VOV4.Bahnar - Kiơ\ bơngai K’ho oe\i tơ\ dêh char Lâm Đồng, mă đơ\ng u\nh hnam đe\i lơ jên hu mu\k drăm chu\n mir na, mă le\i ư\h kơ đe\i ch^ng chêng go\ ge ‘no\h oe\i ư\h kơ khan bơngai pơdro\ng ôh. Hăm kon pơlei, ch^ng chêng ‘no\h mu\k drăm g^t kăl hlo\h.

            Kiơ\ đơ\ng [ok Kơ Să Ha Je, oe\i tơ\ pơlei Rơm, tơring N’Thol Hạ, apu\ng Đức Trọng, dêh char Lâm Đồng, lơ\m tơdrong er^h sa kơ bơngai K’Ho ư\h kơ gơ\h kơ [a\h jơva ch^ng chêng, kơ yuơ tơdăh ư\h kơ đe\i jơva ch^ng chêng ‘no\h pơlei pơla ư\h kơchơt hơ iă. Đơ\ng kră sơ\ bơih bơngai K’Ho hlôi io\k yua ch^ng chêng lơ\m jơ ‘năr chơt hơ iă dăh mă lơ\m năr ơ\h sơ ‘ngon. Ch^ng chêng đe\i [o#h kang bang kơ\l lơ\m et sa ba [a đơ\ng mir v^h tơ\ pơk, lơ\m năr brư\ yang đang pơsat …

Hơmru\k ch^ng kơ bơngai K’ho hmă hmă đe\i 6 hlak ‘no\h: Ch^ng yo\ng ve\i kơ jăp tơdra tôn, ch^ng rdơn (ch^nh dêr) tôn kiơ\ ch^ng yo\ng, ch^ng ndơn tôn hơdrơ\k, ch^ng thơ, ch^ng thi tôn tơgle\h. Mư\h tôn ch^ng bơngai K’Ho dơ\ng re\ng kơduêng, đơ\ng ch^ng yo\ng tru\h ch^ng thi, tơpang ti păh ‘ngie\o do\ng găh lăm ch^ng, ti păh ‘ma tôn ch^ng. Khu\l tôn chă yak mơ ‘ngyưt mơ ‘ngyat, vă kơ ch^ng re rơbôn dur jrang ‘no\h gô mơ\ng tơpang ti kơt^t ch^ng dăh mă pơyar ti, hơli ch^ng.

{ok Kơ Să Ha Je tơbăt, tôn ch^ng ‘no\h ăp io\k tôm m^nh hơmru\k. Tơdăh ư\h kơ tôm ‘no\h ư\h kơ đe\i jing [ai ôh: “ Hơmru\k ch^ng đe\i 6 hlak. Ch^ng kăl hlo\h ‘no\h ch^ng yo\ng, ch^ng au chă te\ch răt tru\h mơ j^t to\ kơpô t^h. Mă le\i 6 hlak ch^ng au ư\h kơ gơ\h chă tơple\h ôh, ăp tôn pơ đ^ 6 hlak au mă đe\i jing [ai. Păng mư\h chă tôn hăp ‘no\h je\i đe\i tôn hơgơ\r hloi vă pơm ăn hơ iă hlo\h dơ\ng”.

            Hăm bơngai K’Ho, kơpô, go\ ge ch^ng chêng jing 3 mu\k drăm g^t kăl hlo\h, tơbăt hơdăh găh tơdrong pơdro\ng lơ\m u\nh hnam, lơ\m kơtum kơto\ng. Lơ\m au ch^ng chêng ‘no\h kăl hlo\h. Kră sơ\ lăp u\nh hnam pơdro\ng mă răt kơte\ch ch^ng chêng. Ch^ng chêng đe\i lăng jing pơhngol kơ pơlei pơla bơngai K’Ho, hăp tôch g^t kăl lơ\m tơdrong er^h sa, oe\i sa păng cho\h jang sa. Kiơ\ đơ\ng [ok Kơ Să Ha Je, ch^ng chêng tơklep hăm kon bơngai đơ\ng mă năr rơne\h tru\h v^h kiơ\ me\ [a\ yă [ok, lơ\m jơ ‘năr et hlôm đon, pơkong u\nh om, et sa sơnăm, chơt hơ iă tơmoi năm ngôi.“ Mư\h tru\h năr ke\ch gơ\ [a,hơ [o, pu\ ba [a hơ [o v^h tơ\ hnam dăh mă pơgơ\r et sa mo\k to\k kung, jur sa, hơdru\h tơdăm lơ\m pơle\i chơt hơ iă ‘nă hal ‘no\h đe sư io\k ch^ng chêng chă tôn. Kon pơlei jo\h hơri kiơ\ tơdra ch^ng chêng tơbăt hơdăh jơhngơ\m đon chơt hơ iă mư\h [a đơ\ng mir hlôi v^h tơ\ pơk. Chăl [ok yă sơ\, ch^ng chêng, hơgơ\r, klel, kơm buăt … đe\i chă io\k yua lơ. Lơ\m khe\i năr kơ\m kang kơnang gie\ng dăh mă đe\i tơmoi năm ngôi je\i io\k ch^ng chêng chă tôn vă sơng hơvơn”.

Hăm hơpơi ‘me\h vă ch^ng chêng ling lang ge\i kơ jăp hăm pơlei pơla, [ok Kơ Să Ha Je păng lơ bơngai gơ\h tôn ch^ng chêng lơ\m tơring to\k bo\k chă pơtho ăn jơhnơr mơlo#h tôn ch^ng chêng. {ok je\i chă pơro# pơ rôp kon pơlei hơdrin ve\i kơ jăp hơmru\k ch^ng chêng, kơ yuơ te\ch măt kơna lơ u\nh hnam hlôi te\ch pơ đ^ ch^ng chêng lăp ve\i răk m^nh hlak ch^ng yo\ng. Hre\i au kon pơlei oe\i lơ\m pơlei Bon Rơm, tơring N’Thol Hạ, oe\i ve\i răk tru\h 30 hlak ch^ng yo\ng; mă le\i hơmru\k ch^ng chêng ‘no\h lăp pă to\ se\t sot đe\ch.

Ch^ng chêng bơnbgai K’ho ‘no\h m^nh lơ\m tơdrong tôn ch^ng chêng Tây Nguyên hlôi đe\i UNESSCO drơ\ng nơ\r jing tơmam jo\h ayo\ g^t kăl dăr sơnăm kon char gơmar. Hơpơi rim pơlei pơla chă pơtho khan d^h băl ve\i răk tơ [a\k mong tơdrong oe\i sa jo\h ayo\ kơ hơdre\ch hơdrung. Kơ yuơ ch^ng chêng ‘no\h pơhngol kơ pơlei pơla!

Bơngai ch^h:  Lơ Mu K’Yến

Tơblơ\ nơ\r: Amazưt