VOV4.Bahnar - J^ jơ\ng ti [ơ\r ‘no\h j^ 1 lơ\m dôm tơ drong j^ ‘ngoăih hơ kar yua đơ\ng đei [ơm virus, đa tơ [ơ\p tơ\ hơ io\h ie\, tơ drong tơ po\h đei lơ. ‘Nâu jing tơ drong j^ hoei kơ de#h ră mă lei tơ dăh ư\h kơ băt trong tang găn j^ gô pơm ăn lơ tơ drong j^ ăl krê hơ mơt nhen : j^ ‘ngok, j^ plei nu\ih, pơ ‘nge\h tơ so\h hơ nhăk tru\h lôch răm. Tơ\ Dak Lak, j^ jơ\ng ti [ơ\r to\k bo\k [o#h to\k lơ\m 2 khei kơ âu.

Mon Nguyễn Chí Thông (22 khei) oei tơ\ thôn 4, xăh Yang Reh, apu\ng Krông Bông, de#h char Dak Lak [^ch tơ\ hnam pơ gang tơ\ Khoa hơ met j^ hơ io\h – Hnam pơ gang Đa khoa tơ ring Tây Nguyên hăm yu\h de#h, nhơ\m hơ nơ\ng, lơ\m hơ kâu le\ch hmro\ng hmrônh, [ơ\r đei rơ ka. {ak si akhan mon Thông đei j^ jơ\ng ti [ơ\r păng athei [^ch tơ\ hnam pơ gang vă hơ len lăng, hơ met.

Mo\ Võ Thị Vân Anh, me\ mon Nguyễn Chí Thông tơ roi: O|h [o#h kon yu\h de#h, tru\h 39 độ, đak hai le\ch lơ, lơ\m [ơ\r đei hmro\ng hmrônh, tơ\ ti hăm jơ\ng hloi kơ na u\nh hnam năm ba khăm. {ak si akhan ‘no\h mon j^ jơ\ng ti [ơ\r.  

M^nh ‘nu j^ jơ\ng ti [ơ\r nai to\k bo\k hơ met [^ch khoa hơ met j^ hơ io\h – Hnam pơ gang Đa khoa tơ ring Tây Nguyên ‘no\h mon Ngô Xuân Bảo Hân (24 khei) oei tơ\ thôn 2 xăh Ea H’Leo, apu\ng Ea H’Leo, de#h char Dak Lak. Mo\ Phạm Thị Ngọc Lý, me\ mon Bảo Hân tơ băt: {ar năr blu\ng o\h [o#h mon lap, hie\n păng hơ nơ\k. O|h tơ che\ng ku\m hoei kơ de#h mơ\n kơ na chă vei lăng kơ d^h tơ\ hnam. Tru\h năr mă 3 ‘no\h mon ư\h so\ng sa păng yu\h. O|h no\ng tơ che\ng kon yu\h yua đơ\ng chăt hơ ne\nh kơ na ăn huch pơ gang tơ jur yu\h mă lei yu\h de#h đe\ch. O|h ba kon năm hnam pơ gang apu\ng khăm, [o#h mon yu\h 40 độ. Hnam pơ gang hơ len lăng mon đei j^ jơ\ng ti [ơ\r kơ na ăn chơ ba tơ\ hnam pơ gang đa khoa tơ ring Tây Nguyên.

J^ jơ\ng tơ [ơ\r ‘no\h 1 tơ drong j^ tơ po\h dei dei yua đơ\ng vi rus găh gru\p Enterovirus pơm ăn. J^ tơ po\h đơ\ng bơ ngai tơ\ bơ ngai kiơ\ ngôi tơ je# hăm bơ ngai j^ dăh mă kiơ\ đơ\ng tơ mam pơ ngôi, tơ mam yua đei [ơm virus. Đei [o#h j^ ‘no\h yu\h, j^ hơ lo\ng, rơ ka [ơ\r, lin, hơ pie\t, le\ch hmro\ng hmrônh tơ\ lơ\m tơ pang ti, tơ pang jơ\ng, ku\l tăng, pơ tâu.

