Prôk a troăng bro [ă [ê tông nếo klêi, tơkâ luâ kơdrum kơphế dế tơpo reăng xú kơhiâm le\m, ngia méa dêi pôa Huy, krâ pơlê a [uôn “mrơng Prong A, cheăm Ea Tu, pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột, ôh tá kâi kơtoâ dêi tơdroăng sôk ro. Pôa Huy tối, kuăn pơlê tung pơlê kố ai tơdroăng rêh ối phâi tơtô môi tiah hâi kố, ai mâu troăng prôk lăm ki kân rơdâ tiah kố, tâi tâng cho kơnôm Đảng, Tơnêi têa tơmâng ngăn, to\ng kum.

Chôu pâ rôh khế 3 dêi hơnăm 1975, pôa Huy môi tiah xuân ối tâng môi tiah [om klêh, ‘mrâm pháo pơtôu, tâng ivá pe#ng ki ó. Rơpo\ng pôa [ă hên ngế ki ê xâu rơ-iêo khât, hên hdroh tăng túa vâ kơtâo hmuâ lo ing pơlê vâ tăng tíu ối tơniăn. Kơ’nâi kố, châ khu lêng tơleăng le\m lăm tối tơbleăng, pơlê kong krâm hiăng châ tơleăng, bô bố pơrá sôk ro.

‘’Kơpong tơnêi kố rôh ki mê nah xua tơdroăng pơkuâ rak ngăn dêi khu ton nah mê ‘na troăng hơlâ pơkâ pin tá hâi ‘nâi, bu ‘nâi iâ iâ xo, tá hâi trâu hngế khât. Apoăng á ôh tá ‘nâi klâi ôh. Khu kăn kăch măng pơtối rak ngăn pin châ hriâm tâp, châ tối tơbleăng. Vâi krâ nho\ng o tung pơlê rêm ngế pơrá châ ‘nâi tâi ‘na troăng hơlâ pơkâ dêi Đảng [ă tơnêi têa vâi krâ nho\ng o sôk ro khât’’.

Kuăn pơlê pêi chiâk deăng dêi pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột (Dak Lak)

Mâu hâi klêi kơ’nâi châ tơleăng, {uôn Ma Thuột trâm hên tơdroăng ki xơpá, kơtiê, kơklêa, ôh tá châ hriâm, tamo châi, tơ’nôm a mê nếo cho tơdroăng ki pêi pro ôh tá tro dêi khu FULRO pro tơ’nhiê tơnêi, vâ rôih hnâp khu pơkuâ kăch măng. Cho khu lêng chi vie#n châ pơtroh sap ing peăng kơnho\ng, pôa Hà Ngọc Đào, drêng mê nah cho kăn pho\ Khu tối tơbleăng hnê hriâm, khu pơkuâ ngăn Đảng Dak Lak chôu vế, hdrối vâ troh a {uôn Ma Thuột, mâu kăn [o#, lêng pơrá châ tối tơbleăng hnoăng cheăng, bô bố xuân tơku\m pêi dêi hnoăng cheăng  mơhnhôk, kal khât cho athế hơlêm kuăn pơlê, rak vế vâi ối dêi a pơlê, rơtế [ă khu lêng tơleăng le\m tơplâ rak vế tơniăn phá hdroâng mơngế.

‘’Mâu ngế ki mot ối a kố mê châ mâu kăn pơkuâ hnê mơhno ăm vâi athế tí tăng túa vâ rak vế vâi [ă tơdroăng cho tối tơbleăng, mơeăm ối a kố. Kố cho tơnêi têa dêi tơná pin, cho pơlê xiâm dêi tơná pin, kăch măng cho kuăn ‘ne#ng dêi pin, vâi troh a kố vâ tơleăng le\m [ă vâi pleăng dêi châ chăn tơná môi tiah mê, mê pin ôh tá ai tơdroăng klâi pin lăm kơtâu hdâ. Pin athế to\ng kum vâi ối tơniăn môi tíu. Ối tiô túa ki lâi, mê cho chiâ kloh tung hngêi, mê mâu ngế môi tiah ngin kố rơtế [ă vâi mơhnhôk vâi ‘na chiâ klôh tung hngêi. Apoăng xuân ai tơdroăng ki xơpá la rế hía vâi rế hmâng [ă rế châ toi xo mâu ngế ki ê ối dêi a pơlê’’.

