VOV4.Bahnar - Dang ei, bro\ kon kông to\k bo\k roi năr roi hiơt hiong, lơ\m kơplăh dôm bơngaibăt bơ\ bro\ âu noh oei pă to\ xe\t đe\ch, lơ noh xơnăm hlôi ‘lo\ kră. Hăm tơdrong dăp  đon dăp bơnôh ‘meh răk vei joh ayo\ kon kông po, lơ nge# nhơ\n tơhăt kiơ\ druh, adrin pơtho ăn khul mơlôh. {ai chih đơ\ng Hồng Bắc đei hơnăn: ““Dôm bơngai vei răk tơ[ăk mong tơdra hri kon kông”.

Noh hei tơdra đing năm đơ\ng nge# nhơ\n Y Bông Niê – mă kon pơlei hơnơ\ng krao noh Ama H’Loan, vang vơch tơ\ pơlei Ako Dhong, phường Tân Lợi, plei tơm Buôn Ma Thuột, dêh char Dak Lak. Nge# nhơ\n Ama H’Loan kơdih chă bơ\ bro\ kon kông păng reh kloh kle\ch dôm kơloăi bro\ kon kông. Kon pơlei hơnơ\ng tơroi truh kơ [ok nhen le\ minh lơ\m dôm bơngai vei răk tơ[ăk mong pơhngol kơ kon pơlei Ê Đê

Nge# nhơ\n Ama H’Loan [ôh lơ\m lơ lêh ako\m, khôi kră xơ\ kơ hơdrung hơdre\ch po dar deh [ơm hiơt hiong, lơ kơloăi bro\ nhen ching chêng, ‘lal, đing hlôm dang ei oei lơ\m đon kơche\ng đe\ch. Hli tơdrong joh ayo\ kon kông [ơm hiơt hiong, ‘nguaih kơ hơmet ming dôm kơloăi bro\ mă [ok băt chă bơ\ đơ\ng oei mơlôh, [ok năm tơ\ rim tơring tơchă jra#m dôm bơngai ‘lo\ xơnăm băt chă bơ\ bro\ kon kông, vă chă hơlen băt, chih răk păng pơm [oi. Đơ\ng phat pơle pơ o, hơke kơpô, get kro, xal xut, dôm tơmam drăm nhen le\ ưh kơ băt vă pơm kiơ, hăm tơpang ti hơbe\ch rơgei, tơdrong lăp pơ ‘nam kơ [ok, lơ bro\ kon pơlei Ê Đê nhen đing năm, đing mbuôt, taktar... đei hơmet pơ ‘lơ\ng. Păng ưh kơ adro# pơdăh lơ\m lơ lêh ako\m kơ pơlei pơla, lơ\m dêh char, dôm bro\ kon kông âu oei đei ang jơva tơ\ dôm tơdrong pơdăh joh ayo\ tih lơ\m păng ‘nguaih kơ teh đak. Nge# nhơ\n Ama H’Loan ăn tơbăt: “Chă yak tơ\ âu tơ\ to hơlen lăng dôm bro\ kon kông nhen đing hlôm mbuôt, đing năm... nhen le\ pă đei oei, dang hlôi hiong đ^ bơih. Noh truh ăh xơnăm 1999 [ơ\t inh pơdơh kơ jang, minh [ar khei oei tơ\ hnam inh kơche\ng, păng yuơ lăp kơ tơdra păng bro\ kon kông noh hơmet chă bơ\ dơ\ng. Ăh inh chă hơlen bơ\ păng hlôm rim kơloăi đing hlôm, kon pơlei mơ\ng lăp kơ đon, mă hăt noh hăm bơngai ‘lo\ kră. Đe xư tơroi hăm inh noh ih hlôi pơdriu tơ iung dơ\ng chăl yă [ok bơ\n xơ\ vơch kơ jơhngơ\m dêh.”

