VOV.Xơ Đăng - Mơjiâng krá tơniăn tơdroăng gak kring kuăn pơlê, tơplâ mơdât mâu ngế ki pro xôi, mơhnhôk kuăn pơlê nâp pơcháu lối hrĭng toăng pháu hnêa, trếo pơtôu ki mơjiâng pro xêh mê cho mâu tơdroăng ki xiâm sap ing khu lêng kŏng an chính quy vêh pêi cheăng a mâu cheăm a tơring tơkăng kong Tuy Đức, kong pơlê Dak Nông.

Tơleăng tơdroăng cheăng rĕng, châ tơƀrê, mê cho mơnhên dêi kuăn pơlê a mâu pơlê Quảng Trực drêng tối ‘na mâu kăn ƀô̆ kŏng an chính quy ‘na tơdroăng pêi cheăng a cheăm tơkăng kong kố. Nâ Thị Bơi, ối a ƀon Bu Prăng 1, cheăm Quảng Trực, tơring Tuy Đức, tối tơdroăng ki loi tơngah ƀă khu kŏng an cheăm klêi kơ’nâi tơdroăng dêi rơpŏng tơná:

‘’Rơpŏng á hdrối ai môi ngế pôu ôu drôu gá râng xơkê tối vâ pâk kơdê hlâ nâ o hngêi á. Mê á nếo krếo ăm kŏng an cheăm ƀă khu pêi cheăng dêi mô đô̆i gâk tơkăng kong. Mơhé hngêi á hơngế tíu xiâm cheăm, mê tá hâi 10 phut mâu ngoh mê hiăng ai mâ veăng mơdât teăm tơdrêng. Ai kăn ƀô̆ kŏng an chính quy vêh pêi cheăng mê tơdroăng kring tơniăn cho tơniăn lĕm ‘nâng, tâng ai roh tơdroăng klâi mê mâu ngế pêi cheăng mê ai mâ teăm tơdrêng’’.

Nâ Vũ Thị Mỹ Duyên, ối a ƀon Dak Huýt, cheăm Quảng Trực, tối ăm ‘nâi, kuăn pơlê hmiân tuăn drêng ai mâu kăn ƀô̆ cheăm chính quy:

‘’Tối tơdjuôm cho ‘na gâk kring châ tơniăn hdrối nah hên tâ. Mâu ngoh pêi cheăng mê xuân pêi tá hiâm mơno ƀă kuăn pơlê, hmâ drêng lâi ngin ai tơdroăng mê krếo troh cho mâu ngoh pêi cheăng pêi ai mâ teăm tơdrêng ƀă tơleăng tơdroăng cheăng cho rĕng’’.

Pôa Điểu Drây, kăn pơkuâ ƀon Bu Prăng 1, tối ăm ‘nâi, kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo a kơpong tơkăng kong rơhĭng rơhối kố hmâ ôh tá ai ai mơ-éa khai sanh ƀă ôh tá tŭm hên mơ-éa krê. Kăn ƀô̆ kŏng an cheăm hiăng troh rêm toăng hngêi, hnê mơhno kuăn pơlê chêh tơtro, tŭm tơdroăng vâ pro theh căn cước kuăn pơlê.

‘’Drêng kuăn pơlê pro mê ai tơvâ tơvân mê cho kơ-êng nhŏng o kŏng an cheăm, mê nhŏng o troh pơtâng tối, pơchân tối hnê mơhno ngăn vâi krâ tá hâi tŭm mơ-éa ki lâi, kal pro mơ-éa ki klâi. Nhŏng o kŏng an cheăm vêh pêi cheăng a cheăm mê á hlo tơtro ‘nâng’’.

Tiô Đăi ŭy Trần Văn Dũng, Kăn pơkuâ Kŏng an cheăm Quảng Trực, 6 ngế kăn ƀô̆ kŏng an chính quy rêm ngế châ hnê mơjiâng môi kơvâ cheăng phá dêi pó, laga drêng vêh a cheăm pêi cheăng mâu ngoh hiăng hriâm, tơ’nôm ăm dêi pó, vâ rêm ngế pơrá pêi tâi tâng mâu tơdroăng pêi cheăng a cheăm. Rơtế ƀă tơdroăng tơbleăng ăm khu râ kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng cheăm rak krá tơniăn kơpong tơkăng kong, kŏng an cheăm Quảng Trực hiăng mơjiâng pro ăm krá tơniăn hên troăng pêi gâk kring tơniăn ing mâu pơlê.

‘’Ngin tơrŭm ƀă đoân viên droh rơtăm kŏng an kong pơlê xing xoăng ăm kuăn pơlê 1.000 to ki krâ khoă kring tơniăn, amê ai chêh kơxô̆ phôn dêi kăn pơkuâ kŏng an cheăm, kăn phŏ kŏng an cheăm ƀă kơxô̆ phôn dêi ngế pêi cheăng ‘na tơdroăng xôi kân kŏng an tơring Tuy Đức vâ kuăn pơlê tối rĕng mâu tơdroăng ki tơdjâk troh mơngế xôi.

