Mâu kăn thế hbrâ rơnáu nhên tâ ‘na mâu tíu pêi cheăng dêi tơnêi têa xua Vi [an hnê ngăn râ kong pơlê, tíu pêi cheăng dêi kơ koan cheăng dêi Vi [an hnê ngăn râ kong pơlê pơkuâ ngăn ‘na tơdroăng djâ mơngế lăm pêi cheăng a kong têa ê vâ pêi pro tiô tơdroăng tơhrâ púi vâ dêi lâp plâi tơnêi, tiô tơdroăng hiăng k^ tơkêa dêi lâp plâi tơnêi.

Tiô mâu kăn, vâ pêi pro tiô tơdroăng púi vâ tơhrâ dêi lâp plâi tơnêi, k^ tơhrâ dêi lâp plâi tơnêi  ai tơdjâk troh tơdroăng djâ mơngế lăm pêi cheăng a kong têa ê, mê thế pơcháu ăm Tíu xiâm pơkuâ ngăn tăng cheăng pêi cho ối tung kơvâ ngăn  ‘na mơngế pêi cheăng, khu ngăn mố đo#i tro rong [ă rêh ối pơlê pơla  pêi pro, mâu tơdroăng tối thế hbrâ rơnáu tơ’nôm tơdroăng pơcháu ăm Tíu xiâm pơkuâ ngăn tăng cheăng pêi cho ối tung kơvâ ngăn ‘na mơngế pêi cheăng, khu ngăn mối đo#i tro rong [ă rêh ối pơlê pơla pêi tơdroăng kố.

Laga, mâu tơdroăng tối mê thế hbrâ rơnáu tơ’nôm tơdroăng cheăng pơcháu ăm Tíu xiâm pơkuâ ngăn ‘na tăng cheăng pêi djâ mơngế pêi cheăng lăm pêi cheăng a kong têa ê [ă chiâng ai hrê tơ’nôm kơxo# liăn [ă kuăn mơngế dêi tơnêi têa [ă ki tơdjâk troh tơbriât dêi khu mơdró hiăng ăm hlá mơ-éa phêp pêi cheăng.

Tối ‘na tơdroăng mê, pôa Đào Ngọc Dung, Ngế xiâm ngăn cheăng pêi cho tíu pêi cheăng dêi tơnêi têa, ôh tá xê bu ngăn to kơ koan ngăn ‘na mô đo#i tro rong [ă rêh ối pơlê pơla tối: Ki xiâm dêi Tíu xiâm pơkuâ ngăn ‘na tăng cheăng pêi cho tíu tăng cheăng pêi, ôh tá xê kơ koan pêi cheăng dêi tơnêi têa:

‘’Tâng pơcháu ăm tíu xiâm mê, tơkéa vâ tối cho kho\m thế vêh pêi cheăng dêi khu mơdró la khu mơdró drêng mê thế xo liăn dêi mơngế pêi cheăng. Tâng ôh tá pơcháu ăm môi tíu pêi cheăng. Tâng  ôh tá pơcháu ăm môi tíu pêi cheăng mê a tơmiât tiah kố, Kăn xiâm hnê ngăn ôh tá ‘nâi  pro ti lâi vâ djâ mơngế lăm pêi cheăng [ă túa pêi cheăng mê ki khât gá dế tối tơbleăng ti lâi gá ti mê.

Ngin rah xo troăng hơlâ mê ôh tá châ ‘nâi pêi cheăng ki nếo ki xiâm cho pơcháu hnoăng cheăng ăm mâu ngế tơ’nôm, tơdroăng pêi pro xiâm cho ‘’chêh tối hdrối’’ ăm khu mơdró [ă Tíu xiâm ngăn ‘na mơngế pêi cheăng, ôh tá xê thế ăm ai khu pêi cheăng ki nếo. Ôh tá ai tơdroăng cheăng kố. Tíu xiâm ngăn cheăng pêi xuân ối pêi cheăng môi tiah hmâ’’.