Atu\m minh jơhngơ\m lăp hăm joh ayo\ kon pơlei po nge# nhơ\n Ama H’Loan, nge# nhơ\n Lương Xuân Nghiệp, tơ\ pơlei Cẳng, xăh Môn Sơn, apu\ng Con Cuông, dêh char Nghệ An, đơ\ng ro\ng kơ lơ xơnăm pơngơ\t kơ đon noh iung pơjing anih ako\m joh ayo\ kon pơlei Thái, vă răk vei păng pơtho ăn khul mơlôh băt găh bro\, tơdra hri kon kông po. Tơ iung pơjing đơ\ng xơnăm 2010, truh dang ei, Anih ako\m joh ayo\ yuơ [ok pơgơ\r hlôi hơvơn đei 40 ‘nu vang ako\m. {ok Lương Xuân Nghiệp ăn tơbăt: Hăm kon pơlei Thái, atu\m hăm tơdra hri kră xơ\ noh bro\ adoi kăp g^t mơ\n. Yuơ noh [ok hlôi ‘măn lơ khei năr ăn tơdrong chă ako\m, chă bơ\ păng răk vei tơnăp dôm bro\ âu nhen: Khèn bè, đing hlôm, bro\ tính… Kiơ\ đơ\ng ‘măng ako\m tơ\ anih ako\m, [ok pơtho ăn kon xâu băt dôm kơloăi bro\ âu reh thoi yơ: “Khul mơlôh dang ei lăp kơ tơdra hri ‘nao păng đe xư hiơt le# bơih dôm tơdrong kiơ kră xơ\ pơxư\ ăn. Yuơ noh, pơjing ako\m âu vă chă ako\m pơtho hia. Dang ei duh [ôh pơyua [iơ\ mơ\n, dôm kơloăi bro\ âu đei vei răk tơ[ăk mong, khul mơlôh duh hlôi pơhrăm păng băt iơ iă bơih, [oi kiơ\ bơngai ‘lo\. Đei vă je# 20 hơ ioh năm ho\k, hnam inh noh đei đe xâu adoi năm ho\k ngăl.

Nge# nhơ\n Lương Xuân Nghiệp duh ăn tơbăt, dang ei, Anih ako\m joh ayo\ kon pơlei Thái pơlei Cẳng atu\m hăm Anih ako\m kơ xăh Môn Sơn hơnơ\ng vang ako\m dôm tơdrong joh ayo\ kră xơ\ lơ\m păng ‘nguaih kơ dêh char, tơgop chă hơ ‘nhăk tơdra hri kră xơ\, tơdra hri kon pơlei Thái truh hăm kon pơlei ja#p teh đak: “Tơdra kơ bro\ âu noh rơdu vơch, hăp đei hloi nơ\r hri khăp, hri pơlung dăh mă duh gơh reh ăn bơngai hri pơlung. Rim kơloăi bro\ đei kơdih tơm a hla chă phara, nhen kơ bro\ tap âu noh đơ\ng minh unh hnam hin dơnuh ưh kơ đei ching chêng hơgơ\r vă chă tôn, noh pơjing bro\ âu vă pơtih ăn jơva ching chêng hơgơ\r ăn kon xâu mơ\ng, tơbăt truh dôm năr ako\m et xa, puih mak, pơchơt noh chă reh ngôi kơ bơ\n vă kơ chơt. Hăm dôm tơdra bro\ âu hăm kon pơlei Thái ưh kơ gơh kơ[ah bro\ âu lơ\m dôm năr lêh, năr têt.

Tơje# hăm tơdrong adrin vă hơmet răk vei dôm kơjă joh ayo\ kon kông, nge# nhơ\n Ama H’Loan păng nge# nhơ\n Lương Xuân Nghiệp adoi pơngơ\t kơ đon pơm thoi yơ vă tơdrong vei răk tơ[ăk mong dôm kơloăi bro\ kon kông ưh kơ đei hiơt hiong. Mă kăl noh chă đei dôm bơngai dăp đon dăp bơnôh vă pơ djoi dôm bơngai yukhơlâu. Nge# nhơ\n Ama H’Loan tơroi: “Dang ei hiơt hiong đ^ bơih, oei pă [ar pêng ‘nu đe\ch băt găh minh [ar tơdra hri. Inh to\k 79 xơnăm bơih, dôm bơngai nai nhen inh băt găh joh ayo\ kră ưh kơ đei lơ ôh, noh inh pơngơ\t kơ đon, tơdrong mă âu duh ưh kơ hiôk vă chă đei dôm bơngai gơh reh kloh kle\ch dôm bro\ âu. Inh duh pơtruh nơ\r hăm dôm anih jang kơpal dăh hơlen ako\m găh tơdrogn mă âu”

Pơtru\t hơlêm dôm nge# nhơ\n kloh kle\ch găh tơdrong joha yo\ kră xơ\, mă kăl noh dôm nge# nhơ\n kon kông răh vei dôm tơdra hri kon kông, dôm kơjă joh ayo\ kơ hơdrung hơdre\ch po jing tơdrong jang g^t kăl. Mă lei, atu\m hăm tơdrong lăp, dăp bơnôh đơ\ng dôm nge# nhơ\n, noh Đảng, teh đak, dôm jăl pơgơ\r, rim tơring kăl tơre\k truh dôm trong jang hơdăh, tơnăp hloh dơ\ng vă tơdrong vei răk tơ[ăk mong dôm kơjă joh ayo\ kon kông roi năr roi ato\k tơ iung.

Lan chih păng rapor