VOV4.Xơ Đăng - Klêi kơ’nâi to lâi hơnăm athế pơtê xua ai tơdjâk ki tâ tú dêi pơreăng COVID-19, dế nôkố, tơdroăng ôm hyô a kong pơlê Dak Lak hiăng vêh po nếo, ai hên tơdroăng ki hơniâp ro. Tơdroăng mơjiâng tơmeăm khoăng, hnoăng cheăng pêi pro ‘na ôm hyô mê, kơnôm kuăn pơlê a kong pơlê Dak Lak hiăng hơ’lêh hên túa rêh ối, túa pêi pro, mơjiâng tơdroăng ki nếo mơjiâng chiâng hên mâu tơdroăng ki pơro, hơniâp lĕm ăm mâu tơmối ki troh ôm hyô a kơpong kố.

Cho rơpŏng kơtiê hiăng ton hơnăm dêi kơpong Hua Ít, pơlê kân Ít Ong, tơring Mường La, kong pơlê Sơn La, pêi lo liăn rêm hơnăm dêi rơpŏng pôa Lèo Văn Binh bu tơkôm to tung tơdroăng ki pêt alâi, pêt pôm a tơnêi ki ôh tá hơpok lĕm. Hơnăm 2015, châ kăn ƀô̆ Hngêi rak liăn tŏng kum pơlê pơla tơring rơtế ƀă khu kăn pơkuâ kơpong mơhnhôk, pôa Binh khên tơnôu mung 50 rơtuh ing kơxô̆ liăn kơjo kum dêi Hngêi rak liăn tŏng kum rêh ối pơlê pơla tơring vâ roê tơ’nôm tơnêi, hơ’lêh kơdrum chiâng pêt mâu hdrê loăng plâi kâ tơtro ƀă tơnêi ngo, kong tô a kong pơlê.

Hơnăm 2018, pôa Binh pơtối mung tơ’nôm 50 rơtuh liăn, sap ing hngêi rak liăn tŏng kum rêh ối pơlê pơla vâ roê tơ’nôm hdrê loăng pêt, kuăn mơnăn păn vâ mơnhông mơdêk cheăng kâ. Klêi kơ’nâi hên hơnăm, deăng alâi, deăng pôm loăng hiăng chiâng túa pơkâ cheăng kâ tơkŭm, rơdâ lối 1 ha ƀă 100 to xiâm plâi rơkuâ chí pơklĕp, 150 xiâm plâi krui ƀŏng kơtôu ngiât, plâi nong Đài Loan, plâi mit Siam, rơtế amê cho 10 to kơpôu, ro ƀă mâu í peâp kơ’nêi tung kơdrum.

Kăn ƀô̆ Hngêi rak liăn Tŏng kum rêh ối pơlê pơla Sơn La troh rêm thôn, pơlê, kơpong

Pôa Lèo Văn Binh tối: Rơnó kố nah, túa pơkâ cheăng dêi rơpŏng pơxiâm châ liăn xo liăn tơkâ, châ lối 100 rơtuh liăn klêi kơ’nâi hiăng ôh tá riân mâu kơxô̆ liăn ‘no roê mâu kế tơmeăm rak ngăn; mâu hơnăm ki pơtối, mâu hdrê loăng pêt hiăng ai tŭm, yă tê xuân tơniăn ăm pêi lo liăn dâng 250 rơtuh liăn:

“Rơpŏng á châ mung liăn sap ing hngêi rak liăn tŏng kum rêh ối pơlê pơla roê ro, roê tơnêi vâ pêt mâu hdrê loăng plâi kâ; kơnôm ing kơxô̆ liăn mung mê nôkố rơpŏng á ai kơdrum loăng plâi kâ tơniăn, ai kơpôu, ro, plâi troh rơnó krí mê ai rơxế dêi khu ki roê troh a deăng chơ”.

Hên rơpŏng hiăng khên tơnôu mung liăn hơ’lêh túa pêi cheăng kâ

Ƀă 40 ƀiên chê̆ ƀă 50 ngế pêi cheăng tiô rơnó, Kŏng ti pêi cheăng tiô rơnó môi tung khu Hữu Hảo Tây Bắc a pơlê Văn Minh, cheăm Mường Bú,tơring Mường La pêi cheăng chiâ xo kế tơmeăm khoăng, kế tơmeăm châ 2.500 – 3 rơpâu met khô̆i hmốu tung môi khế; tơdrêng amê kŏng ti xuân pêi pro mơjiâng mâu kế tơmeăm kih thuât vâ xúa ƀă pơto chơ kế tơmeăm a troăng. Xua tơdjâk ing pơreăng COVID-19 ton pơla hdrối kố nah, kŏng ti trâm hên xơpá, malối cho tơdroăng ki mơdrếo liăn khế ăm kŏng nhân.