Pakĭng mê, ngin xuân tơrŭm ƀă mô đô̆i gâk tơkăng kong mơjiâng mâu tôh pơkuâ troăng tơkăng kong, tơneăn vâ rế veăng gâk kring tơkăng kong rế tơkŭm po mâu tíu gâk mơdât drêng ai mâu ngế xôi tung cheăm. Mê ing mâu troăng pêi môi tiah mê, pơla kố nah ngin hiăng ti tăng rŭp rĕng 2 roh tong rơxế honđa’’.

Pêi cheăng châ tơƀrê dêi khu kŏng an chính quy vêh a cheăm pêi cheăng hiăng kum mơjiâng rơtế kăn pơlê gâk kring krá tơniăn a kơpong tơkăng kong Quảng Trực, tíu ai troh 17 hdroâng mơngế rêh ối tung ƀăng deăng lối 60 rơpâu ha. Pôa Điểu Plơu, Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan cheăm Quảng Trực, tối ăm ‘nâi:

“Quảng Trực cho cheăm tơkăng kong ki pá puât má môi, ki má lối cho troăng prôk lăm cho pá ‘nâng tung rơnó mêi, kuăn pơlê rêh ối tơprâ tơprŭng, tơnêi tíu rơdâ, mê tơdroăng pơkuâ xuân pá. Tối ‘na khu kŏng an chính quy vêh cheăm mê cho rơkê tung tơdroăng pêi pro hnoăng cheăng xuân môi tiah tơbleăng ăm khu râ kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng cheăm. Tung pơla achê kố á hlo cho tâng pơchông ƀă hdrối mê gâk kring kal kí tung cheăm Quảng Trực hiăng tơniăn lĕm, cheăm rế hía rế mơnhông mơdêk’’.

Thươ̆ng tă Nguyễn Sử, Kăn pơkuâ Kŏng an tơring Tuy Đức, tối ăm ‘nâi, pêi pro tơdroăng tơkêa bro dêi Khu xiâm pơkuâ Kŏng an, tâi tâng 6 cheăm tung tơring hiăng châ xing xoăng 41 ngế kŏng an chính quy vêh pêi cheăng. Tơdroăng ki má môi cho kơxô̆ roh pro xôi kân hiăng kơdroh. Tơdrêng amê khu kŏng an hiăng mơhnhôk kuăn pơlê nâp 130 toăng pháu rơtế vâ chê 700 ‘mrâm pháu tŭm túa.

Thươ̆ng tă Nguyễn Sử, tối túa ki rơkê tơtro tơniăn gak kring tíu tơkăng kong:

‘’Ƀai hriâm ki rơkê tơtro cho pro ti lâi mơhnhôk châ tâi tâng kuăn pơlê vâ mơjiâng tâi tâng kuăn pơlê veăng gak kring krá tơniăn a kơpong tơkăng kong. Akố mê ngin hiăng pơtâng tối ăm kuăn pơlê hlê plĕng mâu troăng pêi cheăng dêi mâu ngế xôi xuân môi tiah mơhnhôk kuăn pơlê mơjiâng mâu tôh gâk kring tơniăn vâ rơtế mâu khu kŏng an tơniăn gâk kring.

Ki rơhêng vâ tối cho a tơkăng kong mê tung pơla kố nah kŏng an chính quy troh pêi cheăng a mâu cheăm kố hiăng pêi tơtro tơdroăng tơbleăng ăm khu râ kăn pơkuâ cheăng Đảng cheăm mơhnhôk tá khu cheăng kal kí tơniăn gâk kring a cheăm; tung mê mâu kŏng an cheăm mê hiăng pêi pro tơdrêng tơdroăng pêi cheăng, hiăng pêi tơtro tơdroăng tơrŭm ƀă mâu đông mô đô̆i gâk tơkăng kong pêi pro tơdroăng séa ngăn tơniăn gak kring a tíu tơkăng kong’’.

Tơdroăng djâ kŏng an chính quy ‘na tơdroăng pêi cheăng a mâu cheăm a tơring tơkăng kong Tuy Đức, kong pơlê Dak Nông, hiăng mơnhên ki châ tơƀrê tung tơdroăng tơniăn gâk kring kal kí, tơniăn lâp pơlê pơla. Khu kŏng an chính quy pêi cheăng rơkê ing tíu pêi cheăng hiăng tơdah châ tơdroăng loi tơngah tuăn pâ dêi kuăn pơlê, kum mơjiâng krá tơniăn tâi tâng kuăn pơlê gâk kring tơniăn tíu kơpong tơkăng kong.

Phạm Minh Huệ rah chêh

A Sa Ly tơplôu ƀă tơbleăng