Đei yua hơ met j^ đơ\ng ‘nhot Tía Tô
Thứ ba, 00:00, 30/12/2014

                                           

Đei yua hơ met j^ đơ\ng ‘nhot Tía Tô

Mă 1 ‘no\h j^ hơ met hơ nơ\k:

* Xông (mă bơ\n khan kơ lu\k kơ lum khăn): Io\k hla tía tô ku\m hăm dôm hla [âu phu nai jing go\ hla klu\k kơ lum păng sut hơ rao. Tơ dăh hla kơ lu\k kơ lum đei ôp rơ go\h ‘no\h gơ\h io\k 1 pơ nhan vă huch hơ drol dăh mă đơ\ng ro\ng kơ lu\k kơ lum. Kơ lu\k kơ lum đang sut hre\ng đak pơ u\h jơ\p hơ kâu, su khăn [^ch pơ dơ\h.

Gô mư\h đak blôk kơ klơ\k ‘mơ\i mă tăh hla kơ lu\k kơ lum lơ\m go\- đơ\p hlom păng mư\h kơ lu\k kơ lum pơ\ih tơ nglơ\p. Kăl kơ băt: lăp kơ lu\k kơ lum ăn kơ bơ ngai ‘lo\ tơ oei lơ\m khăn. Mă pơ ‘lơ\ng hăm kră pă jăng păng hơ io\h. 

* Chao tía tô: Pai chao phe hơ răng tơ\ pơ nhan, hrâu hăm hla tía tô ‘lơ\p kăt hyai hiônh. Sa to\, gơ\h tăh thim kơ d^m hla hơ dr^h kăt hyai hyônh, iung sa pơ nhan chao hơ met hơ nơ\k âu ‘no\h j^ trong hơ met pơ lo\ tơ ngie\t thoi kră sơ\ tôch kơ tang.

* Nhă đak tía tô: Tía tô hơ dr^h 15-20g tu\l he\ch, tu\h đak to\, hling đak lăm le# nhă. Dăh mă hla tía tô kro tong lơ\m đak to\ nhă. Nhă đang bơ\n [^ch su khăn. Yua ăn kơ hơ io\h, bơ ngai kră.  

* Tơ dăh hie\n yua đơ\ng [ơm tơ ngie\t: Hla tía tô, hla xương sông, hla kơ d^m, 1 kơ loăi 12g; kinh giới, rơ ya 1 kơ loăi 8g. Rơ\ huch [ơ\t oei to\.

Mă 2: Hla tía tô yua vă tong jơ\ng: Yua lơ hla tía tô tăh lơ\m go\ đak to\ to\k bo\k blôk kơ klơ\k, tu\h tơ\ kơ thao, đâp hăm 1 pôm hơ drao hrêo, le# 2 păh jơ\ng xông. Mư\h đak ngach, ăn 2 păh jơ\ng tong ôp…tôch kơ ‘lơ\ng ăn jơ hngơ\m jăn.

 Mă 3 ‘no\h j^ hơ met hie\n hiang:

* J^ pơ lo\, hie\n hiang: Io\k 1 kơ đôp hla tía tô rơ\ đak nhă dar de\h ‘no\h hoei kơ hie\n hiang hloi.

* Bơ ngai ‘lo\ đoa đei hie\n hiang: Găr tía tô 1 lạng, hơ dre\ng ro\l jing [ôt, tu\h 2 pơ nhan đak huơ\r hơ nơ\ng, hlo\ng hu\t jăh. Pai chao sa [ơ\t kơ plăh pơ ngot.

* Hơ io\h hie\n lơ dui jơ hngơ\m hre\nh, mu\h măt brơ\p đ^: Găr tía tô 20g ro\l jing [ôt, hrâu hăm đak rơ\ to\ le# pă ơ o\r, hlo\ng hu\t jăh ăn huch. Dăh mă io\k [ôt âu hrâu hăm chao, tong lơ\m đak to\ dăh mă hrâu lơ\m đak bur ăn kơ hơ io\h huch.

