VOV4.Bahnar- Hăm kon pơ lei kon kông tơ\ dôm pơ lei pơ la lơ\m xăh Dak Ha, apu\ng Dak Glong, de#h char Dak Nông, yă Đào Thị Hồng Yên, Pho\ kơ dră vei lăng hnam pơ gang xăh đơ\ng sơ\ hlôi jing m^nh ‘nu bơ ngai jang pơ gang đ^ jơ hngơ\m yua kơ kon pơ lei. Mă đơ\ng ‘nao ho\k đang trung kâp y đe\ch ră, mă lei bu bu ku\m ‘mêm kơ eng, krao yă j^ “ [ak si Yên” yua kơ vă je# 25 sơ năm bơ\ jang, khăm hơ met j^, vei lăng jơ hngơ\m pran ăn kơ kon pơ lei tơ\ tơ ring. Tơ\ rim pơ lei hơ tăih yăih kơ de#h char Dak Nông, kăl kơ đei dơ\ng lơ “ [ak si” nhen thoi yă âu.

Yă H’Dkai, tơ\ plei Ting Wel Đăng, xăh Dak Ha, apu\ng Dak G’long, de#h char Dak Nông tơ roi tơ băt: Sơ\, mư\h đei bơ ngai j^ pơ lo\, rim u\nh hnam lơ\m pơ lei lăp băt kơ krao [ok pơ jâu, yă pơ jâu năm soi sơ măih. Kơ tă hloi yă sơ\ ku\m hlôi đei j^ hlu\ng păng huêt ap jur, hoach lơ jên soi sơ măih, gơ nang kơ yă pơ jâu soi sơ măih mă lei oei ư\h kơ đei dă [iơ\ ‘mơ\i. Sơ năm 2010, ‘măng mă blu\ng yă H’Dkai đei chơ ba năm tru\h tơ\ Hnam pơ gang xăh khăm hơ met j^. Yă H’Dkai đei “[ak si Yên” khăm păng pơ tho hơ met j^. “ {ak si Yên” păng đe kang [o# jang pơ gang xăh oei năm tru\h tơ\ hnam, krao hơ vơn kon pơ lei pơ gơ\r so\ng sa mă rơ go\h, mư\h đei j^ kăl kơ tơ tom năm tru\h tơ\ hnam pơ gang…. Gơ nang đơ\ng ‘no\h, u\nh hnam yă H’Dkai păng kon pơ lei tơ\ plei Ting Wel Đăng, xăh Dak Ha hlôi hu\t đei tơ drong joăt so soi sơ măih ư\h kơ ‘lơ\ng mư\h chă j^ pơ lo\, tơ drong tang găn pơ rang j^, vei lăng jơ hngơ\m jăn đei bơ ngơ\t lăng tru\h hlo\h [iơ\. Tơ [ơ\p nhôn tơ\ Hnam pơ gang xăh Dak Ha [ơ\t ‘nao đei khăm j^, huch pơ gang, yă H’Dkai tơ roi: “Sơ\ hăm u\nh hnam nhôn j^ jăn lơ, ^nh hơ nơ\ng kơ pơ\k hơ ngơ\t yua đơ\ng huêt ap. {ơ\t năm tru\h tơ\ hnam pơ gang xăh, gơ nang kơ đe kang [o# jang pơ gang pơ lung j^ ‘no\h athei năm tơ\ hnam pơ gang vă kâp kư\u păng asong pơ gang huch. Lơ bơ ngai nhen mo\ ^nh rơ ne\h mơ mat đei kang [o# jang pơ gang khăm hơ met. &nh ku\m gơ nang đơ\ng [ak  si Yên pơ lung huch pơ gang đ^ pran bơ\ih”.  