Klêi kơ’nâi lối 40 hơnăm mơjiâng [ă mơnhông mơdêk, tơkâ luâ hên tơdroăng ki xơpá, rơtế [ă tơdroăng ki ‘no liăn dêi Tơnêi têa [ă kong pơlê Dak Lak, [ă ivá mơeăm ôh tá la lâi pơtê dêi mâu khu pơkuâ tơdroăng kal kí [ă mâu rơxông kuăn pơlê, ngiâ méa pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột ai hên tơdroăng ki hơ’lêh ó rơdêi.

Hngêi trăng, troăng klông le\m krip, troăng prôk rế hía rế châ hơ’lêh, tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê rế hía rế châ mơdêk. Kơxo# rơpo\ng kơtiê dêi pơlê kong kơdrâm hiăng chu kơdroh ối 1,55%, tâi tâng thôn, pơlê hiăng ai on tơhrik xúa, hngêi lăm mơdrah tơdjuôm, hngêi păn roăng vâi hdrêng, lâm mâuh yăo, troăng prôk tung kơpho# hiăng châ ‘mâi rơnêu, bro [ă [ê tông dâng 80%.

Pơlê kong kơdrâm {uon Ma Thuột tung hâi leh mơd^ng

Tung hơnăm kố nah, ki têi dêi tơdroăng mơnhông mơdêk cheăng kâ dêi pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột châ 13,6%, túa pơkâ cheăng tiô troăng kơmăi kơmok – mơjiâng [ă tê mơdró. Troh nôkố, pơlê kong kơdrâm hiăng ai 7/8 to cheăm pêi klêi tơdroăng pơkâ mơjiâng thôn pơlê nếo [ă kô pêi klêi tơdroăng pơkâ dêi tơnêi têa ‘na mơjiâng thôn pơlê nếo tung hơnăm kố. Sap ing peăng tơdế tơnêi têa troh lăm rêh ối a {uôn Ma Thuột sap ing hâi tơleăng le\m nah troh nôkố, pôa Bùi Minh Vũ, châ hlo tơdroăng ki hơ’lêh dêi kơpong tơnêi ki kố [ă hlo hâk tơngăm khât.

 ‘’Á pơlê xiâm a Quảng Ngãi la xuân hlo hâk tơngăm khât ‘na môi pơlê kong kơdrâm ai tơdroăng ki mơnhông mơdêk tơviah môi tiah mê. Ki hơ’lêh ‘na kơpho#, pơlê kong kơdrâm gá re#ng khât [ă tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê a kố tâng vâ pơchông [ă hơnăm 1975 nah mê gá mơnhông tơtêk khât. Klêi kơ’nâi to lâi chât hơnăm mơjiâng mê nôkố hiăng chiâng môi to pơlê kong kơdrâm ki hiăng vâ chía rơkê ple\ng dêi lâp tơnêi [ă mơni vâ chiâng mơnhên tối cho môi pơlê kong kơdrâm khu ngoh a kơpong Tây Nguyên. {ă mâu toăng hngêi ki xo\n [ă hên troăng prôk kân rơdâ. Hên ngế kơdrâ drêng hlo, malối cho mâu ngế Việt Nam ki rêh ối a kong têa ê lơ tơmối ing tíu ê lăm rêh ối a kố, lăm troh klêi kơ’nâi hơnăm 1975 mê vâi troh [ă vâi ôh tá pâ xếo troăng’’.

{uôn Ma Thuột, kơpong tơnêi kong ngo ngế ngoh khên tơnôu dế mơeăm tơkâ luâ ó rơdêi, đi đo tơxâng cho tíu xiâm kal kí, cheăng kâ, mơhno mơtúa le\m tro, gâk kring, pơlê pơla cheăm bêng dêi kong pơlê Dak Lak. Ôh ti xê to tiah mê, [ă tuăn hiâm tơru\m môi hiâm mơno, Đảng [o#, khu kăn pơkuâ, khu lêng [ă kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo a tíu kố dế mơeăm ivá, re#ng vâ mơdêk {uôn Ma Thuột chiâng pơlê kong kơdrâm tíu xiâm kơpong Tây Nguyên.

H’Xíu Hmok chêh

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng