Xua hơnăm hiăng hên, ôh tá ai ivá, kuăn ‘ne#ng ối hơngế mê pôa H’Nhăn, hdroâng kuăn ngo Rơđế a [uôn }uôr Dăng, cheăm }uôr Dăng, tơring }ư\ Mgar hiăng hbrâ roê theh baoh hiêm khăm pơlât hbrâ drêng tamo châi. Hơnăm nah, pôa lăm po koâ rơno\ng a Hngêi pơkeăng kân kong pơlê Dak Lak kơnôm ai baoh hiêm khăm pơlât mê châ kum lối 80% kơxo# liăn pơlât.

‘’Rôh mê nah á roê, mê athế lăm pâ koâ rơno\ng a hngêi pơkeăng kong pơlê, tung pơla pơlât mê kơxo# liăn ‘no gá iâ la hngêi pơkeăng xuân ối rak ngăn tro, á hlo theh baoh hiêm khăm pơlât gá ai pơxúa khât. Nếo a chê kố, theh baoh hiâm á hiăng tâi hâi khế xúa la á tá hâi teăm roê, la ngiâ kố ah á xuân roê nếo xua ai baoh hiêm xuân kum hên tơdroăng, tâng ôh ti ai pin kô nâp liăn hên’’.

Laga, ôh ti xê rơpo\ng ki lâi xuân rơkê ple\ng tu\m tơdroăng ki roê baoh hiêm khăm pơlât mơhno\ng roê xêh môi tiah pôa H’Nhăn. On veăng nâ Ha Janh Niê, hdroâng kuăn ngo Rơđế ối rơtế [ă pôa H’Nhăn, maluâ  cho ngế ki pêi cheăng xiâm tung rơpo\ng hngêi la ôh tá roê baoh hiêm khăm pơlât. Nâ H’Janh Niê tối tiah kố, tơdroăng cheăng kâ rơpo\ng hngêi xơpá, ivá ôh tá mo le\m, iâ trâm tơdroăng ki khăm pơlât, mê rêm hơnăm ‘no lối 1 rơtuh liăn roê baoh hiêm khăm pơlât cho tơdroăng ki ôh tá kal. La troh drêng kal, mê nâ nếo hlo, ôh tá ai baoh hiâm gá pá hên khât:

Hdrối nah a hơnăm 2006, rơpo\ng á xuân roê baoh hiêm khăm pơlât, la ôh tá xúa, tamo xuân lăm khăm a hngêi pơkeăng pá gong ăm gá tơ’lêi, kơ’nâi mê chiâng ôh tá roê. La kố nah á xuân tơmiât nhên xua ôh tá roê baoh hiêm khăm pơlât, drêng á mơ-êa kuăn hơdrui, xua tơdroăng ki ôh tá vâ hmâng mê ôh tá roê baoh hiêm. Troh drêng rơneh, athế po, xua pá mê athế mot koi a hngêi pơkeăng. Tâng ai baoh hiêm ‘no hrê ăm, á bu nâp iâ tê, la xua ôh tá ai baoh hiêm mê rơpo\ng á hrê troh 11 rơtuh liăn.

Cheăm }uôr Dăng, tơring }ư\ Mgar nôkố ai vâ chê 11 rơpâu ngế kuăn pơlê, tung mê bu ai dâng 46% pơ’leăng mâ mơngế veăng roê baoh hiâm khăm pơlât. Kơxo# ki kố ối iâ, vâ chê tơdế tâng vâ pơchông [ă kơxo# tơdjuôm tung lâp kong pơlê.

Vâ mơdêk kơxo# kuăn pơlê veăng roê baoh hiêm khăm pơlât, Hngêi pơkeăng cheăm }uôr Dăng đi đo kơhnâ tối tơbleăng, mơhnhôk kuăn pơlê ‘nâi ple\ng [ă ‘nâi nhên mâu tơdroăng ki pơxúa ‘na tơdroăng rêh ối sap ing tơdroăng ki veăng roê baoh hiêm khăm pơlât. Jâ H Dĩ Niê Kdăm, kăn pho\ pơkuâ hngêi pơkeăng cheăm }uôr Dăng, tơring }ư\ Mgar ăm ‘nâi, mâu ngế cheăng dêi hngêi pơkeăng cheăm hmâ to\ng kum mâu tơdroăng ki xiâm ‘na tối tơbleăng vâ mơdêk tơdroăng ki rơkê ple\ng dêi mâu kuăn pơlê [ă tơdroăng ki pơxúa drêng xúa baoh hiêm khăm pơlât tung pơlât.