Kiơ\ kơ yă Đào Thị Hồng Yên, dôm sơ năm blu\ng bơ\ jang tơ\ Hnam pơ gang xăh Dak Ha, apu\ng Dak G’long, tơ drong ar^h sa kon pơ lei kon kông tôch kơ mơ mat tat, oei đei lơ tơ drong joăt so ư\h kơ ‘lơ\ng. Kơ plăh doh sơ\, yă hlôi atu\m hăm kang [o# xăh ư\h kơ hli bơ ngơ\t kơ gle\h hrat mơ mat tat, kơ [a\h kơ [ôch, oei hơ dai lơ\m pơ lei pơ la tơ roi tơ băt păng khăm hơ met j^. Dang ei tơ mam drăm, kơ măy kơ mo\k, gre nơ năm v^h vơ\t đ^ hiôk [iơ\ kơ sơ\ tôch kơ lơ, Đào Thị Hồng Yên ku\m hăm rim bơ ngai jang pơ jang nai kơ hnam pơ gang ‘no\h roi đei dơ\ng tơ drong hiôk khăm, vei lăng bơ ngai j^. Yă Đào Thị Hồng Yên vang tơ roi: “Đei Te\h đak bơ ngơ\t lăng tru\h ming man hnam pơ gang ‘nao đei tơ mam drăm, kơ măy kơ mo\k ‘lơ\ng hlo\h vă pơ v^h pơ văn, kon pơ lei đ^ năm khăm păng [et pơ gang bơ\ng tôm ư\h pă nhen thoi sơ\ dơ\ng bơ\ih. Đei lơ kon pơ lei ư\h kơ đei ho\k pơ hrăm kơ na tơ drong tơ roi tơ băt găh jơ hngơ\m jăn oei mơ mat tat kơ na nhôn athei krao hơ vơn kon pơ lei năm io\k pơ gang. Mư\h chă băt đei bơ ngai j^ pơ lo\ tơ\ pơ lei mo\ o\h nhôn klăih song tơ pl^h băl năm jur tơ\ pơ lei krao hơ vơn kon pơ lei năm tơ\ hnam pơ gang xăh khăm. Dôm sơ năm blu\ng tang găn j^ che\p pơ lo\, j^ le\ch đe ư\h kơ đei nhen dang ei, kon pơ lei j^ che\p pơ lo\ păng dôm tơ drong j^ nai tôch kơ lơ athei năm krao hơ vơn rim gie\ng dăh mă dôm năr hôp pơ lei. Dang ei ^nh oei ‘me\h bơ ngơ\t lăng tru\h hlo\h dơ\ng kon jên vă bơ\ jang pơ gang tơ\ pơ lei pơ la, khu\l kơ dră che\p kơ\l bơ ngơ\t lăng tru\h hlo\h dơ\ng găh tơ mam drăm, kơ măy kơ mo\k, đei dôm lăm pơ hrăm găh joăt jang hơ met ‘lơ\ng tơ drong hlo#h vao ăn kơ bơ ngai jang pơ gang lơ\m hnam pơ gang xăh”.

Xăh Dak Ha, Dak G’long đei tru\h 75% kơ so# măt bơ ngai ‘no\h j^ bơ ngai kon kông. Mă đ^ hlôi đei bơ ngơ\t lăng tru\h tơ mơ\t jên jang găh tơ mam drăm khăm hơ met j^, hơ to\k loi dơ\ng bơ ngai jang ăn tơ drong jang pơ gang, mă lei oei tam mă đei [ak si jang tơ drong jang pơ gang tơ\ hnam pơ gang xăh ‘mơ\i. {ok Trần Văn Giang, [ok pơ gơ\r pơ lei thôn 8, xăh Dak Ha, apu\ng Dak G’long tơ roi tơ băt: “Dang ei hiôk [iơ\ bơ\ih ră mă lei bơ\n tơ mam drăm kơ măy kơ mo\k tam mă tôm, đe [ak si jang hơ gei tôch kơ to\ xe\t. Đ^ đăng dôm bơ ngai j^ ăl athei chơ ba tơ\ hnam pơ gang apu\ng, de#h char. Nhôn ku\m ‘me\h rim đe [ak si jang hơ gei hlo\h năm bơ\ jang tơ\ tơ ring vă kham j^ ăn kơ kon pơ lei đei ‘lơ\ng hlo\h dơ\ng”.

Ư|h khan lăp tơ\ Dak Ha, apu\ng Dak G’long, mă tơ\ lơ xăh, tơ ring tơ rang nai lơ\m de#h char Dak Nông ku\m oei đei tơ\ no\h lơ mơ mat tat lơ\m tơ drong jang vei lăng jơ hngơ\m jăn kon pơ lei. Lơ\m no\h, mơ mat tat t^h hlo\h ‘no\h j^ sơng io\k đei khu\l y- [ak si năm bơ\ jang khăm hơ met j^ blu\ng a. Tơ pă yan âu ‘nâu ăn [o#h kăl jang kiơ\ ‘lơ\ng hlo\h dơ\ng tơ drong jang tơ gu\m sơng io\k, tơ gu\m hơ păh bơ ngai jang lơ\m tơ drong jang pơ gang tơ\ tơ ring.   

Thuem tơ blơ\