Kiơ\ tơ roi tơ băt đơ\ng Hnam pơ gang Đa khoa tơ ring Tây Nguyên, đơ\ng blu\ng sơ năm tru\h dang ei, khoa hơ met j^ hơ io\h hlôi sơng io\k păng hơ met ăn vă je# 500 ‘nu bơ ngai j^ jơ\ng ti [ơ\r, măt bơ ngai j^ đei [o#h răh rai lơ\m rim khei. Mă lei, yak mơ\t lơ\m khei 9, j^ jơ\ng ti [ơ\r đei [o#h to\k hre\nh, hăm vă je# 200 ‘nu. Kiơ\ kơ tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Thúy Minh, Kơ dră vei lăng khoa hơ met j^ hơ io\h, găh lơ dôm hơ io\h j^ jơ\ng ti [ơ\r [^ch tơ\ hnam pơ gang adoi đei dôm tơ drong j^ rơ đăh nhen yu\h de#h, le\ch hmro\ng hmrônh tơ\ lơ\m tơ pang ti, tơ pang jơ\ng păng tơ\ lơ\m [ơ\r. 1,2 ‘nu j^ de#h hlo\h ‘no\h đei hloi j^ nhen jơ\ng ti tơ toei tơ toônh, hăk, kơ drăt dăh mă nhơ\m ư\h kơ ke\ pơ lung.

Găh tơ drong hơ met j^ jơ\ng ti [ơ\r tơ\ khoa hơ met j^ hơ io\h, hnam pơ gang Đa khoa tơ ring Tây Nguyên, bác sỹ Trần Thị Thúy Minh tơ băt: Đơ\ng blu\ng khei 9 tru\h dang ei, măt bơ ngai j^ jơ\ng ti [ơ\r ku\m nhen tơ drong j^ de#h to\k tôch kơ lơ pơ têng hăm dôm khei hơ drol păng tơ che\ng hơ drol lơ\m khei ‘năr tru\h kơnh măt bơ ngai j^ gô hơ nơ\ng kơ to\k. Dang ei, rim năr, khoa hơ met j^ hơ io\h hơ met ăn dang 45 ‘nu hơ io\h j^ jơ\ng ti [ơ\r păng đei dang đơ\ng 5-10 ‘nu bơ ngai j^ ‘nao [^ch tơ\ hnam pơ gang.

Bác sỹ Trần Thị Thúy Minh ku\m tơ băt : j^ jơ\ng ti [ơ\r tơ dăh j^ păh lăp, gơ\h chă hơ met kơ d^h tơ\ hnam kiơ\ nơ\r pơ tho đơ\ng kang [o# jang pơ gang. Mă lei rim đe me\ [a\ kăl kơ lăng tru\h chă [o#h dôm tơ drong j^ de#h vă [^ch tơ\ hnam pơ gang tơ tom vă ve\h ver đei [o#h j^ ăl nai: Rim đe me\ [a\ lăng tru\h, mư\h kon mon bơ\n đei dôm tơ drong j^ đơ\ng j^ jơ\ng ti [ơ\r ‘no\h yu\h, đei hloi le\ch hmro\ng hmrônh tơ\ lơ\m tơ pang ti, tơ pang jơ\ng, tơ\ lơ\m [ơ\r athei năm tru\h tơ\ hnam pơ gang je# hlo\h vă hơ len lăng j^ tơ tom. Tơ dăh hơ io\h j^ păh lăp, đei athei hơ met tơ\ hnam ‘no\h kăl lăng hơ len dôm tơ drong j^ ăl vă [^ch tơ\ hnam pơ gang hloi nhen yu\h de#h hơ nơ\ng ư\h kơ ke\ rơ ngơp, nhơ\m ư\h kơ ke\ pơ lung, kơ drăt lơ dăh mă hăk lơ, dăh mă đei [o#h j^ de#h hlo\h nhen jơ\ng tơ toei, nơ năm, dơ\ng ư\h kơ jăp... ‘no\h athei [^ch tơ\ hnam pơ gang hloi.  

J^ jơ\ng ti [ơ\r đa tơ [ơ\p tơ\ hơ io\h hơ la kơ 10 sơ năm, lơ hlo\h tơ\ hơ io\h hơ la kơ 5 sơ năm. Dang ei j^ jơ\ng ti [ơ\r tam mă đei pơ gang vaccine tang găn j^ păng pơ gang hơ met klăih. Yua thoi no\h, rim đe me\ [a\ kăl kơ chăng chă hơ len lăng dôm trong tang găn j^ đei yua hlo\h vă vei lăng jơ hngơ\m pran ăn kon, mon bơ\n, [ônh [o\ hlo\h ‘no\h j^ pơm kiơ\ 3 rơ go\h ‘no\h : Sa go\h, nhă rơ go\h, tơ mam pơ ngôi rơ go\h.

Mỹ Hạnh- Đình Thi: Ch^h

Thuem: Tơ blơ\