VOV4.Sêdang - Pơreăng kân COVID-19 ôh tá xê to pro lŭp hên kế tơmeăm, pro ‘mêi troh ivá kuăn pơlê, rơ-iô troh a tơdroăng hlâ mơngế, mê ối pro ăm ai hên mâu tơdroăng ki tơdjâk tơdrêng, trâu ƀă ton ta ah troh kuăn pơlê ‘na tơdroăng rêh ối cheăng kâ, kal kí, mơ hno ki lĕm tro, rêh ối pơlê pơla a tâi tâng mâu tíu tung lâp plâi tơnêi. Pơreăng kân COVID-19 tơdjâk ó troh tơdroăng rak tơniăn hnoăng rêh ối kuăn mơngế ƀă pro chiâng ai tơdroăng pơrah dêi rơpó. Tung pơla ai pơreăng kân tâ tú, Đảng, Chin phuh Việt Nam hiăng ƀă dé mơ-eăm pêi pro tơdroăng vâ rak tơniăn ‘na rêh ối, hnoăng rak ngăn ivá kuăn pơlê.

Ôh tá xê ai mâu troăng hbrâ mơdât pơreăng kân, pơlât ăm mâu ngế tro tâ virus COVID 19, Việt Nam ối hbrâ xêh, thăm mơ-eăm mơjiâng ƀă ti tăng tíu tê pơkeăng vaccine vâ tơniăn tâi tâng rêm ngế kuăn pơlê, ôh tá pơrah kro mơdrŏng lơ kơtiê, mâu ngế krê lơ ối nếo, kơdrâi lơ kơnốu, ôh tá pơrah hdroâng kuăn ngo ki lâi pơrá châ pâk vaccine hbrâ mơdât pơreăng rơ-iô kố.

Việt Nam hiăng mot ‘’roh tơ’noăng’’ ti tăng vaccine hbrâ mơdât pơreăng ƀă chiâng 1 tung 40 to kong têa apoăng mơnúa vaccine a mơngế. Chin phuh Việt Nam hnê mơhno mâu khu mơjiâng pro vaccine tung tơnêi têa thăm hriăn plĕng mơjiâng vaccine. Troh nôkố ai 4 khu veăng hriăn plĕng mơjiâng, tiô tối hdrối tung hơnăm kố kô ai ki vâ iâ má môi tung mơjiâng pro vaccine ƀă tơkŭm pâk mơnúa a mơngế hneăng má II, III a Việt Nam.

Pơtối mê, khu ki apoăng veăng hriăn plĕng, mơjiâng pro vaccine hbrâ mơdât pơreăng COVID 19 cho Kŏng ti tơlo liăn cheăng kơmăi kơmok sinh hok pơkeăng Nanogen (Pơlê kong kân Hồ Chí Minh). Bu klêi kơ’nâi 5 khế, ƀă tơdroăng mơ-eăm, tơmiât pêi rơkê, pêi thăm rĕng, Kŏng ti Nanogen hiăng mơjiâng châ tơ-ƀrê vaccine Nano Covax vâ mơnúa pâk a mơngế.

Apoăng mâu ngế rơkê mơnhên, vaccine Nano Covax kô tơniăn, mơjiâng trếo kâi mơdât pơreăng, ai tơdjâk ƀă virus SARS-CoV-2, tá virus ki nếo. Mâu ngế ki pleăng tơná mơnúa pâk klêi kơ’nâi pâk pơkeăng vaccine pơrá ai ivá tơniăn lĕm, iâ tê mâu ngế ki châi a tíu ki pâk, tơngê iâ tê laga pơrá tâi tơngê klêi kơ’nâi 1 – 2 hâi. Ki rơdêi dêi vaccine Việt Nam cho rak tung kơtuh hngíu tiah hmâ (sap ing 2 troh 8 đô̆), tơdrêng amê vaccine dêi mâu khu mơjiâng pro dế mơjiâng pro thế rak tro hyôh hngíu âm 75 đô̆, pá tung tơdroăng pơto.