Hâi tro kơ tuăn [ă tơdroăng ki tối dêi Ngế xiâm ngăn cheăng pêi – mô đo#i rong [ă pơlê pơla, Ngế chêh tôm xo rơkong, Ngế pơkuâ [ơrô Kuo#k ho#i, cho pôa Nguyễn Hạnh Phúc ai tối tiah kố:

‘’Rak ngăn tơnêi têa kum ăm kăn hnê ngăn Vi [an kong pơlê ‘na tơdroăng kố cho Khu xiâm ngăn cheăng pêi mô đo#i rong –[ă pơlê pơla, kum rak ngăn tơnêi têa ôh tá xê Kăn xiâm hnê ngăn rak ngăn. Tơdroăng ki kăn xiâm tối tơdroăng ki mê hâi tơxâng, hâi tro to lâi. Khu ki pêi cheăng ‘na kơvâ mê vâi vâ rak ngăn ôh tá xê Tíu xiâm rak ngăn. Tíu xiâm cho tíu ki tăng mơngế pêi cheăng, ối pơcháu tơ’nôm tơdroăng cheăng ki mê cho tơdroăng djâ mâu ngế lăm pêi cheăng a kong têa  ê ki ai hlá mơ-éa chêh tơ-hrâ’’.

Mâu kăn tối thế pơkâ nhên mâu ngế djâ lăm pêi cheăng a kong têa ê tiô hlá mơ-éa chêh hiăng tơhrâ. Tơdroăng kố, jâ Nguyễn Thị Kim Ngân, Kăn xiâm hnê ngăn Kuo#k ho#i tối, tơdroăng dêi mơngế cheăng dêi tơdroăng tơkêa luât cho mâu ngế ki djâ lăm pêi cheăng tiô hlá mơ-éa hiăng tơhrâ, ôh tá xê lăm pêi hnoăng cheăng hmâng vâ, ôh tá ai ngế pơkuâ, lơ lăm pôu dêi nho\ng o, lơ lăm hriâm a kong têa ê [ă mơngế cho mâu ki rơkê, mâu kăn xuân ôh tá xê tung khu ki ‘mâi hơ’leh dêi tơdroăng tơkêa luât:

‘’Pin ăm hlá mơ-éa phêp tăng mơngế pêi cheăng a mâu kong têa kơpong Trung Đông, lơ lăm hriâm cheăng a kong têa Nhuk… Tâi tâng mê xuân tiu hlá mơ-éa k^ tơhrâ. ‘Na tơdroăng pâ lăm ôm hyô hlối ối pêi cheăng ki mê ôh tá xê tung mâu ki ‘mâi hơ’lêh dêi Luât; lơ tơdroăng ki 39 ngế hlâ tung container xuân ôh tá xê mâu ngế ki ‘mâi hơ’leh dêi Luât. Mê cho mâu ki lăm pêi cheăng ôh tá tro luât, kơtâu kong têa ê hmâng vâ’’.

Ai mâu ki ‘nâ xuân tối thế mơnhên pơkâ ‘mâi hơ’leh kơlo nâp liăn tiô kơ rêm rơnó; hlối kal pơkâ nhên kơlo liăn nâp, pêi pro tiô hlá mơ-éa luât dế pơcháu ăm Khu xiâm ngăn cheăng pêi –Mô đo#i tro rong [ă pơlê pơla pơkâ la ôh tá ai luât tiô pơkâ. Vi [an pơkuâ cheăng Kuo#k ho#i tối tiah kố, khu mơdró djâ mâu ngế lăm pêi cheăng a kong têa ê tiô hlá mơ-éa k^ tơhrâ thế pro hên hlá mơ-éa, pơkâ sap ti tăng ngăn tíu dế tăng kal vâ  mơngế pêi, khu tơru\m cheăng, thế hôp tơpui tơno chêh hlá mơ-éa tơhrâ, rah xo, hnê hriâm tiô troăng hơlâ pơkâ, kum pro mâu hlá mơ-éa vâ mot lo tung kong têa ki mê... [ă thế ai tu\m hlá mơ-éa tiô tơdroăng pơkâ dêi Luât Việt Nam xuân môi tiah kong têa ki tơdah xo mơngế pêi cheăng.

Xua mê, tơdroăng thế hrê liăn vâ pêi pro mâu tơdroăng cheăng mê kal khât la thế tơniăn ‘na tơdroăng xo liăn ki nâp dêi mơngế pêi cheăng tro tơdroăng, tơdrăng, oh tá kơhveăm, hlối tơtro [ă mâu luât pơkâ dêi lâp plâi tơnêi ki ai tơdjâk troh.

Lại Hoa – VOV1 chêh

Gương tơplôu [ă tơbleăng