VOV4.Bahnar - Xik tơm jing tơdrô ưh gơh kơ[ah lơ\m rim ‘măng lêh têt, et xa jong tơmoi kơ kon pơlei kon kông Tây Nguyên. Vă ke\ đei tơm xik [âu phu ‘lơ\ng ăn unh hnam, bôl boăl, ‘nho\ng oh lơ\m pơyan Têt Nguyên đán Kỷ Hợi, dôm năr âu, lơ unh hnam kon pơlei Ê đê tơ\ pơlei Ea Tiêu, xăh Ea Tiêu, apu\ng Chư\ Kuin, dêh char Đak Lăk hlôi hơmet pai xik tơm.

‘Nao pơtôch pơyan pe\ cà phê, pơmai H’ Nương Byă tơ\ pơlei Ea Tiêu, xăh Ea Tiêu, apu\ng Chư\ Kuin, dêh char Đak Lăk hơmet  tôm tơmam drăm vă pai xik tơm. Ôp răh phe, krao răh oh dro\nglo tung drăm tih, drăm ie\ ôp mă rơgoh, tơbăt ăn oh drăkăn hơlen lăng [uih, hơnuh [a, hla prit... Pơmai H’Nương ăn tơbăt, xơnăm âu, unh hnam pơmai pai 8 tơm xik tih, ie\ tôm kơloăi vă unh hnam, kơtum kơto\ng atu\m chă et ăh Têt Nguyên đán.

Vă đei minh tơm xik [âu phu ‘lơ\ng athei hơmet đơ\ng tơmam pai truh tơ\ trong chă lu\k [uih âu to, jo# hơlen khei năr mă [lep, vă pơm thoi yơ tom et păng tơdrô adoi ‘lơ\ng. Rim unh hnam noh đei kơdih trong pai xik tơm vă xik gơh [âu phu păng ‘lơ\ng. Tơmam tơm pai xik noh phe pai por le# ngach dăh tơto# (kiơ\ kơ hơyuh to# ‘mi) lu\k lơ\k hăm [uih păng hơnuh rơgoh, đang kơ noh tăh lơ\m ge io\k hla prit cho# hlơp ăh [ơr ge ‘măn ăh anih rơngơp.

Pơmai H’Nương ăn tơbăt dơ\ng, trong pai xik tơm gơh [âu phu kăp g^t noh ăh [uih păng trong lu\k [uih – kơloăi [uih bơ\ đơ\ng rơh hla ‘long bri. Pai xik lu\k [uih noh ưh đei tơroi ăn đe nai ‘nguaih kon xâu lơ\m hnam kơdih đe\ch:  “{uih xơ\ noh đe bơ\ kơdih, hăp xơđơ\ng ‘lơ\ng, bơ\ đơ\ng hla ‘long bri, Mă 2 noh yuơ kih thuơ\t lu\k [uih kơ rim bơngai, 2 tơdrong noh mă pơjing đei tơdrô ‘lơ\ng dăh mă ưh. Mă kăl noh athei đei drăm xik xo xơ\ noh xik gơh [âu phu ‘lơ\ng hloh”

Oei hăm [ok ama Pam (Y Bơng Êban), xơnăm âu 55 xơnăm, hlôi đei je#  40 xơnăm tơguăt hăm tơdrong pai xik tơm. Đơ\ng oei ‘la#p, [ok hlôi pơm juăt hăm tơdrong pai xik tơm đơ\ng [ă po – minh lơ\m dôm bơngai pai xik tơm ‘lơ\ng hloh lơ\m pơlei. Tih vơ\, hăm trong kăp g^t đei [ă pơtho ăn, ưh adro# pai xik ‘măn et lơ\m unh hnam mă Ama Pam oei pai xik tơm vă te\ch ăn kon pơlei ăh ‘măng ưh ‘lơ\ng hơkâu, pơx^t pơkoong, lêh têt âu to. Mă roi năr roi đei lơ bơngai chih măt răt xik tơm mă lei tơdrong mă ama Pam pơngơ\t kơ đon noh pơm thoi yơ gơh răk vei tơdrong jang juăt jue âu [ơ\t dang ei đei lơ unh hnam lơ\m pơlei pă đei pai xik kiơ\ trong xo mă dar deh tơplih pai xik tơm thoi trong jang ‘nao dang ei: “Unh hnam inh juăt pai xik tơm, ning mônh kơnh inh gô pơtho ăn đe hơ ioh dôm tơdronghlôh vao găh pai xik tơm vă pơtoi vei răk tơ[ăk mong juăt jue kơ kon pơlei Ê Đê, ưh đei pơm tơhiong um ai juăt jue noh”

Kiơ\ kơ [ok Ama Đa (Y Biol Knul) oei tơ\ pơlei Ea Tiêu, xăh Ea Tiêu, apu\ng Chư\ Kiun, dêh char Đak Lăk: bơngai Ê Đê pơma adro# păng kon pơlei kon kông tơ\ Trường Sơn, Tây Nguyên pơma atu\m hơnơ\ng kơche\ng: xik tơm noh đak nhă kơ Yang hơpang, hơ ‘nhăk tơdrong xo#, tơdrong xơnêp xơnua lơ\m rim ‘măng ako\m lêh têt, rim tơdrong et xa kơ pơlei pơla, unh hnam ưh gơh kơ[ah xik tơm. Rim ge tơdrô noh jing tơlei pơdjoi tơguăt dih băl, tơgu\m băl lơ\m pơm jang, erih xa. Mă kăl, et tơdrô ge noh oei tơguăt hăm tơdrong tơgu\m dih băl đơ\ng rim bơngai lơ\m unh hnam ăh blu\ng xơnăm ‘nao: “ Bơngai  Ê Đê truh ‘năr puih mak ‘nao kiơ\ tơdrong ke\ đei kơ rim unh hnam, đei ier [uh ier, pai xikt ơm xơng têt, xơng puih mak, xơng tơmoi g^t. Pơtơm đơ\ng ‘năr âu tơ\ hnam hlôi pai đei 3 tơm xik bơih. ‘Năr âu hơmet xơng xơnăm ‘nao. Xơng kon pơlei kueng [ôt, pơmai oh năm jang tơ\ ataih vih ako\m hăm unh hnam, noh pơgơ\r et xa, thơ thâu băl grăng pran jang xa đei yua lơ”

Et xik tơm jing minh tơdrong joh ayo\ ‘lơ\ng ro\ lơ\m tơdrong erih kon pơlei kon kông Tây Nguyên đơ\ng kră xơ\. ‘Nguaih kơ xơnong hăm yang hơpang, hăp oei tơbang tôm tơdrong tơguăt kon pơlei pơla, tơdrong g^t kơ tơmoi đơ\ng unh hnam. ‘Năr puih mak tơm hnam – tơmoi tơ oei tăp dăr tơm xik che\p đing et tơdrô atu\m hăm jơva ching chêng ang bang, tơdra hơxuang guăng ‘lơ\ng. Tơdrô ge hlôi hơ ‘nhăk kon bơngai tơguăt dih băl hloh.

Lan chih păng rapor