Các món ăn không thể thiếu gia vị cay

Người Pa cô là một trong số những tộc người thích ăn cay. Chính vì thế, trong bất kỳ món ăn nào của người Pa cô cũng có ớt. Ớt có thể chế biến tươi hoặc khô tùy vào mỗi món ăn.

Chị Hồ Họa My, ở xã Tà Rụt, huyện Đakrông, hiện đang công tác tại phòng văn hóa huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị, chia sẻ: Đồng bào ở đây ăn cay lắm, món gì cũng cho ớt, cay xè lưỡi nhưng khi quen mới thấy được vị cay nồng, vị thơm khi kết hợp với các loại thịt cá. Đối với người Pa cô thì dầu ăn hay mỡ động vật không cần thiết lắm.

Ớt là gia vị chủ đạo trong các món ăn của người Pa Kô. Ảnh: KT

Người Pa cô thường nấu món kho, kho bao giờ cũng cạn nước để thịt hoặc cá chín nhừ. Khi ăn mềm và thơm.

Do cuộc sống gắn liền với nương rẫy nên các món xôi hay cơm ống được bà con ưa dùng hơn cả. Cách nấu xôi cũng không quá cầu kỳ, bà con thường cho gạo nếp vào trong các ống lồ ô hay ống tre rồi nướng trên lửa, một phần để giữ nhiệt và quan trọng hơn cả là giữ được mùi thơm của nếp nương.

Quan niệm về ăn uống của người Pa kô cũng rất đơn giản, không cầu kỳ như một số các dân tộc khác. Song trong hương vị  hay trong cách chế biến, mỗi món ăn của họ có những nét tinh tế riêng. Một nét đặc trưng rõ nhất chính là vị cay của một loại ớt. Đây cũng là nguyên liệu không thể thiếu trong món cheo cá hấp dẫn của bà con.

Cheo cá - Món ngon của đồng bào Pa Kô

Nói đến món cheo cá, thì cảm giác đầu tiên chính là vị cay đến khó tả của món ăn này. Nhưng ăn với cơm hay cháo hoặc xôi thì ngon khó tả.

Người Pa cô thường chọn cá suối để làm cheo cá. Nhưng theo một số những người già ở xã Tà Rụt thì không phải cá suối nào cũng ngon. Phải chọn bắt cá suối trong những thời điểm theo quan niệm của bà con mới có nguyên liệu chuẩn.

Làm cheo cá nhất định phải là cá suối. Ảnh: KT

Chị Hồ Họa My kể: với hầu hết người Pa cô, trong bữa cơm hàng ngày mà không có cheo cá, thì cảm thấy thiếu thiếu và bữa cơm trở thành nhạt nhẽo. Cá để làm cheo phải là cá suối hay cá mát (một loại cá được coi là đặc sản ở vùng miền núi dọc miền Trung), cá sống ở đầu nguồn, khi đó thịt mới đậm đà,  đem  nướng lên để gác bếp nhưng không để quá khô, sau đó giã nát cùng với muối và ớt khô, bỏ thêm tý hạt tiêu rừng và ngò gai thì rất hấp dẫn thực khách.

Cheo cá ngon thì phải đảm bảo rất nhiều yếu tố. Tiêu chí đầu tiên, món ăn phải có mùi thơm và toát lên vị ấm nồng của ớt, mùi thơm của tiêu rừng, riềng rừng.

Ngày nay, cheo cá được sử dụng rộng rãi trong đời sống ẩm thực của người Pa cô. Nhất là vào các dịp lễ hội thì món ăn này dành để tiếp khách quý. Không những vậy, đây còn là món quà cho những người con xa quê. Món ăn giản dị và mộc mạc như chính cuộc sống của đông đảo đồng bào Pa cô nơi miền cao xứ Quảng này.

Việt Phú/VOV4