VOV4.Bahnar - Khe\i iung jang găh Ve\i lăng rơgo\h ‘lơ\ng tơmam sa sơnăm au đe\i tơle\ch jang đơ\ng năr 15/4 tru\h năr 15/5, hăm anăn “Ato\k kơtang pơm tơle\ch, te\ch mơdro, răt yua ‘nhot ‘nhe\m rơgo\h ‘lơ\ng” hăm tơdrong tơm xek tơlang dôm tơdrong tơtok kơtang hre\i au ‘no\h tơdrong io\k yua kơchơ\t kơ\m lơ\m rong kon tơrong; pơm tơ jur tơdrong rơkăh lơ kơchơ\t, pơgang lơ\m ‘nhe\m nhu\ng, ‘nhe\m ie\r, ka hơdang rong păng ato\k jơhngơ\m đon hlo#h vao kơ rim an^h, rim bơngai lơ\m tơdrong pơm tơle\ch, te\ch mơdro, răt yua ‘nhot, ‘nhe\m rơgo\h ‘lơ\ng; pơm dă [iơ\ đe\i soai pơnhu\l tơmam drăm sa.

Vă tơle\ch jang jơne\i khe\i iung jang kơ yuơ rơgoh ‘lơ\ng tơmam sa sơnăm 2016, Dơno\ an^h che\p pơgơ\r ve\i lăng rơgo\h ‘lơ\ng tơmam sa dêh char Dak Lăk hlôi pơ jing 3 khu\l dăr lăng kơ dêh char vă iung jang năm dăr lăng tơ\ 15 apu\ng, th^ xah, pơle\i tơm lơ\m dêh char. ‘Măng dăr lăng đe\i pơgơ\r đơ\ng năr 29/4, ako\m lơ\m rim an^h jang sa, rong kon tơrong, pơm tơle\ch, răt tơmơ\t đơ\ng te\h đak đe, te\ch mơdro tơmam sa, mă kăl tơ\ kơchơ tơm te\ch ‘nhot ‘nhe\m, tơmam drăm cho\h jang sa … {ak si Lê Thị Châu, Kơdră Dơno\ an^h ve\i lăng rơgo\h ‘lơ\ng tơmam sa dêh char Dak Lăk tơbăt: “ Lơ\m khe\i năr au ki, tơdrong io\k yua kơchơ\t kơm lơ\m rong kon tơrong, tơmam sa đe\i [o#h kơtang ‘no\h nhôn jang hơdoi hăm rim an^h bơ\ jang, mă kăl ‘no\h Dơno\ an^h ve\i lăng cho\h jang sa păng Ato\k tơ iung tơring tơrang dêh char vă ato\k kơtang bơ\ jang dăr lăng adoi nhen ako\m pơro# pơ rôp pơtho tơbăt ăn kon pơle\i vă đơ\ng no\h kon pơle\i băt păng răt yua tơmam drăm sa rơgo\h ‘lơ\ng lơ\m khe\i iung jang pơma atu\m adoi nhen bơ\ jang hơnơ\ng prăt sơnăm păng dôm sơnăm đơ\ng ro\ng kơnh”.

Kiơ\ đơ\ng [ak si Lê Thi Châu, m^nh lơ\m tơdrong long kơtang lơ\m dăr lăng rơgo\h ‘lơ\ng tơmam sa hre\i au ‘no\h dăr lăng hơlen tơdrong đe\i rơkăh lơ rim kơchơ\t, pơgang, kơchơ\t pơm t^h vơ\ te\nh koăng lơ\m rim tơmam drăm cho\h jang sa rong kon tơrong, dăr lăng tơdrong chơ te\ch mơdro ‘nhe\m glăi, dăr lăng rim an^h kăt [u\h kon tơrong, kon kơlap. Tơdrong đe\i [ơm kơne# đơ\ng rơmam sa ư\h rơgo\h ‘lơ\ng tru\h jơhngơ\m jăn bơngai răt sa, ư\h khan lăp hơdro# kơ yuơ đơ\ng rơkăh lơ chơ\t pơgang lơ\m tơmam sa, mă le\i oe\i kơ yuơ đơ\ng rim kơchơ\t chă pai ‘nhe\m ‘nhot mă bơ\n ngêh ngăi hoe\i pơm pơ răm jơhngơ\m jăn dơ\ng. Lơ\m ‘măng năm dăr lăng đơ\ng Khu\l bơ\ jang dăr lăng kơ rim an^h jang dêh char Dak Lăk ‘nao au tơ\ apu\ng Krông Pach đe\i [o#h, vă pơ jing đe\i kơchơ\t ke\ tang găn [au lơ\m ‘nhe\m yo chả ‘no\h lơ an^h pơm tơle\ch hlôi chă tăh hrau rim tơmam [au phu đe\i anăn phara d^h băl. Kơ d^h dôm bơngai pơm tơle\ch ‘nhe\m au je\i ư\h kơ băt dôm tơmam [au phu au đơ\ng yơ pơm tơle\ch. Tơdrong hlo#h vao kơchăng đơ\ng đ^ đăng rim tơ ‘ngla dơno\ an^h pơm tơle\ch ‘nhe\m ‘nhot găh sơđơ\ng rơgo\h tơmam sa je\i lăp vă pơ vir mu\h măt đe\ch. M^nh an^h pơm tơle\ch ‘nhe\m yo chả tơ\ apu\ng Krông Pach pơma: “ Rim khu\l bơ\ jang dăr lăng tim mă năm dăr lăng ‘no\h ^nh [o#h hlôi sơđơ\ng rơgo\h tơmam sa bơih, mă le\i hlo\h đơ\ng dăr lăng ‘no\h ^nh mă [o#h, ‘no\h ba gô hơdrin hlo\h dơ\ng mơ\ng kiơ\ păng hơdrin ho\k pơ hrăm rim ‘măng pơgơ\r pơtho tơbăt găh rơgo\h ‘lơ\ng tơmam sa. Ba je\i hơdrin pơm bơ\n hla bơar tôm tong, vă mư\h khu\l năm dăr lăng tơ\ an^h au ‘no\h ba hlôi đe\i tôm rơvơn găh sơđơ\ng rơgo\h tơmam sa”. 

