VOV4.Bahnar - {ok A In (bơngai Mơ Nâm – minh hơdre\ch kơ bơngai Xơ Đăng) tơ\ pơlei Kon Chênh, xăh Măng Cành, apu\ng Kon Plông, dêh char Kon Tum đei [ok kơdră teh đak pôk ăn hơnăn Nge# nhơ\n ưu tu\ yuơ dôm tơdrong tơgop vei răk tơ[ăk mong joh ayo\ kăp g^t kơ kon pơlei kon kông.

{ok A In rơneh păng tih vơ\ atu\m hăm jơva ch^ng chêng, jơva ‘lal keng hlôm. Dôm tơdra âu hlôi hram lơ\m đon bơnôh [ok đơ\ng oei ‘la#p. To\k 16 xơnăm, [ok hlôi băt tôn kloh kle\ch găh ch^ng chêng, hlôm ‘lal păng chă bơ\ pơjing tơmam pơre tơdra (minh tơmam pơre tơdra đei bơ\ đơ\ng phat pơle pơ o)

Kiơ\ kơ [ok A In, vă hrơ hrâu tơdra atu\m hăm đon lăp kơ joh ayo\, tơbang đon bơnôh po hăm găh đe păng hơvơn đei lơ hơdruh, bơngai dro\nglo athei tôn ch^ng chêng mă rơgei, mă hiôk. Păng hơnơ\ng thoi noh, [ok lu\ lăp chă ho\k tôn ch^ng chêng, tôn pơre tơdra đơ\ng [ă păng [ok chă pơtho ăn.

Ưh pơdơh [ơ\t doh, vă ho\k đei lơ [ai chêng phara băl (xo# xôn, he\l xơ ‘ngon, pơx^t pơkong, groong [u\...), A In atu\m hăm minh [ar bơngai tơdăm lơ\m pơlei hơnơ\ng năm truh pơlei nai vă chă ako\m ho\k hơlen băl.

{ok tơroi: Rim xơnăm, hơnơ\ng ăh pơyan jang mir, ja#p pơlei pơla ang jơva kơ ‘năr et xa nhen et xa kơpô, et jur choh choi, et xoi hơdra#m đak... Lơ\m dôm ‘năr et xoi noh, bơngai Mơ Nâm ưh gơh kơ[ah jơva ch^ng chêng, ‘lal hlôm păng tơmam pơre nơ\r. ‘Nâu jing ‘măng vă kon pơlei tơ[ôh đon bơnôh tơguăt tơguăl, tôn ch^ng chêng, hơxuang păng pơtho pơdjoi dôm um ai joh ayo\ ‘lơ\ng ro\ kơ hơdrung hơdre\ch po ăn kon xâu vă ưh đei hiơt hiong.

Kiơ\ kơ [ok A In, minh hơmru\k tơmam tôn pơre nơ\r đei 3 to\. Kơloăi tơmam pơre nơ\r âu đei bơ\ [ônh hăm ti đe\ch ưh đei tơdrong tơkan đơ\ng rim kơmăi kơmo\k yơ ôh, pơkăl nge# nhơ\n athei gơh rơgei kloh kle\ch lơ\m tơdrong pơm tơle\ch nhen tơdrong hơlen băt găh tơdra tôch tơnăp noh pơtơm gơh pơm tơle\ch đei minh hơmru\k tơmam pơre tơdra nhen ‘meh vă.

Vă bơ\ đei minh tơmam pơre tơdra gơh hơdăh, ang ‘lơ\ng, bơngai pơm tơle\ch athei kloh kle\ch găh tơdrong rơih tơmam bơ\. Đơ\ng tơm pơ o kră (tơm pơ o kơjung đơ\ng 30cm - 60cm), hon grê găh hơle\ch, 1 kơ\l noh b^t hlơp, 1 păh tơ\ hơla noh đei j^t ‘nhueng; ăh tong ane# tơm pơ o đei bơngai pơjing kuer pơlôh ie\ um chư nha#t đang kơ noh yua xal xut vă pơklep minh hlak phat hơtăng păng ie\ (anih hlôm) vă pơre tơdra.