Pôa Đỗ Xuân Hảo, Kăn pơkuâ Kŏng ti ăm ‘nâi: Ing kơxô̆ liăn mung kơjo kum, laih 0% dêi Hngêi rak liăn tŏng kum rêh ối pơlê pơla tơring, Kŏng ti hiăng ai liăn ăm liăn khế ăm mâu kŏng nhân, ing mê pro ivá vâ nhŏng o tung kŏng ti hmiân tuăn pêi cheăng tung pơla ai pơreăng:

“Tung pơla ai COVID-19 tâ tú rơ-iêo, nhŏng o kŏng nhân ai mâu ki tro COVID-19 athế klâ ối krê, tơmối ki prôk lăm, kế tơmeăm pêi lo xuân ôh tá châ tê, mê gá xơpá khât; tung rôh ki mê nah châ Hngêi rak liăn tŏng kum rêh ối pơlê pơla tŏng kum teăm tơdrêng drêng rôh ki xơpá kum mâu liăn khế ăm nhŏng o kŏng nhân”.

Túa cheăng kâ ki pêt hdrê loăng dêi rơpŏng pôa Binh pơxiâm hiăng châ xo liăn laih

Pôa Tạ Văn Toàn, Kăn phŏ pơkuâ hngêi rak liăn tŏng kum rêh ối pơlê pơla kong pơlê Sơn La ăm ‘nâi: Ƀă túa pơkâ “Hlê plĕng hiâm mơno kuăn pơlê – Tá hiâm mơno kum kuăn pơlê”, tung 20 hơnăm pêi pro tơdroăng pơkâ 78 dêi Chin phuh, kơxô̆ liăn ăm mung hiăng châ tŏng kum troh tâi tâng rêm pơlê, rêm kơpong, tá kơpong hngế, hngo, kơpong malối xơpá, hiăng kum ăm lối hrĭng rơpâu rơpŏng hluăn ing kơtiê, hluăn ing rơpŏng vâ chê kơtiê; hên rơpŏng khên tơmiât, khên pêi, tơnôu mung liăn vâ roê kế tơmeăm xúa, hdrê pêt, kuăn mơnăn păn hơ’lêh túa mơnhông cheăng kâ, rak vế tơdroăng rêh ối rơpŏng hngêi, tăng cheăng pêi ăm mâu ngế pêi cheăng a kong pơlê veăng kum rak vế hnoăng cheăng tŏng kum rêh ối pơlê pơla a cheăm tơring.

Krê hơnăm 2021 kố nah, kơxô̆ liăn ăm mung châ lối 1.459 rơtal liăn; kơxô̆ liăn nâp chĕn lối 1.178 rơtal liăn; tâi tâng kơxô̆ liăn chê̆n lối 4.964 rơtal liăn; ki hên ngế ki mung xúa liăn kố cho tro pơkâ, châ tơƀrê, mâu ngế mung pơrá pêi pro tro tơdroăng ki nâp liăn laih, mơdrếo liăn chĕn tro hâi khế pơkâ ƀă liăn kơdĭng tiô pơkâ:

“Tung inâi 20 hơnăm tơbleăng pêi pro, Tíu pêi cheăng a kong pơlê Sơn La kô pơtối séa ngăn troăng pơkâ mơnhông mơdêk cheăng kâ rêh ối pơlê pơla a mâu kơpong,mâu tơring, mâu thôn, pơlê; mơdêk hnoăng cheăng hnê tối ‘na mung liăn rêh ối nếo, mâu tơdroăng tiô pơkâ dêi Chin phuh, tơkŭm tung mâu kơpong hngế hngo, kơpong ối hên xơpá vâ vâi krâ nhŏng o pơtối xúa liăn xuân môi tiah cho teăm pơkâ tŏng kum mâu tơdroăng tơvâ tơvân, xơpá, mâu tơdroăng ki ôh tá tơniăn tâng lơ trâm”.

Klêi kơ’nâi 20 hơnăm pêi pro, Tơdroăng pơkâ kơxô̆ 78 dêi Chin phuh a kong pơlê Sơn La, tơdroăng ki ăm mung liăn dêi Hngêi rak liăn tŏng kum rêh ối pơlê pơla hiăng mơdêk tơƀrê ai pơxúa, veăng kum hnoăng cheăng kal khât tung tơdroăng ki xut tah hrâ mơnguâ kơtiê xơpá ƀă tŏng kum rêh ối pơlê pơla, tơtro ƀă tơdroăng ki kal ƀă mâu ngế kơtiê ƀă mâu ngế ki ai troăng hơlâ tŏng kum ki ê.

VOV Tây Bắc

Katarina Nga tơplôu ƀă tơbleăng