VOV4.Xơ Đăng - Tơdroăng rêh ối dêi vâi krâ nhŏng o a mâu thôn, pơlê a Dak Lak dế hlo tơniăn mê kơdrâ chiâng xâu rơ-iêo xua “tơnêi to kơnâ”. Ƀă mơni vâi krâ nhŏng o kô trâm tơdroăng ki tơxup tơbriât tơnêi, pơsăm tối hên mâu tơdroăng ki tơvâ tơvân, xơpá ôh tá chiâng tui. Tơdroăng kơxo ah, ngin kô tơbleăng hneăng má 2 ai inâi “Ôh tá hlê plĕng ƀă rĕng loi kơ vâi, pơlê, cheăm tro hlôp tơdroăng ki vâi pơlông”.

Hên rơpŏng hngêi khĕn kơdeăn tơdroăng hnê mơhno, pơkuâ kơtăng, pêi tơdroăng ki kal, ki xiâm dêi Chin phuh, tơdrêng ƀă tơdroăng môi tuăn dêi kuăn pơlê, cheăng kâ - rêh ối pơlê pơla tung mâu khế apoăng hơnăm ki ai hên tơdroăng pơ’lêh, tung tâi tâng mâu tơdroăng cheăng. GDP pái khế apoăng hơnăm riân châ 5,03%, cho kơlo ki tâk hên tâng vâ pơchông ƀă tung kơpong ƀă lâp plâi tơnêi.

‘No liăn cheăng kong têa ê pơtối tâk, ki tơ-ƀrê, kố cho tơdroăng mơhno ki kal tối tơdroăng loi khât dêi mâu khu tơrŭm cheăng kong têa ê ƀă ‘mâi mơnhông cheăng kâ - rêh ối dêi tơnêi têa. Mâu tơdroăng ăm hlo ki tơ-brê tung hbrâ mơdât COVID-19 hiăng pro tâ ro tung pơlê pơla, veăng mơdêk, ‘mâi mơnhông tuăn loi dêi kuăn pơlê a mâu kăn Đảng.

Pôa Nguyễn Minh Tâm, khu kăn Kuô̆k hô̆i kong pơlê Quảng Bình tối:

‘’Hla hlo tro ƀă kơxô̆ liăn ki Tơnêi têa kơjo kum ăm hbrâ mơdât pơreăng COVID. Ăm hlo, Kuô̆k hô̆i, Chin phuh xuân hiăng rơkê ƀeăn tung xúa ƀai hriâm ing tơdroăng hmâ pêi pro ing ton nah dêi pâ pôa pin ‘’thế ‘nâi kơdĭng’’,  ‘’rêm ngế kuăn pơlê cho môi ngế lêng’’, ‘’môi pơlê cheăm cho môi pháu kơnŏng tung plâ mơdât pơreăng’’. Kơnôm mê, kơ’nâi 1 hơnăm pêi pro kơtăng troh nôkố pin hiăng chôa lôu péa tơdah mâu tơmối kong têa ê troh ôm hyô a tơnêi têa pin chôa lâng mơnhông cheăng kâ. Ki tơ-brê tung rêh ối vêh tiah hmâ nếo tơxâng châ mơnê khât hnoăng pêi pro apoăng dêi kơvâ ngăn pơkeăng’’.

Laga, a rôh hôp Kuô̆k hô̆i, hên mâu kăn tối “ Tô tuăn ó khât’’ drêng ‘’Ai liăn la ôh tá châ xo’’. Hên mâu khu mơdró, mâu ngế pêi cheăng, kuăn pơlê tro tơdjâk dêi pơreăng châ xúa kơxô̆ liăn ing liăn ki ‘măn.

Pôa Trinh Xuân An, Khu kăn Kuô̆k hô̆i  kong pơlê Đồng Nam tối nhên:

‘’Ai môi tơdroăng tô tuăn hên drêng pin ai liăn la ôh tá châ xo. Mơhé tơdroăng kal vâ ƀă tơdroăng cheăng pêi pơkâ kân ƀă thế pêi tơdrêng. Xua mê, pâ thế Chin phuh mâu khu xiâm, kơvâ cheăng, kong pơlê kal pơkâ kơtăng tâ tung tơdroăng tơbleăng pêi pro hlá mơ-éa, tah lôi túa pro hlá mơ-éa ki mơdoh mơdon chêh tối mâu tơdroăng ôh tá kal thế pơkâ tơdrêng, ví tơdroăng pâ thế pơla mâu kơ koan, mâu khu xiâm, kơvâ cheăng ƀă tơkŭm tŭm tơdroăng ăm Chin phuh’’.