Vă vei lăng tơ drong đei yua păng jơ hngơ\m jăn ăn bơ ngai răt yua, lơ\m khei ‘năr âu ki, rim an^h jang kơ pal kơ de#h char Dak Lak hlôi hơ drin tơ le\ch jang lơ trong jang, hơ drin iung jang tang găn pơm glăi te\ch mơ dro, chơ chue\n tơ mam sa ư\h kơ băt hơ dăh đơ\ng yơ pơm tơ le\ch, ư\h kơ rơ go\h ‘lơ\ng. Bơ ngai ch^h hla ar kơ tơ\ng ang đei jơ pơ ma dơ nu\h hăm yă Nguyễn Thị Xuân Thuỷ, Pho\ kơ dră an^h jang vei lăng găh jang pơ gang, pho\ kơ dră khu\l che\p kơ\l pơ gơ\r An^h pơ gơ\r jang vei lăng rơ go\h tơ amm sa de#h char Dak Lak găh tơ drong tơm âu.

            - Ap^nh ^h hơ len lăng găh tơ drong vei lăng rơ go\h tơ mam sa lơ\m de#h char Dak Lak khei ‘năr âu ki thoi yơ?

            - Nguyễn Thị Xuân Thuỷ: Lơ\m dôm sơ năm âu ki, hăm tơ drong mơ\t jang đơ\ng rim an^h jang ‘no\h tơ drong jang vei lăng rơ go\h tơ mam sa lơ\m de#h char Dak Lak đei tơ drong tơ pl^h ‘lơ\ng păng đei ch^h io\k jo# hơ len, rim sơ năm đei dang 10/12 rơ bâu an^h pơm tơ le\ch te\ch mơ dro tơ mam sa đei dăr hơ len. Tơ drong jang tơ roi tơ băt găh vei lăng rơ go\h tơ mam sa đei hơ to\k kơ tang, kơ so# bơ ngai đei hlo#h vao găh vei la\ng rơ go\h tơ mam sa păng jang kiơ\ [lep găh vei lăng rơ go\h tơ mam sa đei hơ to\k ‘lơ\ng. Rim ‘măng pơ nhu\l tơ pôl đei [o#h tơ jur.

Hơ dai hăm ‘no\h oei đei 1,2 khu\l dôm bơ ngai, dôm an^h jang dru\h kiơ\ đei io\k yua kơ na oei đei dôm tơ drong yua kơ chơ\t kơ\m lơ\m vei rong kon tơ rong, cho\h pơ tăm dăh mă yua hoá chất lơ\m pai sa tơ mam sa. Nhen lơ\m sơ năm 2015 ‘no\h đei 4 ‘măng soai hăk đơ\ng sa tơ mam sa, lơ\m no\h đei 1 ‘măng yua đơ\ng vi sinh vật, 3 ‘măng soai hăk yua đơ\ng pơ nhu\l đei kơ d^h. Kăl kơ tơ re\k tru\h ‘no\h j^ dôm ‘măng yua đơ\ng sa kit dro\k. Tơ drong ‘nâu ăn [o#h khei ‘năr tru\h, athei hơ to\k loi dơ\ng tơ drong jang tơ roi tơ băt tru\h tơ\ tơ ring hơ tăih hơ to\ vă kơ kon pơ lei tơ ring kon kông hlo#h hơ dăh dơ\ng găh dôm tơ mam sa ư\h kơ rơ go\h, ư\h kơ gơ\h yua.   