Nge# nhơ\n A In ăn tơbăt, tơdrong pơre tơdra ‘lơ\ng hiôk jing minh tơdrong joh ayo\. Ti găh ‘ngeo noh che\p tơmam pơre tơdra, ti găh ‘ma noh tôn pơre tơdra đơ\ng hlak phat kiơ\ tơdrong tôn deh hơdu phara băl mă lei pơm thoi yơ vă tơdra mă [lep hăm rim [ai chêng hrâu dih băl gơh ‘lơ\ng hiôk, brông bro\ng, hơdu dăh mă tôn pơre tơdra ăn dôm [ai hri kră kơ bơngai Mơ Nâm. Bơngai tôn pơre tơdra athei đei tơpang ti rơgei păng tơdrong kloh kle\ch tơnăp găh tơdra vă hrơ hrâu hăm tơdra ch^ng chêng păng tơdra ‘lal hlôm.

Găh tôn pơre tơdra ch^ng chêng, kiơ\ kơ [ok A In, bơngai Mơ Nâm yua 2 hơmru\k: hơmru\k 4 to\ ch^ng chêng păng hơmru\k 12 to\ ch^ng chêng. Hơmru\k 4 to\ ch^ng ccheng noh tôn pơre tơdra hăm ‘lal, hơgơ\r, păng tơmam tôn pơre. Hơmru\k 12 to\ ch^ng chêng (3 ch^ng păng 9 to\ chêng) đei tôn pơre hrâu hăm hơgơ\r. Tôn ch^ng chêng noh hăm tơnu\l, hăm ti, đei ch^ng chêng noh đe tôn hăm ti vă gơ\t tơdra hăp mă [lep p[ơ\t hrơ hrâu tơdra pơre hăm dôm tơmam tôn pơre nai.

Nge# nhơ\n A In tơblang: “Ăh tôn ch^ng chêng noh ưh gơh kơ[ăh ‘lal, hơgơ\r, tơmam tôn pơre nơ\r tơguăt hăm dih băl pơjing tơdra chơt hơ iă, pơm ăn bơngai mơ\ng lăp kơ đon. Atu\m hăm tơdrong hrâu tơdra kăp g^t đơ\ng ch^ng, ‘lal, hơgơ\r ang bang atu\m hăm jơva chêng pơjing he# minh tơdra tôn ang brông bro\ng, pơm ăn lơ bơngai lăp jơhngơ\m vơch kơ đon” .

Kiơ\ Anih jang Joh ayo\ Tơroi apu\ng Kon Plông, dêh char Kon Tum, ch^ng chêng păng tơmam tôn pơre nơ\r jing minh um ai joh ayo\ pơre nơ\r kră xơ\ kơ kon pơlei kon kông lơ\m apu\ng Kon Plông pơma atu\m păng hơdrung bơngai Xơ Đăng (hơdre\ch Mơ Nâm) pơma adro#.

Dôm kơloăi tơmam pơre tơdra âu hơnơ\ng đei ako\m lơ\m tôm tơdrong joh ayo\ kơ kon pơlei, đơ\ng ako\m kơ unh hnam truh tơ\ pơlei pơla nhen et pơkong, et hơto\k rông, et chruih hnam ‘nao păng dôm tơdrong et xa kăp g^t kơ pơlei pơla. Hăm dôm tơdra pơre phara băl, ăh tơdra ch^ng chêng đei tôn pơre noh gô hơvơn lơ bơngai ako\m pơjing minh kơvang d^l v^l tơroh băl chă hơxuang tăp dăr jơmu\l unh oei khơ\ng, đơ\ng noh tơdrong tơguăt kon pơlei roi năr roi đei hơto\k hloh.

Duh kiơ\ Anih jang Joh ayo\ Tơroi Tơbăt apu\ng Kon Plông, [ok A In noh nge# nhơ\n gơh rơgei. {ok gơh rơgei găh tôn ch^ng chêng gơh rơgei găh hơmet ch^ng chêng păng bơ\ ch^ng chêng. {ok hơnơ\ng pơih lăm pơtho găh tơdrong tôn ch^ng chêng, hơmet păng bơ\ ch^ng chêng ăn đe mơlôh lơ\m pơlei păng đei kon pơlei ku\p jom. ‘Nguaih kơ noh, [ok duh hơnơ\ng năm ako\m lơ tơdrong joh ayo\ yuơ apu\ng, dêh char pơgơ\r, tơgop kăp g^t ăn tơdrong vei răk tơ[ăk mong um ai joh ayo\ kơ hơdrung bơngai Xơ Đăng.

Lan chih păng pơre nơ\r