Tơdroăng mơnhông mơdêk cheăng kâ tung mâu hơnăm la ngiâ châ mâu kăn tối xuân troh ing kơpong FDI, xua boăng a ‘no liăn cheăng tung kơpong krê dêi kuăn pơlê ối trâm hên xơpá, hâi kâi mơnhông rĕng xua tơdjâk dêi pơreăng. Tung pơla khu mơdró xơpá, liăn ngân tơnêi têa ‘no pêi cheăng hrá, tiô pôa Nguyễn Duy Minh, Khu kăn Kuô̆k hô̆i Pơlê kong kân Đà Nẵng tối kơxô̆ ‘no pêi cheăng tâk tung kơpong pa gong tơnêi têa, liăn ngân tâk hên kal tối nhên vâ mơnhên tơdroăng ki hlo ai khât.

‘’Tê ăm kong têa ê tâk hên la kơxô̆ liăn veăng tơlo dêi kơpong FDI xuân hên má môi tung tơdroăng tê mơdró Việt Nam. Hơnăm 2021, veăng tơlo 745 tung tâi tâng kơxô̆ liăn tê kế tơmeăm ăm kong têa ê. Tơdroăng kố tối tơdroăng tê tơmeăm ăm kong têa ê kơnôm a hên kơpong cheăng kâ ki ai liăn ing kong têa ê ‘no pêi cheăng. Xuân môi tiah dế pro hên tơdroăng ki pá ‘na cheăng kâ. Hên kong têa ki kân ai troăng vâ kring vế tê mơdró, xuân pơ’lêh rĕng dêi khoa hok ƀă kơmăi kơmok.

Xua mê, kal thế mơhnhôk mâu khu mơdró tung tơnêi têa po rơdâ tê mơdró, malối a mâu tơdroăng pro tơmeăm ƀă kơmăi kơmok vâ ‘mâi mơnhông ‘na cheăng ƀă kơmăi kơmok tung tơnêi têa, mơdêk ki tơ-ƀrê dêi mơngế pêi cheăng’’.

Mâu kăn hiăng tối tơbleăng hên troăng rơhlâ vâ mơdêk cheăng kâ tung la ngiâ malối vâ ai tiô pơkâ cheăng kâ dêi tơnêi têa pin tâk 6-6,5%, séa ngăn liăn ôh tá kơnâ yă 4% tung hơnăm kố. Tung mê pâ Chin phuh kal mơjiâng mâu tơdroăng pêi pro tơdrêng, ing iâ khế troh hên khế ƀă troh ton hơnăm, hmâ ƀă tơdroăng pơkâ mơjiâng. Chin phuh tơmâng kât troh kơvâ pêi chiâk, môi kơvâ cheăng rak hnoăng cheăng ki kơnôm tung pơla mâu hơnăm tơnêi têa trâm pá, pro tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê trâm hên xơpá iâ vâ kâi ai ivá pơtối ‘no liăn pêi cheăng.

Nguyễn Tạo, kăn Kuô̆k hô̆i kong pơlê Lâm Đồng pâ tiah kố:

“Pâ Chin phuh ai pơkâ luât tơmâng tŏng kum teăm tơdrêng vâ pro tơniăn yă  mơdât ki lơ to kơnâ yă môi tiah phon rơvât, tơmeăm  xúa tung pêi chiâk, têa châu têa kơxă. Pakĭng mê xuân ai mâu troăng rơhlâ tơplâ mơdât kơtăng tung tơdroăng ôh tá tơdrăng tê mơdró malối ‘na phon rơvât, pơkeăng xôh kơdê hdrong ki ôh tá xê khât. Tơmâng khât tơdroăng tơleăng mơnhên luât pro hlá mơ-éa ‘mâi hơ’lêh luât cheăng vâ mơdêk rĕng tơdroăng xo liăn ngân mơjiâng pro tơmeăm khoăng tơnêi têa, malối cho 3 tơdroăng pơkâ dêi tơnêi têa, tơdroăng mơjiâng thôn pơlê nếo, tơdroăng kơdroh kơklêa xăm kơtiê, tơdroăng pêi pro tiô pơkâ 88 mơnhông cheăng kâ kơpong hdroâng kuăn ngo  ƀă kong ngo’’.

VOV1  

Gương tơplôu ƀă tơbleăng