Pakĭng mê, vaccine hbrâ mơdât pơreăng COVID 19 dêi Kŏng ti pêi cheăng tiô rơnó môi khu Vaccine ƀă Sinh phẩm kơxô̆ 1 (VABIOTECH) xuân hiăng kêi đeăng tơdroăng mơjiâng pro tung kơbong mơnúa ƀă dế châ mơnhên ki tơniăn, tơdroăng ki kâi hbrâ mơdât pơreăng dêi vaccine a kuăn kiâ kong. Pakĭng mê, Kơ koan hriăn plĕng vaccine ƀă Sinh phẩm Y tế (IVAC) ƀă Tíu xiâm Hriăn plĕng mơjiâng vaccine ƀă Sinh Phẩm Y tế (POLYVAC) xuân dế hriăn plĕng, mơjiâng vaccine hbrâ mơdât COVID 19. Tiah mê, xêo troh nôkố, Việt Nam hiăng ai tâi tâng 4 khu mơjiâng vaccine hbrâ mơdât COVID 19 ƀă hiăng ai 2 túa pơkeăng vaccine châ pâk mơnúa a kuăn mơngế.

Vâ hbrâ ăm tơdroăng hbrâ mơdât pơreăng drêng vaccine tung tơnêi têa hâi mơjiâng kêi Việt Nam xuân mơ-eăm ti tăng vaccine ki ê ing mâu troăng châ achê, tơpui tơno ƀă mâu khu mơjiâng pro kong têa ê vâ kum teăm tơdrêng tung tơdroăng hbrâ mơdât pơreăng, pêi pro pơkâ péa xôh Hâi lơ 24/2, kơxô̆ vaccine apoăng hiăng troh a Việt Nam ƀă hâi lơ 8/3, Khu xiâm ngăn pơkeăng ƀă khăm pơlât po rơdâ tơdroăng pâk vaccine hbrâ mơdât COVID 19 dêi AstraZeneca a 18 hngêi pơkeăng dế pơlât mâu ngế tro tâ COVID 19 ƀă kong pơlê Hải Dương. Pôa Nguyễn Thanh Long, Ngế xiâm ngăn pơkeăng ƀă khăm pơlât tối:

“Ôh tá chiâng vâ mơnhên tâi tâng mâu vaccine nôkố tá mâu vaccine hiăng pâk cho tơniăn 100%, ƀă xuân ai drêng kô tơdjâk klêi kơ’nâi pâk, ing tơdjâk iâ troh tơdjâk hên klêi kơ’nâi pâk. Xua mê, Khu xiâm ngăn pơkeăng ƀă khăm pơlât hnê mơhno mâu kơ koan cheăng pro ti lâi vâ pin tơkŭm châ pâk, tơkŭm châ roh pâk ƀă roh pâk tơniăn má môi’’.

Tiô Ngế xiâm ngăn pơkeăng ƀă khăm pơlât, Khu xiâm khăm pơlât dế thăm tơpui tơno ƀă mâu Kŏng ti ki ê, mâu kong têa ki ê vâ ai tơ’nôm vaccine. Tiô tơdroăng tơdjuôm cho pêi pro kơtăng tiô hnê mơhno vâ tơniăn vaccine ăm kuăn pơlê, vâ tơniăn ki châ tơ-ƀrê tung hbrâ mơdât pơreăng:

‘’Tung hơnăm 2021 tâng pâk ăm tâi tâng kuăn pơlê thế ai tŭm 150 rơtuh klŏng pơkeăng vaccine. Nôkố ngin hiăng tơpui tơno ƀă mâu tíu cheăng môi tiah COVAC 30 rơtuh klŏng pơkeăng tung hơnăm 2021, ki hên cho 6 khế mơ’nui hơnăm. Ƀă Kŏng ti AstraZeneca hiăng tơkêa 30 rơtuh klŏng pơkeăng. Tiah mê, tung hơnăm kố pin ai 60 rơtuh klŏng pơkeăng vaccine. Nôkố Khu xiâm ngăn pơkeăng ƀă khăm pơlât tơpui tơno ƀă mâu Kŏng ti ki ê môi tiah khu mơjiâng pro pơkeăng vaccine Pfizer, Moderna ƀă ti tăng pơkeăng vaccine ing kong têa Rusi ƀă hía hé’’.

Tiah mê, ƀă tiô tối hdrối kơxô̆ vaccine môi tiah a kơpêng mê, tâi tâng kuăn pơlê kô châ pâk vaccine hbrâ mơdât COVID 19 tung la ngiâ. Laga, a ngiâ kô kơjo ăm 11 khu ngế pâk vaccine COVID 19. Mâu ngế ki lâi châ kơjo pâk hdrối, vâi krâ a kơpong hdroâng kuăn ngo ối tung khu ki tơ’lêi mê hôm châ kơjo pâk hdrối há lơ ôh Ngin kô tối tung tơdroăng kố măng tĭng kơ’nâi ah nếo, pó vâi krâ nhŏng o ƀă pú hmâ kô tơmâng.

Nguyễn Hải – VOV4 chêh

A Sa Ly tơplôu ƀă tơbleăng