Tung rôh mâu nôu lăm khăm, pơtih mâu kuăn vâi ai baoh hiêm la rơpo\ng hngêi vâi ôh tá ai theh mê xuân athế tối tơbleăng, mơhnhôk vâi ăm vâi ‘nâi ‘na tơdroăng ki veăng roê baoh hiâm khăm pơlât ai pơxúa ăm tơná xua nôkố a mâu hngêi pơkeăng drêng pin koi pơlât tâng ôh tá ai baoh hiêm nâp liăn hên, roê pơkeăng xuân kơnâ tâ há.

Jâ Nguyễn Thị Xuân, kăn pho\ pơkuâ Baoh hiêm pơlê pơla kong pơlê Dak Lak ăm ‘nâi, lâp kong pơlê ai vâ chê 1 rơtuh 500 rơpâu ngế veăng roê baoh hiêm khăm pơlât, châ 81,5% pơ’leăng mâ mơngế. Tung mê, ai lối 1 rơtuh ngế cho ối tung tơdroăng ki châ hbru ăm theh baoh hiâm tê kơtê, u ối mâu ngế ki roê mê cho mâu ngế hơnăm hiăng krâ hmâ tamo châi [ă mâu ngế ki tamo châi.

Maluâ kơxo# ngế kuăn pơlê roê baoh hiêm khăm pơlât hlo tâk rêm hơnăm la xuân ối hrá, malối [ă mâu khu ki veăng roê ki mơhno\ng vâ roê xêh môi tiah hok tro, sinh viên [ă rơpo\ng hngêi, kơxo# ki tâk kố ôh tá  tơniăn.

La ngiâ kố ah, rơtế [ă tơdroăng ki mơdêk ki ai hên ngế veăng roê mê tơdroăng khăm pơlât kô châ ‘mâi rơnêu tâk tơdjuôm ăm tâi tâng mâu khu ngế. Xua mê, tâng ôh tá veăng roê baoh hiêm khăm pơlât kuăn pơlê kô trâm pá ‘na tơdroăng ki nâp liăn pơlât tâng ôh tá mơhúa tro tamo châi, koi pơlât a hngêi pơkeăng. Jâ Nguyễn Thị Xuân tối:

Tung la ngiâ ah, tơdroăng ki roê baoh hiêm khăm pơlât tâk kơnâ [ă ‘mâi rơnêu tơdjuôm ăm tâi tâng rêm ngế ôh tá pơrah ngế ki ai baoh hiâm khăm pơlât [ă ngế ki ôh tá ai baoh hiêm khăm pơlât. Tiah mê, mâu ngế ki ai baoh hiêm khăm pơlât kô châ khu rak liăn baoh hiêm khăm pơlât nâp ăm kơxo# liăn, [ă mâu ngế ki ôh tá ai ai baoh hiêm khăm pơlât kô athế ‘no dêi liăn vâ nâp. Tiah mê, tâng vâi ‘nâi troh, mê vâi kô roê baoh hiêm khăm pơlât.

{ă tơdroăng ki vâ ăm kuăn pơlê ‘nâi troh troăng hơlâ baoh hiêm khăm pơlât ai mâu tơdroăng ki pơxúa môi tiah lâi, troh ivá châ chăn pơlê pơla tiah lâi, [ă gá cho tơdroăng ki xiâm to\ng pơlât ăm mâu ngế ki ôh tá mơhúa tamo châi mê á tơmiât hnoăng cheăng tối tơbleăng tung um tivi cho kal khât.

{ă tơdroăng ki mơdêk tối tơbleăng, kuăn pơlê a Dak lak kô hlê ple\ng tu\m tâ ‘na troăng hơlâ [ă ki pơxúa drêng veăng roê baoh hiêm khăm pơlât. Kố xuân cho tơdroăng pêi ki kal vâ kum kuăn pơlê mơhno\ng roê xêh baoh hiêm vâ rak tơniăn hnoăng pơxúa rêh ối pơlê pơla ăm kuăn pơlê drêng yă roê baoh hiêm khăm pơlât dế to kơnâ.

H’Xíu Hmok chêh

Katarina Nga tơplôu [ă tơbleăng