            - Tơ pă yan âu ăn [o#h tơ drong vei sơ đơ\ng rơ go\h tơ mam sa lơ\m de#h char Dak Lak to\k bo\k đei [o#h tôch kơ mơ mat, lơ ‘măng tơ drong te\ch mơ dro tơ mam sa ‘me# ‘mach đei chă [o#h đei lăng nhen lăp tơ drong đei [o#h tơ\ ‘ngoăih đe\ch. &h đei nơ\r tơ gop kiơ găh tơ drong ‘nâu?

            - Nguyễn Thị Xuân Thuỷ: Tơ trong găh vei sơ đơ\ng rơ go\h tơ mam sa lơ\m de#h char ‘no\h hơ tuch sơ năm 2015 păng blu\ng sơ năm 2016, rim an^h jang kơ pal kơ de#h char ku\m hlôi chă [o#h lơ ‘măng pơm glăi găh vei sơ đơ\ng rơ go\h tơ mam sa, pơ t^h gia nhen tơ drong yua hoá chất vă pơm đum plei ‘long, dăh mă tơ drong pơm tơ le\ch che\h phe ‘me# ‘mach, tơ drong chơ chue\n ‘nhe\m xem tơ rong ôm đơ\ng rim tơ ring nai năm tơ\ Dak Lak te\ch. Pơ ma atu\m dôm tơ drong ‘no\h gơ nang đơ\ng tơ drong mơ\t jang đơ\ng rim an^h jang kơ pal ‘no\h hlôi xek phak tơ păt. Dôm tơ drong âu đei akhan ‘no\h j^ tơ drong đei [o#h tơ\ ‘ngoăih đe\ch yua đơ\ng oei đei 1,2 an^h jang oei dru\h kiơ\ đei io\k yua, kơ na oei pơm tơ le\ch dôm tơ mam ư\h kơ rơ go\h vă io\k yua glăi. Vă hơ met pơ ‘lơ\ng tơ drong jang âu, tơ le\ch jang đei io\k yua tơ drong asong hla ar sơ kơ\t tôm tơ drong rơ go\h ‘lơ\ng đơ\ng rim an^h jang ku\m nhen bơ ngai kơ tă te\ch mơ dro pơ v^h pơ văn et sa. Tơ drong tơm pơ tăl dơ\ng ‘no\h j^ jang hơ dai hăm rim an^h jang kơ pal vă hơ to\k loi dơ\ng tơ drong dăr hơ len vei sơ đơ\ng rơ go\h tơ mam sa.  

            - Kiơ\ đơ\ng tơ drong tơ roi kơ pal ‘no\h kiơ\ kơ ^h, sơ nong jang vei lăng đơ\ng rim an^h jang kơ pal găh tơ drong jang vei sơ đơ\ng rơ go\h tơ mam sa athei thoi yơ?

- Nguyễn Thị Xuân Thuỷ: Găh tơ drong jang dăr hơ len vei sơ đơ\ng rơ go\h tơ mam sa ‘no\h athei đei tơ drong mơ\t jang hrơ\p 1 ‘măng đơ\ng rim an^h jang, nhen an^h vei lăng găh jang pơ gang, an^h vei lăng găh mơ dro sa, an^h vei lăng găh cho\h jang sa, Ko\ng an păng an^h jang vei lăng kon pơ lei rim tơ ring. An^h pơ gơ\r jang vei sơ đơ\ng rơ go\h tơ mam sa ku\m hlôi vang jang tơ gu\m ăn kơ an^h jang vei lăng kon pơ lei de#h char, đei dôm trong jang hơ dăh, pơ t^h gia nhen tơ le\ch jang rim khu\l dăr hơ len kơ lơ an^h jang lơ\m rim ‘măng  nhen Tết trung thu, Tết nguyên đán, khei bơ\ jang yua kơ vei sơ đơ\ng rơ go\h tơ mam sa. ‘Ngoăih kơ ‘no\h, oei pơ gơ\r rim ‘măng dăr hơ len tơ drong jang kiơ\ joăt jang păng pơ gơ\r dăr hơ len rim khei. ‘Ngoăih kơ ‘no\h oei pơ gơ\r dăr hơ len ư\h kơ ê kiơ\ athei đơ\ng an^h jang  trung ương păng an^h jang vei lăng kon pơ lei de#h char.

- Lei ah bơ nê kơ ^h hơ.

Amazưt hămThuem tơ blơ\