât ‘na kong tung kơpong kong rak ngăn. Châ tơƀrê nhên khât. Má pái, ing mê xuân kum tăng cheăng pêi ăm kuăn pơlê, mê cho ‘na tơdroăng cheăng kâ. ‘Na pơlê pơla kuăn pơlê akố xuân pêt mơjiâng tơmeăm, pêi chiâk deăng cho ki xiâm xua mê mâu tơdroăng ki kơnâ ki vâi châ xo cho a kong, ing kong mê cho hên tơmeăm, ôh tá kâi riân ƀă liăn ôh’’.

-Pâ mơnê kơ pôa Vũ Văn Cương, Kăn phŏ pơkuâ Kŏng ti pêi cheăng tiô rơnó môi khu rak ngăn kong Đăk Tô hiăng mơdoh chô ăm roh tơpui tơno kố!

Khoa Điềm chêh

Gương - A Sa Ly tơplôu ƀă tơbleăng