Rôh hôp hdrối kố nah dêi Kuô̆k hô̆i tơ’mot hên ngế kuăn pơlê kơpong hdroâng kuăn ngo vâ ‘nâi plĕng  ƀă mâu tơdroăng tơdjâk troh tơdroăng rêh ối kuăn pơlê. Tung mê,  hdroâng kuăn ngo vâ ‘nâi plĕng hên cho tơdroăng ‘no liăn pêi cheăng chiâk deăng ƀă tah mâu tơdroăng pro pá tung luât pơkâ, luât tŏng kum. Tơdroăng mê malối ai pơxúa khât tung tơdroăng cheăng kâ rêh ối dêi tơnêi têa dế mơ-eăm ‘mâi mơnhông klêi kơ’nâi ai pơreăng kân ƀă xuân dế trâm pá ƀă hên mâu tơdroăng ôh tá tơniăn, pro tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê trâm hên xơpá.

Tí tăng ‘nâi plĕng mâu rôh hôp tơpui tơno mơ’no tung rơ’jiu, um tơvi mơ’no tơdrêng, kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo a hên kong pơlê kong ngo tơmâng vâ ‘nâi plĕng tung pêi chiâk deăng, mơdêk pêi lo kế tơmeăm liăn ngân ăm kuăn pơlê  kơpong xơpá.

Tạ Minh Nhát, kuăn pơlê ối a cheăm Tân Hương, tơring Yên Bình, tối: 

“Krê tơdroăng mơnhông cheăng kâ ăm hdroâng kuăn ngo, kong ngo mê tiô á  cho kal Kuô̆k hô̆i, Chin phuh ƀă mâu khu xiâm, kơvâ cheăng ‘na luât tơmâng ngăn khât mê cho ‘na mơnhông mơdêk pêt mâu loăng plâi pá kơdâm kong kân, malối pêt nhâ, loăng pơkeăng, hlối veăng kum tung pêi chiâk, tăng cheăng pêi, mơdêk xo tơ’mot liăn ăm kuăn pơlê, kong ngo, hlối kơdroh tơdroăng kuăn pơlê hdi tơnêi kong, ko ‘nhiê kong vâ xo tơnêi pêi chiâk’’.

‘Na tơdroăng kal séa ngăn nhên tơdroăng tê phon rơvât ăm kong têa vâ kơdroh ki hngăm hngo ăm kuăn pơlê,  Vũ Duy Dũng, kuăn pơlê ối a kong pơlê Điện Biên ai tối tiah kố, ôh tá tơmâng, ôh tá vâ rĕng mơ-eăm ‘mâi rơnêu mê kô chiâng ai tơdroăng ki pá tơ-ê, cho mâu kuăn pơlê ki hmâ pêi chiâk pêt báu loăng plâi vâ tơniăn ai khế kâ ăm pơlê pơla, la mơni tơná vâi kô trâm tơdroăng hrâ mơnguâ kơklêa.

“Nôkố, yă phon to kơnâ ó, môi tiah phon đăm tâk sap 9.000 troh 19.000 liăn, kuăn pơlê ki pêi chiâk tro lŭp, vâi lôi dêi chiâk deăng hên; ƀă tơdroăng păn mơnăn mê yă kế kâ păn mơnăn xuân tâk 5 hdroh, mơngế păn mơnăn nôkố châ xo dêi tơ’mô ‘nâ hía lŭp, ôh tá châ xo rơkâ vâi xuân lôi dêi mơnăn păn. 

Ngin púi vâ Tơnêi têa rĕng pơkâ luât tŏng kum mơnhông mơdêk tơmeăm tung tơnêi têa, vâ ví rôe tơmeăm ing kong têa ê vâ pro mơdrăn chĕm ăm mơnăn, tiah mê nếo kơdroh yă mơdrăn chĕm ƀă mơngế ki păn mơnăn kô châ xo dêi rơkâ vâ pơtối mơdêk păn mơnăn”.

Mơhno ăm hlo ing tơdroăng cheăng kâ dêi Việt Nam xuân dế tơdjâk ó xua pơreăng kân COVID-19, ki tâk a kơlo 2,95% hơnăm 2020 ƀă hơnăm 2021 cho 2,6%; pôa Phạm Văn Hòa, ngế ối a kong pơlê Đồng Tháp tối ‘na tơdroăng mê:  2 hơnăm chiu pá puât,  mơ-eăm kơdĭng híu kâ hmê ƀă po kâ, ká măm khăng vâ mơ-eăm tơkâ luâ mâu tơdroăng xơpá. Nôkố kuăn pơlê trâm pá xua ing yă têa kơxăng to kơnâ, tơdjâk troh yă tê tơmeăm, tơmeăm mơjiâng hngêi trăng, kơxô̆ liăn mơhá chơ, mâu yă tê kế tơmeăm hlối to kơnâ há. Kố cho drêng ki kal tơmiât troh tơ’nôm hên troăng rơhlâ vâ kum kuăn pơlê kơtiê “ôh tá tro lôi pá rŏng’’.

“Sap nôkố ta troh mơ’nui hơnăm pro ti lâi mơ-eăm troh kơlo ki  hên mơ-eăm kâi mơdât liăn ôh tá kơnâ ƀă tâng lơ ai a kơlo Chin phuh kô kâi rak tơniăn mê cho môi tơdroăng púi vâ ki kal vâ tơniăn rêh ối, tơniăn ăm mâu ki kơtiê xơpá, tơniăn ăm tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê, malối cho kuăn pơlê ki pêi lo liăn iâ vâ tơniăn ăm mâu khu pêi pro tê mơdró nôkố ki dế trâm pá’’.

Tiô mâu kăn cheăng tung Chin phuh, malối kal tơmâng troh kơvâ pêi chiâk deăng, môi kơvâ cheăng ối rak hnoăng cheăng tung pơla tơnêi têa trâm hên xơpá tung pơla yă phon, yă mơdrăn chĕm mơnăn ƀă phon tơvât pơkeăng xôh kơdê hdrong to kơnâ.

Pôa Nguyễn Tạo, kăn Kuô̆k hô̆i kong pơlê Lâm Đồng pâ thế:

“Pâ thế Chin phuh ai luât pơkâ veăng tơmâng tŏng kum teăm tơdrêng vâ pro tơniăn yă dêi phon rơvât, tơmeăm xúa tung chiâk deăng, yă têa châu têa kơxăng. Pakĭng mê, xuân pâ thế pơkâ troăng rơhlâ tơplâ mơdât mâu tơdroăng pro ôh tá tơdrăng tung tê mơdró malối cho phon rơvât ƀă pơkeăng xôh kơdê nhâ ôa hdrong ki ôh tá xê khât.

 Tơmâng khât troh tơdroăng pro hlá mơ-éa vâ mơdêk rĕng tung tơdroăng xo liăn ngân tơnêi têa ‘no mơjiâng tơmeăm khoăng ăm tơnêi têa, malối cho 3 tơdroăng pơkâ dêi tơnêi têa, tơdroăng mơjiâng thôn pơlê rêh ối cheăng kâ tiô túa nếo, tơdroăng kơdroh kơklêa xăm kơtiê, tơdroăng pêi pro tiô pơkâ 88 mơnhông cheăng kâ kơpong hdroâng kuăn ngo ƀă kong ngo’’.

Pôa Nguyễn Quang Thi, khu kăn An Giang xuân tối tiah kố, Chin phuh kal ai tơ’nôm mâu troăng rơhlâ vâ tơdroăng pêi chiâk deăng châ pơtối mơdêk hnoăng cheăng cho ki xiâm dêi tơdroăng cheăng kâ:

“Pâ thế Kuô̆k hô̆i, Chin phuh pơtối ai luât pơkâ, luât tŏng kum tơtro, mơnhông cheăng kâ pú hên tung pêi chiâk deăng, luât pơkâ tơtro ăm tá tơnêi, pro hnoăng mơhá ƀă xua khoa hok kŏng ngê̆’’.

Pakĭng mê, tiô jâ Hồ Kim Ngân, khu kăn Kuô̆k hô̆i kong pơlê Bắc Kạn mê kal thế pơ’lêh nếo ‘na tuăn tơchĕng tơmiât ‘na mơnhông tơrŭm kơpong, xing xoăng ƀă po troăng ăm tơdroăng mơnhông tơrŭm ƀă kơpong, tung mê, mơdêk xoăng râ, mơdêk hbrâ rơnáu ƀă chiu pôu hnoăng cheăng dêi kong pơlê:

“Pơkâ thế Kuô̆k hô̆i, Chin phuh séa ngăn, xoăng râ ăm Hô̆i đong hnê ngăn kuăn pơlê rêm râ kong pơlê pơkâ pơ’lêh tơdroăng xúa kong ki ai xêh, tơnêi kong chói báu tơnêi rơdâ pa xôp 20 ha ƀă pơ’lêh xúa tơnêi kong rak kơnhŏng têa, kong ki kân pa xôp 30 ha vâ tơ’lêi hlâu tung tơbleăng pêi pro mâu hlá mơ-éa ‘no liăn cheăng’’.

Hên troăng rơhlâ tah xơpá, po troăng tăng xiâm vâ mơnhông cheăng kâ rêh ối hiăng châ mâu kăn Kuô̆k hô̆i tối tơbleăng a rôh hôp Kuô̆k hô̆i tung mâu hâi hdrối. Mâu kăn Kuô̆k hô̆i xuân môi tiah kuăn pơlê kơpong xơpá pơkâ tơngah a mâu “Tíu ki pá’’, tăng troăng tah “ki xơpá kô châ tah teăm tơdrêng, mâu luât pơkâ ki rơdêi ƀă tơƀrê kô veăng pro xiâm mơnhông mơdêk tung tơdroăng ‘mâi mơnhông, tơniăn pêi chiâk deăng, tơniăn rêh ối pơlê pơla, pê klêi pơkâ tơdroăng cheăng mơnhông cheăng kâ reh ối hơnăm kố.