* Hie\n yua đơ\ng j^ tơ so\h dăh mă khoak, trăp kơ tơ\h:  Găr tía tô 90g hơ dre\ng [âu phu, ro\l jing [ôt, tong hăm 1 kơ lich hơ lăk phe lơ\m 10 năr, hling io\k đak hu\t jăh. Huch 1 ‘măng 15-30 ml. Năr huch 3 ‘măng pơ gê, kơ ‘năr dơ\ng, gơ măng ( tơ dăh khoak dreng, hơ lo\ng kro, [ơ\r hal, hơ ku\ng [re\o ư\h kơ yua).

Mă 4, tía tô gơ\h tơ gu\m pơm sơ đơ\ng kon nge oei lơ\m klak:

* Kon nge vă ư\h kơ gei: Rơ\ dơng hla ‘long tía tô va\ huch. Dăh mă rơ\ io\k đak pai chao vă sa.

* đei kon nge vă je# tơ pu\ đei pơ ôr: Dơng, hla tía tô 80g, kơ đo\h rơ ya hơ dr^h 30g, tu\h 3 pơ nhan đak rơ\ to\ blôk kơ klơ\k( đơ\p tơ nglơ\p hlom) io\k đak nhă păng kơ lu\k kơ lum. Pơm thoi âu ku\m đei yua ‘lơ\ng ăn kơ kon nge oei lơ\m klak gei.

* Oei hơ năp pơ lo\ yu\h: Hla tía tô, kinh giới 1 kơ loăi 1 kơ đôp rơ\ io\k đak nhă, đang kơ ‘no\h sa chao kơ tăp ie\r to\. Kơ tăp ie\r găm ‘lơ\ng hlo\h.

* Pơ ‘nge\h to\h: Hla tía tô 1 kơ đôp rơ\ đak to\, hơ doi hăm io\k 1 kơ đôp hla tía tô tu\l he\ch pik tơ\ to\h pơ ‘nge\h.

* {ơ [lut hăk yua đơ\ng oei hơ năp: Dơng tía tô 12g, [um tên 12g. Rơ\ atu\m io\k đak huch.

* Ư|h kơ măh pham: Huch đak hla tía tô (30 hla ro\l he\ch). Vă kơ huch [ônh, ro\l hơ doi hăm 2,3 to\ plei táo, to\ xe\t x^k phèn. Đak âu ku\m đei yua ‘lơ\ng ăn kơ kon nge lơ\m klak gei.

 Đei yua ‘lơ\ng mă 5 đơ\ng hla tía tô ro\ lăng m^h ma duch nă tam ma\ băt, ‘no\h j^ vă vei lăng akar.

* Tía tô yua nhă tơ pl^h hla che, hơ doi hăm ‘no\h yua đak tía tô vă kơ pu kơ\l, hum hơ rao vă vei lăng akar, vei akar [ak, hoei kơ ho\nh, bi, kro đơ đik akar, yua kơ tía tô pơm hơ yu\ih akar, rơ muăn a kar, hơ to\k loi dơ\ng tơ pl^h kơ chơ\t.

* Kơ su [ơ\r hăm đak tía tô gô pơm rơ go\h [ơ\r, pơm ăn [âu phu [ơ\r. Kơ pu kơ\l hăm tía tô pơm ăn kơ so\k hơ lai, so\k ư\h kơ đei tơ tu\h păng ư\h kơ đei tơ [la, ư\h kơ đei kơ chap.

* Akar pơ ko\ih đơ đik, kơ thot, yua hla tía tô kơ pu ‘ngơ ‘ngot kơ tă dăh mă ro\l he\ch tăh lơ\m kơ du\ng che mă ‘ngơ ‘ngot.

‘Ngoăh kơ ‘no\h Tía tô oei hơ doi hăm dôm pơ gang nai tơ\ hơ la âu:

* Rơ\h: Kăt ie\, sơ\k kro, rơ\h tía tô hăm rơ\h ‘long jơ la, rơ\h tơ ne\h păng rơ\h ‘nhe\t lao 1 kơ loăi 20 - 30g. Rơ\ huch hơ met j^ klak chro\h.

* Yua tơ\ ‘ngoăih: Rơ\h tía tô, hla kiơ\ yuăn krao thanh yên, hla ‘lơ\p [um chrâu, hla lôt tu\l he\ch, cho# lơ\m che, phang to\, pik hơ met j^ rơ ka pham kơ dơ\k, pơ ‘nge\h păng j^. Năr pơm 2 – 3 ‘măng.

                                     Tơblơ\ nơ\r Bahnar: Thuem

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC