Xếo ko\ng –tơdroăng ki tơ’lêi hlâu vâ pôi châ tâ tú pơreăng
Thứ tư, 00:00, 06/06/2018
VOV4.Sêdang - Rêm hâi, ko\ng cho tíu ki tơku\m hên mâu pơreăng sap ing hên tíu ki ê dêi rơpó môi tiah tâ tơdrêng a rêm ngế, [ă a tíu ki tro tâ pơreăng, kế kâ, thăm nếo cho ing mâu kuăn kiâ [ă trếo ki mơ’no tah dêi mâu kuăn kiâ. Tâng ôh tá xếo ko\ng đi đo, pó mơni kô tro tâ pơreăng ho\ng tơdroăng ki ko\ng tro vi dêi a mâ, moh [ă rơkong, mơni kô pro tâ tú pơreăng ăm mâu ngế ki ê tiô túa ki tro a vâi lơ tro a mâu ngiâ vâi xuân ai. Tâng xếo ko\ng ôh tá tro pơkâ xuân ối pro ai pơreăng ki tơdjâk troh kế kâ môi tiah tâ pơreăng Salmonela [ă E.coli.

Túa xếo ko\ng ki krúa:

+ Kơ’nhâm kơpeăng ko\ng tung têa ki hiăng pế ki tô o-ol lơ mơdrâ xếo a kơneăng têa: Klêi mê blâi [ă kơ[o\ng.

+Péa pâ kơpeăng ko\ng blâi mơdêi dế rơpó tung pơla 10-15yây.

+ Blâi hrâ kơpêng [ă tá kơdâm kơpeăng ko\ng, a xiâm pâu ko\ng, pơla mâu ngrăng ko\ng  [ă tung kơnêi ko\ng.

+Klêi mê mơdrâ xếo a têa kơneăng ki vê ăm hrâ le\m.

+ Xo kên krúa xut ăm hrâ le#m, tâng ôh xo kên ki hmâ xut môi hdrôh mê xut ăm kơpeăng ko\ng hrâ le\m.

Tâng ối tung hngêi ki lăm ti dế tơdjuôm pá gong, thế ăm têa kơneăng hiu drêng mơ’no. Drêng kơpeăng ko\ng hiăng xh^ng le\m, thế xo kên hlá mơ-éa hpâ têa.

+Xo trếo ki  xếo ko\ng ai al côl ăm tơtro:

Trếo ki xếo ko\ng ai al côl, túa trếo ki xúa ôh tá kal têa, cho môi trếo vâ teăng ki le\m má môi vâ xếo ko\ng, malối drêng ôh tá ai kơ-[o\ng [ă têa. Châ khât gá, trếo ki kố tơ-[rê tâ xếo ko\ng tâng vâ kơdế mâu vi khuẩn virus ki pro chiâng ai pơreăng. Trếo ki xếo ko\ng kố châ mơjiâng pro [ă kơmăi ki ai hên túa trếo kum kâi mơdât tá ăm kéa khăng. Tơdroăng  xua mâu trếo ki kố gá kô pro kéa iâ khăng [ă iâ tro tơhe#n tâng vâ pơchông [ă xếo ko\ng môi tiah hmâ.

Tôi ‘na tơdroăng xúa mâu tơmeăm xếo ko\ng ai trếo al côl:

 

+Ok iâ trếo ki vâ xut tah mê a kơpeăng ko\ng, thế tơtro\ng pơchuât ngăn inhên a te\m têp ai cheh chư hnê xúa hên lơ iâ thế pro tro tiô tơdroăng hiăng pơkâ.

+ Blâi péa pâ kơpeăng ko\ng [ă a kơpêng pá kơdâm kơpeăng ko\ng ta troh drêng hlo hiăng khăng nếo lôi.

Tâng pó hlo  kơmô a kơpeăng ko\ng,  thế xếo [ă kơ-[o\ng xếo a têa teăng pin xếo [ă trếo ki xut tâh mê.

 

Drêng lâi thế xếo ko\ng?

-Xua ôh tá kâi râk dêi kơpeăng ko\ng le\m đi đo môi tiah mê ôh tá ai pơreăng, mê thế xếo ko\ng to lâi hdroh tung môi hâi vâ kơdroh mâu vi khua#n virus tâ tú.

-Xếo ko\ng hdrối [ă klêi kâ hmê lơ kâ kế.

-Xếo ko\ng klêi mot a hngêi ti dế.

- Klêi hơ’lêh kên xut ăm khăng le\m, ngế ki râng khên xuân thế xếo ko\ng.

-Hdrối [ă klêi kơ’nâi hbrâ vâ pêi mâu kế kâ, malối hdrối [ă klêi kơ’nâi drêng pêi hơ’nêh ki ối drêh, pêi í, pêap ối drêh, lơ ká ối drêh.

-Klêi pêi mâu kuăn kiâ lơ êak mâu kuăn kiâ.

-Klêi hdrêh môh, kơ-o, lơ klêi kơchêi ki kơdât dêi [ă kơpeăng ko\ng.

-Hdrối [ă klêi pik, pơlât mâu tíu tro hbáu, tíu tro rong, lơ tíu ki heăn a kéa.

-Hdrối [ă klêi kơ’nâi tro pêi, lơ chuih, tit a môi ngế ki châi tamo, lơ môi ngế ki ai  hbáu,  rong tung châ.

-Xếo klêi pêi xok.

-Hdrối vâ ‘măn [ă vâ tâh dêi nhe#ng áp tròng mâ.

-Xếo ko\ng ki tơtro [ă thế xếo ko\ng rêm hâi ăm vâi hdrêng vâ mơdât ôh tá ăm mâu pơreăng châ tâ tú a vâi hdrêng. Vâ pro ăm vâi hdrêng hmâ, thế hnê [ă hlối xếo ko\ng ăm vâi hdrêng hlo, ngăn drêng vâi xếo ko\ng.

-Kơhnâ xếo ko\ng krúa le\m malối [ă mâu vâi hdrêng ki ối ku\n ối păn rêm hâi. Vâi hdrêng a mâu tíu păn roăng plâ hâi (vâi hdrêng a hngêi păn tơku\m pú hên, vâi hdrêng a hngêi trung mâuh giăo, a hngêi trung hriâm [ă hên a tíu ki ê) ki nhôm tơ’lêi tâ tú pơreăng ‘na tơdroăng châi tung pơtok nong [ă klêa  [ă châi klêa kơbâng- kố cho mâu tơdroăng châi kô tơ’lêi tâ tú ing ngế ki kố troh ngế ki ê tung kuăn pơlê.

-Thế pro tíu xếo ko\ng a ‘nâi vâ vâi hdrêng plah vâ ối tâng xếo dêi ko\ng. Xuân thế tơtro\ng tíu kâ ôu [ă thế hơ’lêh kên vâ xut kơpeăng ko\ng, [ă thế  klâ ‘măn phá.

Xếo ko\ng krúa ôh tá mơdoh hên chôu mê cho thế kơdôu mơ-eăm rêm hâi, thế kơhnâ vâ krúa le\m. Laga pro pơxúa tơ-[rê kân ‘nâng tung tơdroăng hbrâ mơdât pơreăng châi tamo. Thế mơ-eăm khât [ă ngăn tơdroăng hmâ xếo ko\ng ki tơ’lêi hlâu kố cho môi tơdroăng ki kum pó râk vế ivá mo le\m.

 

Gương tơplôu [ă tơbleăng

 

 

 

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC