VOV4.Bahnar - Tơdrong io\k yua kơchơ\t kơ\m lơ\m rong kon tơrong khe\i năr au ki hlôi pơm to\ đon ăn bơngai răt yua păng pơ joă pơm kơne# tru\h jơhngơ\m jăn kon pơle\i pơla. Vă tơgu\m ăn bơngai rong păng te\ch mơdro đe\i tơmam drăm rơgo\h ‘lơ\ng, pơm ăn jơhngơ\m đon lui kiơ\ đơ\ng bơngai răt yua, Dơno\ ve\i lăng rong kon tơrong păng An^h jang pơgang ve\i lăng kon tơrong dêh char Dak Lăk to\k bo\k jang hơdoi hăm rim tơring tơroi tơbăt, pơro# pơ rôp u\nh hnam rong kon tơrong k^ pơkăp ư\h kơ io\k yua kơ chơ\t kơ\m.

U|nh hnam [ok Phan Thanh Sang ‘no\h m^nh lơ\m rim u\nh hnam rong nhu\ng ako\m m^nh an^h să hlo\h 80 hektar đe\i pơ pro\ jang tơ\ tơring Hoà Thuận, pơle\i tơm Buôn Ma Thuột, dêh char Dak Lak . {ok Sang tơbăt, đ^ đăng rim u\nh hnam rong tơ\ au je\i jang hơdoi rong kon tơrong hăm Ko\ng ty rong kon tơrong CP Việt Nam. Kơ yuơ an^h ako\m kơna tôch rơvơn, đe\i tôm rơvơn vă jang kiơ\ kơ jăp trong rong kon tơrong ‘lơ\ng, đơ\ng chă rơ\ih yo\ng rong, ‘nhot hie\m, tru\h ôp rơgo\h rơgoong, [et pơgang kiơ\ tơchơ\t. Đơ\ng khe\i 6 sơnăm au, u\nh hnam [ok Sang k^ pơkăp hăm Dơno\ an^h rong kon tơrong păng An^h jang pơgang ve\i lăng kon tơrong pơle\i tơm Buôn Ma Thuột găh tơdrong ư\h kơ io\k yua kơchơ\t kơ\m lơ\m rong kon tơrong: “Jang kiơ\ pơkăp ư\h kơ io\k yua kơchơ\t kơ\m ‘moi kiơ\ trong jang pơ tru\h ăn nhen đơ\k, tơmam hie\m đơ\ng Ko\ng ty, ư\h kơ io\k yua đơ\ng an^h anai pơm tơle\ch. Ve\i lăng nhu\ng ‘no\h mă blu\ng đơ\k păng đak rơgo\h ‘lơ\ng. Ko\ng nhân hơnơ\ng ve\i lăng năng tông nhu\ng rim năr”.

Tru\h dang e\i, hlo\h 400 an^h rong să păng an^h rong lơ kơ u\nh hnam tơ\ pơle\i tơm Buôn Ma Thuột hlôi k^ pơkăp ư\h kơ io\k yua kơchơ\t kơ\m lơ\m rong kon tơrong. Mo\ Dương Thị Mỹ Trà, tơ‘ngla an^h rong tơ\ tơring Hoà Thuận tơbăt, ‘ngoăih pơkăpơ ư\h kơ io\k yua kơchơ\t kơ\m, mo\ oe\i pơkăp io\k yua pơgang kiơ\ tơchơ\t pêng [lep: ‘no\h [lep kơ loăi, [lep lơ to\ se\t păng [lep khe\i ‘năr: “Đơ\ng mă u\nh hnam nhông jang rong lơ truh dang e\i, hơnơ\ng jang kiơ\ trong tơchơ\t rong kon tơrong, ư\h kơ io\k yua kơchơ\t kơ\m đơ\ng ‘ngoăih, lăp răt io\k pơgang păng đơ\k đơ\ng ko\ng ty pơ tru\h ăn vă rong kon tơrong đe\ch, ư\h kơ đe\i io\k yua kơchơ\t kơ\m ôh”.

{ok Trần Ngọc Sơn, Kơdră che\p pơgơ\r Dơno\ an^h ve\i lăng rong kon tơrong păng Jang pơgang ve\i lăng kon tơrong Dak Lăk tơbăt, hre\i au an^h ‘nau to\k bo\k hơnơ\ng tơroi tơbăt, pơro# pơrôp vă yak tru\h 100% u\nh hnam k^ pơkăp ư\h kơ io\k yua kơchơ\t kơ\m, adoi ato\k kơtang bơ\ jang dăr lăng, lăng hơlen, ato\k kơtang bơ\ jang pơro# pơ rôp tru\h rim an^h jang rong lơ, u\nh hnam, xek phak kơ hret hăm rim an^h, u\nh hnam pơm glăi:“Ato\k kơtang pơro# pơ rôp găh tơdrong hơ iă lơ\m ư\h kơ io\k yua kơchơ\t kơ\m lơ\m rong kon tơrong hăm jơhngơ\m jăn bơngai răt yua. Mă [ar dơ\ng ‘no\h dăr lăng păng jang kiơ\ nơ\r pơkăp lơ\m rim u\nh hnam, rim tơngla rong lơ lơ\m pơle\i tơm. Tru\h dang e\i, ako\p hla bơar k^ pơkăp ‘no\h 400 u\nh hnam păng an^h rong kon tơrong”.

Kiơ\ ch^h jo# đơ\ng Dơno\ an^h ve\i lăng rong kon tơrong păng Jang pơgang ve\i lăng kon tơrong Dak Lăk, tru\h dang e\i dêh char hlôi đe\i hlo\h 2.000 an^h jang kiơ\ pơkăp ư\h kơ io\k yua kơchơ\t kơ\m lơ\m rong kon tơrong. Tơdrong tơle\ch jang kiơ\ pơkăp đe\i jang kiơ\ 4 khu\l jang ‘no\h dôm ko\ng ty păng an^h bơ\ jang lơ\m rong kon tơrong, rim ko\ng ty rong kon tơrong jang hơdoi, rim an^h să rong kon tơring đe\i rong đơ\ng 100 – 1.000 to\ păng khu\l rong kon tơrong kiơ\ u\nh hnam. {ok Huỳnh Thanh Tuấn, Kơdră che\p pơgơ\r Ko\ng ty Rong kon tơrong CP Việt Nam – An^h sơdrai tơ\ Dak Lăk – m^nh lơ\m rim an^h k^ pơkăp tơbăt: “Ko\ng ty hlôi k^ pơkăp tơdrong au păng lơ\m pơm tơle\ch kơ ko\ng ty ‘no\h je\i đe\i dăr lăng hơlen hơdrol vă tơle\ch te\ch mơdro păng lơ\m pơm tơle\ch je\i dăr lăng kơ jăp lơ\m tơdrong io\k yua rim tơmam drăm mă te\h đak tơchơ\t ư\h kơ gơ\h io\k yua”.

Tơdrong k^ pơkăp rong kon tơrong rơgo\h ‘lơ\ng gô tơgu\m ăn an^h ve\i lăng tơdrong au tơchă băt tơm a la chă mư\h đe\i [o#h kon tơrong, ‘nhe\m kon tơrong đe\i kơchơ\t kơ\m; Bơngai rong kon tơrong gô jang kiơ\ kơ jăp hlo\h dơ\ng lơ\m jang kiơ\ tơdrong tơchơ\t găh rong kon tơrong rơgo\h ‘lơ\ng, pơ jing jơhngơ\m đon lui kiơ\ đơ\ng bơngai răt yua. Mă le\i, [ar păh tơdrong k^ pơkăp păng tơdrong dăr lăng jơne\i đơ\ng An^h bơ\ jang ve\i lăng vă rim an^h jang kiơ\ [lep nơ\r pơkăp ư\h kơ io\k yua kơchơ\t kơ\m lơ\m rong kon tơrong oe\i đe\i lơ tơdrong tơnap tap. {ok Thuỷ Lệ Vũ, Kơ ie\ng Kơdră che\p pơgơ\r Dơno\ an^h ve\i lăng rong kon tơrong păng Jang pơgang ve\i lăng kon tơrong Dak Lăk:“Tơnap tap mă blu\ng ‘no\h tơdrong ch^h jo# hơlen kon tơrong lăp đơ\ng ro\ng k^ pơkăp, găh bơngai bơ\ jang, kon jên tơgu\m ăn bơ\ jang au oe\i kơ [a\h kơ [ôch. Mă [ar, dôm tơdrong tơchơ\t mă an^h au pơm tơle\ch mư\h k^ pơkăp ‘no\h lăp đe\i bơngai rong păng kơdră tơring mă le\i ư\h kơ đe\i an^h bơ\ jang ve\i lăng tơdrong au tơ\ apu\ng ‘no\h jing m^nh tơdrong oe\i tim mă [lep lơ\m ve\i lăng, dăr lăng păng xek phak đơ\ng ro\ng au kơnh. Mă pêng, tơdrong k^ pơkăp ‘nao lăp jang kiơ\ lơ\m bơngai rong kon tơrong mă le\i tim mă tơle\ch jang kiơ\ hloi tơ\ rim an^h [u\h kăt, rim kơchơ, siêu th^ te\ch mơdro ‘nhe\m kon tơrong. Mă hơtuch ‘noh, tơdrong k^ pơkăp au lăp hơdro# tơ\ rong nhu\ng đe\ch, tim mă chă k^ pơkăp hloi lơ\m tơdrong rong bơ\n kơpô, rơmo, pơbe, rim kon kơlap, ‘no\h jing dôm tơdrong tơnap tap mă nhôn đe\i tơ [ơ\p păng kăl đe\i trong hơmet pơ ‘lơ\ng.

Vă ato\k kơtang đe\i jơne\i lơ\m bơ\ jang dăr lăng io\k yua kơchơ\t kơ\m lơ\m rong kon tơrong, [ok Thuỷ Lệ Vũ tơroi tơbăt m^nh [ar trong jang đơ\ng Dơno\ an^h ve\i lăng rong kon tơrong păng Jang pơgang ve\i lăng kon tơrong Dak Lăk : “Găh tơdrong bơ\ jang, nhôn hơnơ\ng ato\k kơtang pơro# pơ rôp tơroi tơbăt vă kon pơle\i băt hơdăh tơdrong đe\i răm đơ\ng kơchơ\t kơ\m. Mă [ar nhôn ato\k kơtang bơ\ jang dăr lăng, lăng hơlen păng xek phak. Mă pêng, ‘no\h hơnơ\ng k^ pơkăp hăm bơngai rong kon tơrong adoi nhen tơngla an^h kăt [u\h, rim kơchơ, rim siêu th^ te\ch mơdro ‘nhe\m kon tơrong, kon kơlap tơdrong ư\h kơ io\k yua kơchơ\t kơ\m vă đe\i ‘nhe\m rơgo\h ‘lơ\ng, sơđơ\ng ‘lơ\ng hơ iă ăn jơhngơ\m jăn bơngai răt yua”.

Bơngai ch^h: M^nh châu

Tơblơ\ nơ\r: Amazư\t